جستار
ریشه قومی ملت‌ها
- جستار
- نمایش از شنبه, 28 خرداد 1390 17:23
- بازدید: 7221
برگرفته از نشریه وطن یولی شماره 14 - رویه 2
”ریشه قومی ملت ها“ ، نام کتابی از آنتونی اسمیت که در سال 2009 به چاپ رسیده و یکی از مهم ترین منابع مطالعاتی در حوزه ملت ها و ناسیونالیسم می باشد.
اسمیت از شارحان عمده ناسیونالیسم در حال حاضر و استاد مدرسه اقتصادی لندن و نویسنده چندین اثر معتبر در همین حوزه است. تا کنون فقط کتاب ”ناسیونالیسم:نظریه،ایدئولوژی و تاریخ“ با ترجمه منصور انصاری از اسمیت در ایران ترجمه و به چاپ رسیده است . با وجود اقبال زیاد به آثار و نوشته های وی در مجامع دانشگاهی، متاسفانه سایر آثار او هنوز در کشورمان به فارسی ترجمه نشده است ولی این بدان معنا نیست که آرا و رهیافت های ارائه شده در این آثار در دانشگاه های ایران مغفول مانده است. رهیافت اسمیت که به مکتب ترکیبی یا ”نمادگرایی قومی“ معروف شده است و نظریه ای ما بین کهن گرایی نظریه پردازان ناسیونالیست و ابزارگرایی ِ نئو مارکسیست ها است، در ایران بسیار پذیرفته شده و مقبول است و بن مایه بسیاری از کتاب ها و مقالات پژوهشی در حوزه گفتمان هویت ملی به شمار می رود.
از نظر آنتونی اسمیت اگر چه ناسیونالیسم (ملیت گرایی) بعنوان یک ایدئولوژی سیاسی با ویژگی های خاص خود محصول دوران مدرن به شمار می رود، اما نمی توان پدیده ملت را به طور خاص پیامد پیدایش ناسیونالیسم دانست و ملت پدیده ای کهن تراز ناسیونالیسم است اگر چه در بسیاری از کشوهای تازه بنیان یافته این ایدئولوژی ناسیونالیسم بود که به خلق هویت ملی و تصویر یک ملت دست زد اما نمی توان این مسئله را به کل کشورهای و جوامع جهان تعمیم داد. تاریخ جهان نشانگر این است که پدیده ملت در برخی جوامع به دوره ای بسیار کهن تر از دوران مدرن باز می گردد. تمدن های باستانی و کهن چون ایران، چین، یونان، هند در زمره جوامعی هستند که دارای تاریخ ریشه دار و متداومی اند و می توان در آن ها به جستجوی ریشه های ملت و ملت های باستانی روی آورد. اسمیت در مطالعات هویتی و حوزه ناسیونالیسم، ایران را یکی از همان جوامع باستانی و کهن می داند که ریشه پیدایش ملت در آن نه به دوران مدرن بلکه به دوران باستان باز می گردد. از همین رو بود که وی ترجیح داد در تصویر روی جلد کتاب اش از تصاویر تخت جمشید و هدیه آوران ایرانی استفاده کند تا به این ترتیب چهره یکی از باستانی ترین ملل جهان را به عنوان ملل قدیم و در اثبات رهیافت هایی که از آن دفاع می کند و نیز به عنوان یک مدرک تاریخی به رخ بکشد.
