زیست بوم
60هزار حلقه چاه آب،ارومیه را آبکش کرد
- زيست بوم
- نمایش از چهارشنبه, 17 اسفند 1390 14:22
- بازدید: 6448
برگرفته از روزنامه همشهری
اسد‌الله افلاکی
مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان غربی با اشاره به تاثیر نامطلوب حفر 60هزار حلقه چاه در اطراف دریاچه ارومیه گفت: ذخیره کل سدهایی که در حوزه آبخیز این دریاچه احداث شده‌اند 500 میلیون متر مکعب است.
بر این اساس، حتی اگر دریچه سدها باز شود و ذخیره آنها به‌طور کامل به دریاچه ارومیه وارد شود سطح دریاچه ارومیه حداکثر 6سانتی‌متر بالا می‌آید و در نتیجه مشکل برطرف نخواهد شد زیرا دریاچه ارومیه برای احیا و خروج از وضعیت اسفبار کنونی به 15میلیاردمترمکعب آب نیازدارد. مهندس نقی کریمی در گفت‌وگو با همشهری افزود: هرچند ذخیره آبی امسال به شکل برف نسبت به سال گذشته بسیار بهتر است اما در مجموع میزان بارندگی در استان کم بوده است. به همین دلیل کشاورزان برای جبران آب مصرفی به برداشت از آب‌های زیرزمینی روی آورده‌اند.
وی برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی در استان آذربایجان را تهدیدی جدی عنوان کرد و گفت: این منابع در واقع سرمایه محسوب می‌شوند و نباید از این سرمایه بدون ضابطه برداشت کرد.
هدر رفت 40درصدی آب
کریمی حجم کل آب استان آذربایجان غربی را به‌طور متوسط در سال، 18میلیاردمترمکعب ذکر کرد و افزود: 90درصد کل آب به‌دست آمده در استان به مصارف کشاورزی، 5/6میلیاردمترمکعب برای شرب و بهداشت و 3/5درصد باقیمانده به مصارف صنعتی اختصاص دارد. مدیرعامل آب منطقه‌ای استان آذربایجان غربی با تاکید بر اینکه در حال حاضر 40درصد آب استان هدر می‌رود، تصریح کرد: برای جلوگیری از هدررفت آب، برنامه‌ای بلندمدت در دستور کار قرار گرفته که براساس آن، تلاش می‌شود در بخش کشاورزی، مصرف آب با بالابردن راندمان آبیاری 20درصد کاهش یابد و 16/5درصد به توسعه صنعت اختصاص داده شود.
البته بازچرخانی و استفاده مجدد از آب در صنایع آب‌بری مثل فولاد در دستور کار قرار گرفته و صاحبان این صنایع ملزم به بازچرخانی آب شده‌اند؛ اجرای این گزینه باعث صرفه‌جویی درمصرف آب می‌شود. کریمی در بخشی از سخنان خود از یارانه پنهانی دولت دربخش آب به‌عنوان یکی دیگر از عوامل اثرگذار در هدررفت آب یاد کرد و گفت: این یارانه‌ها باعث از بین رفتن ارزش اقتصادی آب نزد مردم شده درحالی‌که حذف یارانه در بخش آب باعث بالارفتن کیفیت محصولات کشاورزی می‌شود. وقتی آب با ارزش واقعی عرضه شود تولید‌کنندگان محصولات کشاورزی ناگزیر به افزایش کیفیت محصولات خود می‌شوند. به گفته وی، طبق استانداردهای جهانی، به ازای مصرف هر متر مکعب آب، باید 1/5کیلوگرم محصول تولید شود درحالی‌که در کشور ما، به ازای هر مترمکعب آب، نیم کیلوگرم محصول تولید می‌شود که این میزان، یک سوم استاندارد جهانی است.
مسئولان کشاورزی کشور هم اعلام کرده‌اند 30درصد تولیدات کشاورزی تلف می‌شود. وی ارزش واقعی هر مترمکعب آب را بین 100 تا 150تومان اعلام کرد و گفت: یکی از مشکلات اساسی در چرخه مصرف آب عرضه آن به بهایی بسیار کمتر از ارزش واقعی است؛ به‌طوری که در حال حاضر، هر مترمکعب آب به بهای 20ریال در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد در نتیجه بهای لازم به آب داده نمی‌شود، آن وقت همه می‌گویند برای نجات دریاچه ارومیه باید کاری کرد. ما برای نجات این دریاچه باید راندمان آبیاری را بالا ببریم و آب را با ارزش واقعی عرضه کنیم. مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان غربی با توجه به شیوه‌های نادرست آبیاری تصریح کرد: در حال حاضر، وضعیت به‌گونه‌ای است که اگر بهای محصولات کشاورزان را بپردازیم و از آنها بخواهیم از کشت و زرع خودداری کنند و در عوض آب مورد نظر را به دریاچه ارومیه اختصاص بدهیم این کار هم صرفه اقتصادی دارد و هم مانع بروز فاجعه زیست‌محیطی در استان می‌شود.
24 هزار حلقه چاه غیرمجاز
کریمی درباره چاه‌های زیرزمینی هم گفت: حدود 60هزار حلقه چاه در آذربایجان وجود دارد که از این تعداد 24 هزار حلقه به‌طور غیرمجاز حفر شده و فاقد پروانه هستند؛ متأسفانه اغلب این چاه‌ها در حوزه آبخیز و اطراف دریاچه حفر شده و تاثیر نامطلوبی بر دریاچه گذاشته‌اند. وی در پایان، راهکار نجات دریاچه ارومیه را استفاده بهینه از منابع آبی دانست و گفت: باید با فرهنگسازی و به کارگیری شیوه‌های مدرن آبیاری زمینه مدیریت بهینه مصرف آب فراهم شود. در عین حال نباید فراموش کنیم که خشکسالی پی‌درپی در وضعیت فعلی بی‌تاثیر نبوده است لذا باید دست به دعا برداریم و از خداوند متعال افزایش نزولات جوی را طلب کنیم.
