زیست بوم
برای نجات دریاچه‌ها بخشی از آب سدها را رها کنید
- زيست بوم
- نمایش از جمعه, 01 مهر 1390 09:43
- بازدید: 6772
برگرفته از روزنامه همشهری
اسد افلاکی
وضعیت اسفبار دریاچه ارومیه گرچه یکی از تلخ‌ترین رویدادهای زیست‌محیطی کشور است اما می‌تواند به فرصتی مغتنم برای تصمیم سازان و تصمیم‌گیران کشور تبدیل شود.
این رخداد ناگوار در واقع زنگ هشداری است برای کسانی که اولویت اول‌شان «توسعه به هر قیمتی است». وقتی صاحب‌نظران حوزه محیط‌زیست و‌آب مشفقانه نسبت به سدسازیهای بی‌حد و حساب در حوضه آبریز ارومیه هشدار می‌دادند در واقع می‌کوشیدند علاج واقعه قبل از وقوع کنند. همچنان‌که نسبت به سدسازیهای بی‌شمار در زاگرس هشدار داده و می‌دهند.
خشک شدن ارومیه نمونه‌ای از این شیوه نگاه در فعالیت‌های عمرانی است که هنگام بروز خشکسالی عواقب خود را نشان می‌دهد . نکته دیگر اینکه، در حال حاضر، نگاه حاکم بر مدیریت منابع آبی کشور مهار‌آب با سازه‌های عظیم آبی است. این درحالی است که ما پیشینه 6 هزار ساله در مدیریت پایدار و درست آب داریم اما از دهه 30 به بعد با پیروی از یک الگوی توسعه غیربومی و ناکارآمد، این پیشینه چند هزار ساله کنار گذاشته شد و ساخت سازه‌های عظیم و بسیار پر هزینه بتنی و خاکی جایگزین آن شد. اکنون خشک شدن دریاچه ارومیه به مرحله‌ای رسیده است که هر روز بخشی از اخبار رسانه‌ها به این معضل اختصاص دارد. در عین حال اظهارات برخی از اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در باره ارومیه امید بخش است.
دکتر احمدعلی کیخا، دکترای اقتصاد کشاورزی و نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و منتخب مردم زهک، زابل و هیرمند سیستان و بلوچستان، که تالاب هامون در حوزه انتخابی‌اش واقع شده و خشک شدن این تالاب به‌دلیل رعایت نکردن حقابه از سوی افغان‌ها به یکی از معضلات لاینحل زیست‌محیطی حوزه متبوع وی تبدیل شده است، در گفت‌وگو با آتی نیوز، راهکار فوری نجات ارومیه را «رها‌سازی بخشی از آب‌های ذخیره شده در پشت سدها» ذکر می‌کند و در ادامه، راهکارهای درازمدت را چنین شرح می‌دهد: «تخصیص بهینه آب بین محیط‌زیست و کشاورزی؛ همچنین باید مانع توسعه کشاورزی شد. اگر امکان دارد دولت حقابه اراضی کشاورزی را بخرد و به محیط‌زیست بدهد به این ترتیب بخشی از فعالیت‌های کشاورزی کاهش می‌یابد.»
محمد علی دلاور، نماینده درگز خراسان رضوی که لیسانس ریاضی دارد، تاکید می‌کند: «تنها محیط‌زیست و وزارت نیرو باید با رعایت حقابه، حیات را به دریاچه ارومیه بازگردانند و هر چه زودتر به قرارداد جامه عمل بپوشانند تا این دریاچه نجات پیدا کند. در درازمدت هم باید فکری اساسی برای این معضل شود که هم زیرنظر محیط‌زیست و هم وزارت نیرو باشد.»
اقبال محمدی نماینده مریوان و فوق لیسانس آبخیزداری معتقد است: «کار را باید به کاردان سپرد. کارشناسان برنامه‌هایی را در نظر گرفته‌اند. مسئولین سیاسی باید اجازه دهند کارشناسان و متخصصان حفاظت محیط‌زیست با مطالعه برنامه‌ریزی کنند. باید فکری برای تمام دریاچه‌ها کرد نه فقط ارومیه.»
داوود محمد جانی که از آباده فارس به مجلس راه یافته و تحصیلاتش سطح 2 روحانیت است، متاثر از مشکلات زیست‌محیطی حوزه انتخابی‌اش می‌گوید: «این بی‌عدالتی است که بودجه فقط به یک دریاچه اختصاص یابد. دریاچه‌های بختگان و طشک هم در فارس مشکل دارند باید بودجه به تمام دریاچه‌ها تعلق بگیرد.»
بهمن محمدی، نماینده فریدن اصفهان معتقداست: «این مشکل (خشک شدن دریاچه ارومیه) یک شبه ایجاد نشده که در مدت زمان کوتاهی بتوان برای آن کاری کرد. باید با تأمل و برنامه‌ریزی طی چندین سال این مشکل را حل کنیم.»
