صنایع دستی

نفس‌های قفل‌سازی سنتی به شماره افتاد

از دیرباز تاکنون همواره قفل‌سازی یکی از هنرهای محبوب و پرکاربرد در ایران بوده است.

تسوق ماست اند هاربر السعودية أونلاين مع تخفيضات 25 - charles barkley nike shoes for sale cheap jordan , نمشي - 75% | boys nike jordan retro flyknit shoes women High OG Panda - air max 95 cool grey neon yellow - Grailify

قفل‌های ایرانی از لحاظ فنی و صنعتی به انواع متعددی از قبیل قفل ثابت، کلون‌دار، فنر پخش‌شو، فنری، لوله‌ای قلوه‌ای، زیردار و بخو و رمزدار تقسیم می‌شوند.

قفل‌های شکل‌دار که از پایان دوره ساسانیان تا اواخر قاجاریه ساخته می‌شدند، از زیباترین قفل‌های ایرانی به شمار می‌آیند.

در ساخت این‌گونه قفل‌ها از تصاویر حیوانات و گاه انسان برای زیبایی ظاهر قفل استفاده می‌شد.

نمونه‌هایی از قفل‌های استاد «یدالله نیکزاد» در موزه‌های بزرگ دنیا (مانند لندن، هامبورگ و شیکاگو) موجود است.

مواد اولیه به کار رفته در قفل‌های دست‌ساز، آهن و مس است که معمولا به صورت ورق یا شمش در بازار وجود دارد و برخی مواقع نیز از ضایعات فلز آهن استفاده می‌شود.

ابزار کار در این هنر بسیار ساده در حد چکش، سندان، سوهان، انبر و کوره است که استادکاران این حرفه با آن به خلق آثاری زیبا و ایمن می‌پردازند.

از استادان بزرگ این حرفه می‌توان به استاد احمد نیکزاد، استاد حسین صنیع و استاد محمدتقی رنجبر که همگی به دیار باقی شتافته‌اند اشاره کرد. خوشبختانه فرزندان و شاگردان آنان این هنر صنعت را از ورطه فراموشی نجات داده و پا بر جا نگاه داشته‌اند.

از استادانی که در قید حیات‌اند و زحمات زیادی برای حفظ این هنر کشیده‌اند نیز می‌توان به استاد یدالهد نیکزاد، استاد نگهدار خواجه علی و استاد حیدر صفاری اشاره کرد.

نگهداری و حفظ این‌گونه قفل‌ها بسیار ساده است و روغن‌کاری قطعات داخلی قفل از راه‌هایی است که به حفاظت و سهولت استفاده از این قفل‌های دست‌ساز کمک می‌کند.

بر اساس مدارک به دست آمده، ایرانیان از سده ششم میلادی قفل‌سازی می‌کردند. قفل در کعبه، کار یک قفل‌ساز ایرانی به نام استاد عبدالله ریاحی اهل چالشتر است. این هنرمند 90 سال پیش فوت کرد.

مردمان روستای چالشتر واقع در 7 کیلومتری شهرکرد در گذشته در این زمینه فعالیت می‌کردند ولی امروزه این حرفه بسیار محدود شده و در حال منسوخ شدن است.

گرچه قفل دست‌ساز چالشتر با گسترش محصولات صنعتی و ماشینی مشابه، مخاطبان زیادی را از دست داده است، هنوز هم با مصرف تزئینی و تغییر کاربری به حیات خود ادامه می‌دهد.

قفل‌سازی بر حسب اطلاعات موجود، از دوران صفویه در این استان وجود داشته و کارگاه‌های متعدد و نمونه‌های قدیمی که نام تولید‌کننده بر روی کمان قفل حک شده مبین این واقعیت است که در چالشتر کارگاه‌های متعدد و زیادی فعالیت داشته‌اند اما متاسفانه امروز تنها چند کارگاه قفل‌سازی در این شهر وجود دارد.

منبع: میراث آریا

• < قبلی
• بعدی >