یادمان

رایزنی‌ها برای بررسی تخریب فلات پیش از تاریخ

«میراث فرهنگی و وزارت راه و شهرسازی درباره عبور جاده کمربندی چرم‌شهر – قزوین از مسیری که احتمال وجود آثار پیش از تاریخ فلات مرکزی را در خود دارد، رایزنی کرده و حتی نماینده‌ای به این وزارتخانه معرفی کردند.»

به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، لودرها در محدوده‌ی جاده‌ی چرم‌شهر به قزوین در حال ایجاد بزرگراهی در این منطقه هستند، بزرگراهی که به گفته‌ برخی باستان‌شناسان «یکی از نقاط مرکزی فلات پیش از تاریخ ایران» است و دشت‌های «ورامین، ری، ساوجبلاغ و قزوین» در آن قرار دارند.

خبرنگاران پس از مشاهد‌ه‌ی اقدامات در حال انجام در این بزرگراه، تماس‌های مکرری با مسئولان بخش‌های مختلف میراث فرهنگی به خصوص شهرستان‌های جنوبی تهران داشتند، اما با توجه به نداشتن اطلاعات کافیِ این مسئولان درباره‌ی پروژه‌ی ساخت این بزرگراه، خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا سراغ مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران رفت.

«رجبعلی خسروآبادی» از رایزنی با وزارت راه و شهرسازی برای عبور جاده کمربندی و احتمال وجود آثار پیش از تاریخ فلات مرکزی در این منطقه خبرداد و افزود: با ارسال نامه‌ای، نماینده پژوهشگاه میراث فرهنگی و ناظر میراث فرهنگی استان تهران به راه و شهرسازی استان تهران معرفی شدند.

او درباره‌ی عبور اتوبان تهران - قزوین در محدوده‌ی چرم‌شهر ورامین و احتمال عبور آن از روی آثار پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران به خبرنگار ایسنا توضیح داد: پس از مطلع شدن از این قضیه نامه‌ای به مدیرکل راه و شهرسازی نوشتیم و با فریبرز واحدی، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران نیز صحبت کردیم. براساس قوانین در هر پروژه ملی وقتی به نوعی فضاهایی که احتمال وجود آثار، تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی و باستانی باشد، درگیر این پروژه می‌شوند، باید دستور توقف صادر شود و گمانه‌زنی و کاوش‌هایی صورت گیرد تا نشان دهد، طرح عمرانی در چه محدوده‌ای و تا چه حدودی امکان‌پذیر است.

وی با بیان این مطلب که ما خواهان ممنوعیت توسعه و راهسازی نیستیم، افزود: با این وجود، پروسه راهسازی به هرقیمتی ارزشمند نیست. باید همه جوانب کار سنجیده شود. طبیعتاً بهترین راه آسان‌ترین راه نیست.

راه‌های منحنی که میراث فرهنگی را حفظ می‌کند و حافظ یک ملت است، صد درصد ارزشمند‌ترند، چون راه‌هایی هستند که به طور مستقیم و با صاف کردن جاده توسط بلدوزر ایجاد می‌شوند.

مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران با تأکید بر این که خدا را شکر چنین نگاهی در اداره کل راه و شهرسازی استان تهران فراهم است، بیان کرد: نامه را به شرکت زیرساخت‌های وزارت راه که معرفی‌نامه پژوهشگاه را برای پژوهشگر خود به همراه داشت،‌ ارجاع داده‌اند، اکنون نیز نامه را ارسال کرده‌ایم و نماینده پژوهشگاه و ناظر میراث فرهنگی نیز مشخص شده و قرار است قراردادی در این زمینه و برای کاوش بسته شود تا مشخص کنند که این راه از چه مسیری باید عبور کند تا کمترین آسیب به یافته‌های میراثی برسد.

وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به این‌که به نظر می‌رسد حدود بیش از 50 درصد پروژه به اتمام رسیده‌، کاوش‌های کنونی چه نفعی دارد؟ توضیح داد: در صحبت‌های انجام شده با مسوولان راه و شهرسازی آنها اعلام کردند که در مقدمه راه هستند. این طرح فقط در محدوده چرم‌شهر نیست، این مسیر در حالت کمربندی تا قزوین ادامه دارد، بسیاری از این مسیر در حوزه استان تهران هست و باید این فضاسازی شکل بگیرد و کارشناسان پژوهشگاه و ناظر میراث فرهنگی استان تهران باید همین موضوع را پیگیری کنند. باید یک گزارش کارشناسی از سوی پژوهشگاه تهیه شودکه در آن میزان تخریب هم مشخص می‌شود، آن گزارش تخصصی ملاک عمل قرار می‌گیرد، در صورت تخریب برخورد قانونی صورت می‌گیرد.

او با بیان این نکته که این جاده کمربندی بزرگ از جاده امام رضا (ره) به سمت غرب استان تهران می‌رود، افزود: این جاده بخش‌هایی از شهریار در غرب و بخش‌هایی از چرم‌شهرِ ورامین و ری را در شرق در برمی‌گیرد.

اهمیت بزرگراه چرم‌شهر - قزوین در مطالعات پیش از تاریخی کشور

به گزارش ایسنا، سیامک سرلک، باستان‌شناس پژوهشکده باستان شناسی اعتقاد دیگری درباره‌ی این محوطه‌ی تاریخی دارد.

او گفت: اجرای پروژه‌های عمرانی به منظور توسعه زیر بنای اقتصادی - صنعتی کشور از آن دسته اقداماتی است که هیچ‌کس مخالف آن نیست، اما اینکه مجریان طرح‌ها به باستان شناسان این فرصت را بدهند که مطالعات فرهنگی - تاریخی را قبل از اجرایی شدن طرح‌هابه انجام برسانند، یک خواسته‌ قانونی است.

وی با اشاره به مصوبات قانونی در ارتباط با اجرای پروژه‌های عمرانی گفت: بزرگراه چرم‌شهر به قزوین، از محدوده‌ای عبور می‌کند که از منظر مطالعات باستان‌شناختی به «حوزه فرهنگی فلات مرکزی ایران» موسوم است و از اهمیت بسیار زیادی، به ویژه در رابطه با مطالعات پیش از تاریخی کشور برخوردار است.

او حتی با اشاره به مشاهداتش از مراحل اولیه ساخت بزرگراه در تیرماه سال جاری گفت: در آن زمان مسئولیت بررسی انتقال فرآورده‌های نفتی نایین - کاشان - قم به شهر ری به من واگذار شده بود که انتهای مسیر انتقال نفت، براساس نقشه ارایه شده توسط شرکت ملی نفت از همین محدوده عبور می‌کرد و در واقع با بزرگراه در دست ساخت کنونی تقاطع داشت.

سرلک تأکید کرد: در زمان روبرو شدن با این اتفاق بلافاصله موضوع را پیگیری و به این نکته پی بردیم که بر خلاف ضوابط قانونی، هیچ اطلاعی به پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری داده نشده، اما حالا می‌بینیم این طرح نه تنها در مرحله امکان‌سنجی و مطالعات اولیه قرار ندارد، بلکه چند کیلومتر آن نیز ساخته شده است!

نجات‌ احتمالی بقیه بزرگراه‌ها با همکاری وزارت راه

حمیده چوبک، رئیس پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز با تاکید بر این نکته که مخالف اجرای پروژه‌های عمرانی نیستیم، گفت: همه‌ مجریان طرح‌های عمرانی پیش از شروع به کار، باید از پژوهشکده باستان شناسی استعلام کنند.

او با بیان این‌که اکنون در حال انجام مکاتبات اداری با مدیریت بزرگراه‌های کشور هستیم و از آنها خواستیم نقشه پروژه را ارسال کنند، تاکید کرد: ما مخالف ساخت و اجرای هیچگونه پروژه عمرانی نیستیم و نگرانی ما تنها از بین رفتن میراث فرهنگی ارزشمندی است که ممکن است در مسیر اجرای پروژه‌های مختلف وجود داشته باشد و قطعا مسئولان سایر ارگان‌ها از جمله وزارت راه و شهرسازی نیز این نگرانی را دارند.

وی با اشاره به اینکه ظاهرا زیرسازی چندکیلومتر از این بزرگراه صورت گرفته است، افزود: بدیهی است که در صورت همکاری شرکت ساخت و توسعه آزادراه‌های کشور، می‌توان نسبت به مکان سنجی، مطالعات باستان شناسی و نجات بخشی احتمالی بقیه بزرگراه‌ها اقدام کرد.

• < قبلی
• بعدی >