ایران‌بوم

داستانِ داراب به آنجا رسید که داراب، دُختِ قیصرِ روم را به همسری گرفت اما به سال نرسید که اورا نزدِ پدر فرستاد. چندی بعد ‏از ناهید فرزند قیصر فیلقوس صاحبِ پسری شد که نامش را اسکندر گذاردند و فیلقوس او را فرزند خود خواند تا نامی از داراب و نژاد ایرانی و جدایی داراب از ناهید نماند. ‏

اما داراب بارِ دیگر ازدواج کرد و صاحبِ فرزندِ پسری شد که او را دارا نام گذاشتند. ‏

اتفاق چنان بود که داراب و قیصر هر دو از این جهان رفتند و تاج و تخت ایران برای دارا ماند و در روم اسکندر برتخت نشست. ‏

ایران در زمانِ داراب به قدرتی بزرگ تبدیل شد که از همه ی کشورها باج و خراج می‌گرفت. هنگامی که دارا بر تخت نشست، نامه‌ای به شاهانِ جهان نوشت و از آنان باج و خراج خواست. ‏

‏ از جمله فرستاده‌ای نزد قیصر اسکندر فرستاد و از او خواست تا به ایران خراج فرستد. اسکندر در پاسخ گفت: «مرغ بار دیگر تخم نمی‌گذارد.»

‏ فرستاده ی دارا که این سخن شنید، ترسید و بر جان خود لرزید، از قصرِ اسکندر بیرون زد و به تاخت سوی ایران بازگشت. ‏‏

اما اسکندر در پاسخِ دارای جهانجوی، لشکر آماده کرد و از روم به سوی مصر تاخت، هشت روز با سپاهیان مصر جنگید، تا سرانجام پیروز گردید و واردِ مصر شد، مدتی برای استراحت و غارت آنجا ماند، پس از جمع آوری ثروت، سپاه را سوی ایران حرکت داد: ‏

بـــه مصر آمد از روم چندان سپاه

کـــــه بستند بر مور و بر پشّه راه‏

از آن جــــایگه ساز ایران گرفت

دل شیــــر و چنگ دلیران گرفت ‏

دارا که از آمدن اسکندر خبر یافت، به سوی اصطخرِ پارس رفت. در آنجا به گِرد آوری سپاه پرداخت تا در مقابل حملۀ اسکندر و سپاهِ روم از ایران دفاع کند:

‏چـــو بشنیـــد دارا که لشکر زروم

بجنبیــــد و آمد بر این مرز و بوم

بـــرفتنـــد از اصطخر چندان سپاه

کـــه از نیــــزه بــر باد بستند راه

‏ اسکندر برای آنکه دارا و سپاه او را شناسایی کند، لباسِ پیـک پوشید و با نامه‌ای که نوشته بود به اصطخر( شهری در پارس = فارس) و نزد دارا رسید. زمین را بوسه زد و نامه را به دارا سپرد و گفت: «این نامه از قیصر است و جواب می‌خواهد.»‏

‏ در آن نامه نوشته بود: «من به گرد جهان می‌گردم، و اجازه می‌خواهم از خاک تو عبور کنم، اگر اجازه ندهی همه ی سپاه تو را کشته و ایران را ویران می‌کنم.»

دارا که فرستاده را مردی با خِرَد و بزرگ منش دید، تن و بالای او را تماشا کرد و خون ِ برادری در رگِ او جوشید، پرسید: «تو که هستی و نژاد تو چیست؟» ‏

هنوز پاسخ نشنیده بود که فرستاده ی دارا که به روم رفته بود به جایگاه آمد، اسکندر را دید و شناخت و در گوش دارا زمزمه کرد. ‏

اسکندر دانست که او را شناخته‌اند. از انجا بیرون زد و نیمه شب فرار کرد. ‏

روز بعد دارا به سوی اردوگاه اسکندر لشکر کشاند. سپاه اسکندر هم که آماده ی نبرد بود به ایرانیان حمله برد. بنا بر این سپاهِ دو برادر واردِ نبرد شدند که تعداد بی‌شماری از سپاهیان ایران کشته شد و دارا راهی جز عقب نشینی و فرار ندید: ‏

ســکنـــدر بشـــد تـــا لبِ رودبار

بکشتنـــد زِ ایـــرانیـــان بـی ‌شمار

بـــه پیـــروزی آمد بر آن رزمگاه

کجـــا پیــش بود آن گزیده سپاه