ایران‌بوم

کشورهائی که دارای تمدن دیرینه ای بوده اند و خارج از مرزهای خود در سرزمین های دیگر تآثیر گذار شده اند ، می توان گفت که دارای دو قلمروند: جغرافیائی و فرهنگی . جغرافیائی مفهومش روشن است. اما منظور از فرهنگی ، گسترش نفوذ معنوی یک تمدن به آن سوی مرزهای خود است.

ایران یکی از کشورهائی است که در سراسر تاریخ خود دو قلمروی بوده است . از همان آغاز شاهنشاهی هخامنشی - که نخستین امپراطوری جهان خوانده شده است - این کشور ، خارج از خاک اصلی خود دارای تعدادی سرزمین وابسته گردید که فهرست آنها در سنگنوشته بیستون داریوش و کتیبه خشایار شا ، و نیز نوشته های هرودوت آمده است ، و اینها از سیحون تا مدیترانه و از سند تا دریای عمان ، و در آفریقا تا حبشه و لیبی را در برمیگرفته . در زمان پارتیان و ساسانسان نیز بخش عمده‌ای از همین سرزمین های وابسته حفظ گردید.