ایران پژوهی
هفت کشور
- ايران پژوهي
- نمایش از چهارشنبه, 16 ارديبهشت 1394 04:18
برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 85، سال سیزدهم، بهمن و اسفندماه 1393، رویه 35
ه. ط
ایرانیان کهن، جهان را به هفت کشور یا اقلیم بخش میکردند. هفت کشور یا اقلیم، خشکیهای شناخته شدهی جهان در روزگار کهن از دید ایرانیان بوده است که امروز نیز همان میباشد.
در مهریشت ـ کردهی چهارم ـ بند 15 میخوانیم:
مهر توانا بر « اَرزهی»، «سَوَهی»، «فرَدَذَفشو»، «ویَدذَفشو»، «وُاوروبَرشتی»، « وُاوروَجرشتی» و بر این کشور «خونیرث» درخشان ـ پناه گاه بیگزند و آرام گاه ستوران ـ بنگرد.
همچنین در ویسپرد ـ کردهی دهم ـ بند یک آمده است:
[زوت:]
خواستار ستایشم کشورهای اَرَزهی، سَوَهی، فردَذفَشو، ویدَذَفشو، وُاورو برشتی، وَ اوروجَرشتی و این کشور خونیرث را از سوی دیگر، در یسنههات 57 ـ کرده 12 ـ بند 31، میخوانیم:
آن که سر [کوب] دیوان را رزم افزاری برنده، تیز و خوب زنش در دست گرفته، سهبار در هر روز و شب بدین کشور، «خونیرث» درخشان آید.
در مهر یشت ـ کرده هفدهم ـ بند 67 آمده است:
آن که با گردونهی بلند چرخ به شیوهی مینوی از کشور اَرِزَهی به سوی کشور خونیرث شتابد. (از خاور دور به سوی ایران)
در همان جا ـ کرده سی و یکم ـ بند 133:
پس از کشتن دیوان، پس از برانداختن مهر دروجان، مهر فراخ چراگاه، سواره از فراز «اَرزَهی»، «سَوَهی»، «فرَدَذَنشو»، «ویَدذفَشو»، «وُاوروبَرشتی»، «وُاوروجَرشتی» و این کشور درخشان «خونیرث» بگذرد.
در رشن یشت ـ بند 15 میخوانیم:
ای رشن اشون
اگر تو در این کشور درخشان خونیرث هم باشی، ما تو را به یاری همیخوانیم:
در فرگرد نوزدهم وندیداد (پیش داد) بند 31 میخوانیم:
کشورهای اَرَزهی و سَوَهی را میستاییم.
کشورهای فَرَدذفشود و یَدِذفشو را میستاییم.
در زبان اوستایی «کَرشوَر» میباشد و در زبان پهلوی، کشور. البته نه به معنای امروزین آن؛ بلکه به معنای اقلیم است. هفت کشور یا اقلیم، خشکیهای شناخته شده برای ایرانیان کهن بود که امروزنیز همچنان است و خونیرث با می (روشن/ درخشان) را در میانهی جهان میدانستند:
هرگاه این نقشهی جهان کهن ایرانیان را به روی نقشهی جهان امروز منتقل کنیم، به این نقشه میرسیم:
یا به گونهای دقیقتر: