یادمان
میراث در هفته گذشته - هفته سوم آذر1390؛ خطر در کمین تاریخ از غارهای مازندران تا دبستان آبادان
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- یکشنبه, 27 آذر 1390 06:23
- آخرین به روز رسانی در یکشنبه, 27 آذر 1390 06:23
- نمایش از یکشنبه, 27 آذر 1390 06:23
- بازدید: 5651
خبرگزاری میراث فرهنگی – گروه میراث فرهنگی – اولین خبر این هفته درباره غار کومیشان بود. بر اساس این خبر، درحالی کاوش‌های غار کومیشان از 2 سال پیش متوقف و ورودی این غار با در آهنی مسدود شده است که سرپرست هیات کاوش این غار باستانی نبود بودجه را علت اصلی توقف کاوش‌ها عنوان می‌کند.به‌گزارش CHN، طی مطالعات باستان‌شناسی در غار کومیشان به منظور انجام تاریخ‌گذاری مطلق و بررسی چگونگی خروج انسان از غارنشینی تا آغاز شهرنشینی، حدود 30 هزار دست سازه سنگی از لایه‌های باستانی این غار کشف شد. این دست سازه‌ها متعلق به دوره فراپارینه سنگی و نوسنگی بوده و نشان از سکونت انسان بین 17 تا 10 هزار سال قبل در منطقه دارد.
«حامد وحدتی نسب»، سرپرست هیات کاوش در غار کومیشان، هم دراین باره گفته بود که درحال‌حاضر در سایت باستانی کومیشان، به دلیل نبود بودجه هیچگونه فعالیت و کاوشی صورت نمی‌گیرد و ورودی غار با دری آهنی مسدود شده است.
به گفته او، نمونه‌های قابل مطالعه از قبیل کشف نمونه‌های استخوانی متعلق به جانوران دوره فراپارینه سنگی و نوسنگی و همچنین کشف سفال و نمونه‌های گیاهی از جمله دیگر یافته‌های هیات باستان‌شناسی غار کومیشان به شمار می‌آید.
بزکوهی نقش 90 درصد سنگ نگاره های ایران
یکی دیگر از خبرها مربوط به سنگ نگاره‌ها بود. تحقیقات پژوهشگران نشان می دهد نقش و طرح های به کار رفته در حدود 90 درصد از سنگ نگاره های باستانی کشف شده در سرتاسر جغرافیای ایران مربوط به بز کوهی است. اگر چه دوره تاریخی این سنگ نگاره ها و فاصله انها از هم بسیار زیاد است اما با این حال شباهت های میان این طرح ها در نوع خود شگفت آور است.
سنگ نگاره ها یا هنرهای صخره ای کهن ترین آثار تاریخی و هنری بجامانده از بشرند. کارشناسان بر این باور هستند سنگ نگاره ها سرمنشا و بستر بوجود آمدن حروف رمزی، خط، تبادل پیام، زبان، تاریخ، اسطوره ها، هنر و فرهنگ ها هستند به همین دلیل آنها از بهترین ابزارهای رمزگشایی ماقبل تاریخ به حساب می آیند.
فروختن تاریخ ایران در ازای 1000تومان
اما خبری هم اواسط هفته رسید از فروختن تاریخ ایران در لب مرزها. خبر از این قرار بود: درحالی بازار خرید و فروش سکه تاریخی در زرنج رونق گرفته که مردم با غارت محوطه‌ها و تپه‌های باستانی اشیاء را به مغازه فردی افغانی در زرنج که شهری مرزی میان ایران و افغانستان است و کمتر از 5 کیلومتر با مرز ایران فاصله دارد می‌برند و در ازای 1000 تومان می‌فروشند. گفته می‌شود تاکنون 8 هزار سکه تاریخی توسط مردم به این فرد فروخته شده است.
به‌گزارش CHN، زرنج، مرز میان ایران و افغانستان است. مکانی که افغان‌ها براحتی رفت و آمد می‌کنند و بازار خرید و فروش اشیاء تاریخی به‌خصوص سکه داغ است. کاوش غیرمجاز سکه‌های تاریخی در سیستان و بلوچستان خبری است که این‌بار نه به نقل از باستان‌شناسان که توسط فردی افغانی شنیده شد.
بر اساس شنیده‌ها، یکی از آشنایان نزدیک وی در زرنج افغانستان که مرز میان ایران و افغانستان استمغازه خرید و فروش اشیاء و سکه تاریخی دارد به‌طوری‌که مردم این منطقه با دریافت 1000 تومان سکه‌هایی که از تپه‌های باستانی به‌دست می‌آورند به آن فرد می‌فروشند.
بوی تعفن زباله و گربه مرده در دبستان مهرگان
در این هفته سفری هم داشتیم به جنوب ایران. بازدید از بافت تاریخی آبادان اما همراه خبرهای خوبی نبود. دبستان مهرگان، یادمان دیرینه تاریخ آبادان به دلیل نبود حفاظت‌های لازم از سوی سازمان‌های مربوطه بوی تعفن زباله و گربه مرده گرفته است. سر در و پیکر این دبستان که در زمره میراث ملی جای دارد، اکنون بدون ساماندهی رها شده و در حال تخریب تدریجی است.
شش سال از آخرین نامه‌ای که انجمن‌های فرهنگی آبادان به رییس جمهوری وقت نوشتند و در آن خواستار جلوگیری از روند تخریب تدریجی دبستان مهرگان شده‌اند، می‌گذرد. امروز نه تنها این مدرسه ساماندهی نشده، بلکه آسفالت‌های کنده شده در جلوی سردر اصلی آن به حال خود رها شده و سر در دیگر آن نیز بوی تعفن زباله و گربه مرده می‌دهد.
این در حالی است که دبستان مهرگان جزو پنج مدرسه‌ای است که شرکت نفت ساخته و به آموزش و پرورش آبادان تحویل داده است. این مدرسه 22 کلاس و به همین تعداد انبار و 18 دستگاه حمام دارد. به گفته کارشناسان معماری، کلاس‌های این دبستان کاملاً استاندارد بوده و منازل مسکونی اطراف مدرسه هم مربوط به کادر اداری مدرسه است. این منازل به آموزش و پرورش داده شده بود تا مدیر، معاون و معلمان مدرسه به محل کار خود نزدیک باشند و بر آن اشراف داشته باشند.
مشاهدات خبرنگار CHN، اما گویای آن است که اکنون بخشی‌هایی از دو سردر تاریخی این مدرسه ترک برداشته یا ریخته و روی پیکر دیرینه آن نیز دیوارنویسی شده است. پشت سردر جنوبی نیز فضای خالی و بدون استفاده وجود دارد، انواع زباله روی هم انباشته شده که بوی بد آن حریم فرهنگی این بنای ارزشمند که در فهرست میراث ملی جای دارد را تحت شعاع قرار داده است. دیوارهای شمالی و اطراف در اصلی با سیمان سفید پوشانده شده و اکنون اثری از آجرهای نظامی آن دیده نمی‌شود.
تماس‌های مکرر برای پرسش در مورد دلایل وضعیت کنونی این دبستان از اداره میراث فرهنگی و گردشگری آبادان بدون نتیجه می‌ماند. "شمس‌الدین نوربخش"، مدیر این اداره تلفن‌های متعدد خبرنگاران را جواب نمی‌دهد. پژوهشگران میراث در آبادان می‌گویند که بیشتر وقت‌ها درهای اداره میراث آبادان بسته است و هیچ مسئولی به سوالات مراجعه کنندگان پاسخگو نیست.
تازه شدن داغ فراموشی تپه 9 هزارساله ازبکی پس از 14 سال
امروز هم نشستی با عنوان تپه ازبکی در کرج با حضور یوسف مجیدزاده، کاوشگر آن برگزار می‌شود که داغ فراموشی محوطه باستانی 9 هزارساله ازبکی بعد از گذشت 14 سال زنده کرد. آخرین اطلاعات از این تپه باستانی که پرونده آن برای ثبت جهانی آماده می‌شود، نشان می‌دهد که قلعه مادی آن تخریب شده و دریاچه قویی وسط آن زده شده است.
از نخستین فصل آغاز کاوش‌های علمی در تپه ازبکی، 14 سال می‌گذرد و اکنون با برگزاری همایش " تپه ازبکی " داغ آن دوباره تازه می‌شود. محوطه باستانی 9 هزارساله ازبکی و تنها قلعه باقیمانده از دوره ماد که قرار بود، به سایت موزه پژوهشی بزرگ خاورمیانه تبدیل شود اکنون به گفته شاهدان ویرانه‌ای بیش نیست و اشیا موزه‌ای و مطالعاتی کشف شده از لایه‌های تاریخی آن بدون متولی رها شده‌‌است.
یوسف مجیدزاده، کاوشگر این سایت تاریخی که پس از مدت‌ها از این سایت دیدن کرده، در باره وضعیت آن می‌گوید: «وقتی پس از مدتی به دیدن تپه رفتم، قلعه از بین رفته و بخشی از آن بیغوله شده، مالک در زمین این محوطه استخری ساخته و در آن قو رها کرده بود!»
مجیدزاده که در فصل‌های متعددی سرپرستی گروه باستان شناسی آن را به عهده داشته، قرار است که درباره اهمیت این محوطه باستانی در دانشگاه آزاد امام علی (ع) در کرج سخنرانی کند. تا شاید با آشنایی مسئولان مربوطه با نقش و اهمیت آن در نشان دادن پیشنینه تاریخی ایران و همچنین توسعه اهداف گردشگری، آینده متفاوتی برای این سایت باستانی رقم بخورد.
