یادمان

غم خانه‌های ظهیرالاسلام و پیرنیا در هفته ای که گذشت

هفته‌گذشته کلید میراث‌فرهنگی با تخریب خانه‌ظهیرالاسلام زده شد و با مزایده خانه پیرنیا به پایان رسید. در این میان اما رئیس سازمان میراث‌فرهنگی نیز با زدن مهر باطل به نگاه سیاسی بر سازمان میراث‌فرهنگی مواضع خود را نسبت به تخریب‌ها و اقدامات متولیان جهت حفظ میراث‌فرهنگی اعلام کرد.

FW0663 - adidas samba ireland live score last night - adidas Futurenatural Shoes Vivid Red Mens | Maratón Sevilla 2022 - Carreras populares , MonticelloShops

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ در هفته‌ای که سپری شد خانه قرمز خیابان هدایت مورد تعرض قرار گرفت. هر چند هنوز عاملان تخریب مشخص نشده‌اند. اما همسایه‌ها از فرو ریختن بخش‌هایی از خانه می‌گویند. مردی که در یکی از اتاق ‌های این خانه سکونت دارد و خودش را نگهبان این خانه معرفی می‌کند، می‌گوید: «دیروز می‌خواستند که این خانه را تخریب کنند. من مانع شدم.»
 
ماموران شهرداری که برای سرکشی از وضعیت خانه آمده‌اند،می‌گویند به ما زنگ زدند که این خانه را دارند، تخریب می‌کنند اما تا کنون هیچ اتفاقی نیافتاده است.آن‌ها می‌گویند که شهرداری اصلا قصد تخریب این خانه را ندارد و در حال حاضر خانه دست میراث فرهنگی و تامین اجتماعی است.
 
سیروس‌نیا، معاون میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی تهران، می‌گوید این ملک متعلق به سازمان تامین اجتماعی است. تا کنون مکاتبه‌های متعددی از سوی سازمان میراث فرهنگی با این سازمان انجام شده است اما به نظر می‌رسد که این سازمان تمایل به حفاظت از این بنا ندارد.
 
با این‌حال مهدی حجت معاون میراث‌فرهنگی کشور معتقد است حقوق میراث‌فرهنگی بازگردانده می‌شود.
 
خانه‌ظهیرالاسلام و پیرنیا زیر ذره‌بین نجفی و حجت
 
«مهدی حجت» معاون میراث‌‌فرهنگی کشور در پاسخ به پرسش خبرنگار CHN درباره تخریب‌های اخیر خانه ظهیرالاسلام گفت: خانه ظهیرالاسلام مالکیت دولتی دارد و متعلق به تامین اجتماعی است. اما به‌طور قطع مسئولان تامین‌اجتماعی علاقه‌ ندارند که نام تخریب یک بنای تاریخی کشور به‌نام تامین اجتماعی ثبت شود.
 
به‌گفته معاون میراث‌فرهنگی کشور، خانه پیرنیا در مالکیت کمیته 8 ماده‌ای فرمان امام است و اگر بخواهند وارد عمل شوند و خانه را به حراج بگذارند میراث‌فرهنگی نمی‌تواند کاری از پیش ببرد مگر اینکه طی مراوده و مذاکره‌ای از مالک بنا بخواهد که بهره‌برداری صحیحی از بنا داشته باشد.
 
 

حجت با تاکید بر اینکه میراث‌فرهنگی این امکان را ندارد که تمام خانه‌های تاریخی را تملک‌کند افزود: «واقعیت اینست که دولت این امکان را ندارد که تمام بناهای تاریخی را تملک‌ کند اما می‌توان طی مذاکره‌ای راه‌حلی پیدا کنیم تا از بنا بهره‌برداری صحیحی انجام شود. درحال‌حاضر مشکل ما ریشه‌ای است؛ در کشورهای دیگر ارزش میراث‌فرهنگی مشخص شده درحالی که هنوز در ایران این اتفاق نیفتاده است.»
 
این مسئول اعلام کرد: «حتی اگر مهمترین خانه‌های تاریخی ایران در مالکیت سازمان‌ها و نهادهای دیگر باشد اما اگر ارزش خانه‌ها و بناهای تاریخی مشخص باشد هیچ خطری بناهای تاریخی را تهدید نمی‌کند. چراکه سازمان‌ها با کاربری مناسبی که به این بناها می‌دهند از تهدیدهای مخرب جلوگیری می‌کنند.»
 
آغاز مذاکرات سازمان میراث فرهنگی با دیوان عدالت اداری
 
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در حاشیه نخستین نشست فصلی خود با فعالان میراث فرهنگی از قرار ملاقات با مسئولان دیوان عدالت اداری برای جلوگیری از خروج آثار تاریخی، از فهرست میراث ملی خبر داد. طی چندسال گذشته برخی آثار تاریخی با حکم دیوان از فهرست میراث ملی خارج و تخریب شده‌اند.
 
محمدعلی نجفی، رئیس سازمان میراث فرهنگی در پاسخ به سئوال خبرنگار خبرگزاری میراث فرهنگی CHN درباره خروج آثار تاریخی از فهرست میراث ملی با حکم دیوان عدالت اداری گفت: «طی برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته به زودی ملاقاتی با مسئولان دیوان عدالت اداری خواهم داشت و در این دیدار، درباره خروج آثار تاریخی از فهرست میراث ملی، صحبت می‌کنیم.»
 
طی چند سال گذشته آثار تاریخی اعم از خانه و بناهای ثبتی توسط مالکین و با حکم دیوان عدالت اداری از فهرست میراث ملی خارج و تخریب شده‌اند.
 
نجفی درباره مشکلات حقوقی حوزه میراث فرهنگی گفت: «به زودی گروهی حقوقی تحقیقات‌شان را دراین‌باره آغاز می‌کنند.
 
خطر بیخ گوش عمارت ذوالریاستین
هفته گذشته همزمان با حمله بلدوزور ها به باغ بدیع الحکما، درختان باغ 12 هزارمتری ذوالریاستین در انتهای منطقه پردیس که روزی باغ سرسبزی بود، هفته پیش با مجوز شهرداری تفکیک و سپس درختان کهنسالش قلع وقم شد. اما مسئله به همین جا ختم نشد و عمارت دویست ساله این باغ همچنان در آستانه تخریب است. خریداران باغ تا روز سه شنبه به مستاجر مهلت داده اند تا عمارت را تخلیه کند.
 
این درحالی است که جمعی از هنرمندان سینمایی، پزشکان و فرهنگ‌دوستان همدانی به قطع درختان و آغازتخریب ورودی خانه «باغ بدیع الحکما» و «باغ ذوالریاستین» واقع در شهر همدان اعتراض کردند و نامه ای خطاب به مسئولان نوشته اند تا از تخریب ها جلوگیری شود.
 
 

 میرزا ابوالقاسم ذوالریاستین از عالمان همدان بود که در زمان صدارت قائم مقام فراهانی نماینده او در همدان بود و شاگردان زیادی از جمله ریاض همدانی در مکتب او به درجه دیوانی رسیدند. عمارتی که در این باغ ساخته بود درآستانه تخریب است . این عمارت تنها بنای باقی مانده از خانه‌های همدان است که دارای در سنگی بودند. ( در همدان به دلایل امنیت و سرما درگذشته در خانه ها سنگ یک تکه بود ومحله ای به نام درسنگی وجود داشت که ساکنانش نام خانوادگی در سنگی را برای خود برگزیدند.)
 
چالش بر سر افتتاح میدان امام علی اصفهان
 
میدان امام علی (عتیق) از سوی مسئولان شهرداری اصفهان افتتاح شد. این در حالی است که هنوز بخش های عمده از این طرح به اتمام نرسیده است. کارشناسان میراث فرهنگی بارها و بارها اعلام کرده اند که به هنگام ساماندهی این میدان بخش‌های مهمی از بافت تاریخی میدان عتیق اصفهان تخریب شده است. با این وجود آمار و اطلاعات دقیقی در این زمینه وجود ندارد.
 
به گزارش CHN پروژه میدان امام علی در قالب 3 فاز از سال 88 آغاز و تا کنون دو فاز آن افتتاح شده است. در فاز دوم بیش از 23 هزارمتر مربع واحدهای تجاری خرید و تملک شده است. مطابق با اطلاع‌رسانی شهرداری اصفهان در سطح شهر، تاکنون 15 میلیارد تومان صرف هزینه آزادسازی شده و متوسط خرید هر متر واحد تجاری در طرح توسط شهرداری، 5 میلیون تومان بوده است. فاز دوم پروژه میدان امام علی در عید فطر امسال یک بار افتتاح و باردیگر در سی ویکم مرداد با دعوت علی لاریجانی رییس مجلس ایران و رسانه های متعدد افتتاح مجدد شد.
 
با این وجود، مشاهدات برخی از دوستداران میراث فرهنگی نشان می‌دهد که بخش های وسیعی از طرح همچون احداث زیر گذر و پارکینگ بدون رعایت اصول باستان شناسی با خاکبرداری وسیع انجام گرفته است.همچنین هیچ گونه اقدامات باستان شناسی روی میدان عتیق پیش از اجرای پروژه انجام نشده است.
 
به گفته کارشناسان میراث فرهنگی و باستان شناسان حجم گسترده خاکبرداری قطعا آسیب های بسیاری به ارزش های باستان شناختی میدان تاریخی عتیق وارد آورده است. گذشته از این شماری از خانه های تاریخی یا حمام، عصارخانه و سقاخانه به بهانه اتصال بازارهای اصفهان و ایجاد میدان از دم تیغ گذرانده شدند. به عبارت دیگر نه تنها احیاء هویت تاریخی میدان عتیق آن گونه که ادعا می شود صورت نگرفته است بلکه بخش وسیعی از هویت تاریخی شهر اصفهان با بولدزر جمع آوری و به نخاله دانی های شهرداری سرازیر شه است.
 
سرنوشت آق قلا در ابهام
در طی شش ماه گذشته پل آق قلا همچنان در همان وضعیت سابق باقی مانده است و اهالی آق قلا نگران شرایط فعلی و آینده مجهول پل هستند. برای عبور و مرور از روی پل توسط سازمان میراث فرهنگی استان پل موقت چوبی روی داربست فلزی بنا شده است. با وجود دو پل جدید ساخت در بالا دست و پایین دست بنای مذکور تعدادی از مردم همچنان از این پل چوبی به ظاهر نه چندان مستحکم استفاده می کنند.
 
«جبرئیل نوکنده»، باستان‌شناس و مسئول ساماندهی پل آق قلا در گفت و گو با chn گفت: «در کاوش‌های ما دو دهانه جدید کشف شد، به دلیل خطر تهدید طغیان رودخانه ما طرح مرمت و بازسازی دو دهانه جدید را در دست داریم. اجرای این طرح علاوه بر در اختیار داشتن بودجه کافی مشروط به تصویب رسیدن طرح در شورای فنی سازمان است».

این پل تاریخی با پایه هایی متعلق به دوره سلجوقی و تکمیل شده در دوره صفوی یکی از منحصر ترین بناهای موجود در شمال ایران است. فروردین 91 طغیان رودخانه آق قلا موجب سستی پایه های سلجوقی پل آق قلا شد و در پایه ها ترک هایی را ایجاد کرد و منجر به گمانه ها و ورود به مسئله مرمت و حفاظت این پل از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شد و عملیات برداشت آجر ها از بنه ساره پل آغاز و پس از آن متوقف شد.
 
برخی از کارشناسان مرمت حتی درون ساختار اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری با بازسازی بنا مخالفت شدید می کنند و آن را مخالف مبانی و قوانین مرمتی می دانند. اما نوکنده خطر طغیان رودخانه را دلیل اصلی ضرورت بازسازی دهانه های کشف شده می داند.

• < قبلی
• بعدی >