ایران‌بوم

با توجه به تهدیدهای مرزی موجود علیه تمامیت ارضی ایران باید به این نکته اشاره شود که سرزمین کنونی ایران، تنها سی درصد از ناحیه‌ای وسیعی است که در تاریخ با نام‌های‎ «ایران‌زمین»،«ایران‌بزرگ » یا «ایرانشهر» و در ‏جغرافیا با نام «فلات ایران» شناخته می‌شود. ترفندها و دسیسه‌های بیگانگان و سستی پادشاهان بی‌کفایت گذشته بخش‌های زیادی ازاین سرزمین کهن را در طول فاصله کوتاه 196 ساله از ایران بزرگ جدا نمود که مروری بر چگونگی هر یک از این جدایی‌ها به رغم تلخی بسیار برای میهن گرایانِ ایرانی جهت الزام جدیت و حساسیت ما دست کم برای حفظ سرزمین‌های باقیمانده موجود بسیار آموزنده خواهد بود. تاریخ نشان می‌دهد که اکثر تجزیه‌های بزرگ ایران، در حدود 1881 میلادی (1260 هجری خورشیدی) با قرارداد آخال پایان یافتند و مرزهای زمینی کشور تقریبا به شکل کنونی درآمدند. ازآن پس، تلاش قدرتهای بزرگ در جهت گرفتن امتیازهای اقتصادی و سیاسی، به‌ویژه در منابع نفت بوده است. در عین حال بعدها نیز بخش‌های کوچکی از مملکت ما جدا شدند. در کتاب یادشده تلاش شده به‌طور مختصر به کلیات موارد تجزیه بعد از آخال بپردازد.

البته همانطور که در پیشگفتار کتاب آمده این مجموعه هرگز در حد یک کتاب جامع درباره تجزیۀ ایران نیست. بررسی دقیق سرحدات کشور هم کار بسیار مهمی می‌باشد که باید به صورت تخصصی انجام شود و نیازمند بررسی اسناد و مدارک وزارت امور خارجه است.

فهرست کتاب:

پیشگفتار
ایران قدیم
چکیده تاریخ تجزیه ایران از دوران قاجار تا آغاز معاصر
مرز غربی ایران با ترکیه در دوران رضاشاه
مرز شرقی ایران با افغانستان در دوران رضا شاه
مرز غربی ایران با عراق در دوران رضاشاه
مرز شمالی ایران و شوروی در دوران محمدرضا پهلوی
جزیرهٔ «بحرین» در دوران محمدرضا پهلوی
جزیرهٔ «ابوموسی» در دوران محمدرضا پهلوی
نقشه کلی مناطق جداشده از ایران در دوران معاصر
منابع