نامآوران ایرانی
زندگینامه: پرویز منصوری (1303-1390)
- بزرگان
- نمایش از دوشنبه, 05 دی 1390 05:15
- بازدید: 4392
برگرفته از همشهری آنلاین
پرویز منصوری موسیقیدان، مدرس و مترجم و مولف در سال 1303 متولد شد.
او تحصیل موسیقی ایرانی را با آموزش ویلن ایرانی نزد موسی نی داوود آغاز کرد. اما به توصیه روبیک گریگوریان به هنرستان موسیقیآمد و به تعلیم ویلن نزد گریگوریان و سنجری و مدتی بعد به تحصیل آهنگسازی نزد حسین ناصحی پرداخت. استعداد منصوری به گونهای بود که ناصحی بدون برگزاری کنکور او را وارد رشته آهنگسازی کرد.
با رفتن ناصحی از هنرستان، منصوری به فکر ادامه تحصیل در خارج از کشور افتاد او با کمکهای پدر و مختصری کمک از وزارت فرهنگ و هنر وقت به اتریش رفت. اولین کتاب او - ریمسکی کورساکف - حاصل همین دوره دانشجویی بود. اقامت او در اتریش یازده سال طول کشید، او در آنجا رشته سازهای کوبهای را انتخاب کرد، برای این که بتواند در ارکسترها با آثار مختلف آشنا شود و پارتی تور های مختلفی را مطالعه کند.
او بعدها به درخواست خانواده و بعد از درگذشت مادرش به تهران بازگشت و به مدت 20 سال در این شهر به تدریس تئوری موسیقی و همزمان سردبیری دوره سوم مجله موسیقی پرداخت. منزل او در میدان پاستور محل رفت وآمد بسیاری از چهرههای نامدار عرصه موسیقی و نسلهای بعدی موزیسینها بود که هر کدامشان خوشهای از خرمن دانش او برداشتند.
منصوری اگر چه در زمینه تئوریک و نظری آهنگسازی دانشی تمام داشت و حتی قطعاتی را نوشته و اجرا کرده. ولی هیچگاه خود را آهنگساز نام ننهاد . در مقابل برخی از کتابهای درسی هنرستان را او تدوین و انتشار داد.
منصوری به موسیقی دستگاهی ایران و موسیقیدانان برجسته آن علاقه آشکاری داشت و با نوشتن مقالاتی درباره موسیقی ایرانی (که بعدها در کتاب کاوشی در قلمرو موسیقی ایرانی چاپ شد) و درباره موسیقیدانان بزرگ مثل خالقی و صبا، دقت نظر و مسؤولیت فرهنگی خود را نسبت به موسیقی کشورش نشان داد.
منصوری ،چه ترجمه و چه تالیف آثار موسیقایی از اولین و جدی ترین و پرکارترین مؤلفان این رشته به زبان فارسی بوده است. تنوع موضوع درآثار او نیز قابل توجه است و محدود به یک حوزه خاص _ مثلاً شرح احوال نویسی _ نمی شود: از تئوری بنیادین موسیقی تا هارمونی تحلیلی، از ارکستراسیون ریشارد اشتراوس تا کاوشی در قلمرو موسیقی ایرانی، و... به ویژه دو کتاب عالی او که به چاپ های متعدد رسیده اند: «چگونه خوب بشنویم» و «چگونه از موسیقی لذت ببریم».
پنجاه سال تمرین و تسلط او به زبان آلمانی، از او مترجمی قابل اعتماد ساخته و دانش نظری سطح بالای او در موسیقی و حس امانتداری و دقتش، او را شخصیتی معرفی میکند که می تواند برای آنها که می خواهند جدی و با مسؤولیت کارکنند، الگو و شاخص باشد. در میان فهرست آثار پرویز منصوری، جای یک کتاب خالی است و آن مجموعه مقاله ها و مصاحبه های اندک شمار اوست.
شناختهشدهترین و تاثیرگذارترین اثر منصوری، تئوری بنیادی موسیقی است که تا به امروز نزدیک به 40 بار از سوی انتشارات کارنامه تجدید چاپ شده است و در سال 71 هم به عنوان کتاب سال موسیقی برای مترجم جایزهای را به ارمغان آورد. این اثر را به نوعی میتوان یکی از پرفروشترین کتابهای موسیقی تاریخ ایران نام نهاد.
منصوری روز جمعه 25 آذر سال 1390 در سن 87 سالگی و به دلیل نارسایی قلبی در منزلش در اتریش درگذشت.
پیکر استاد پرویز منصوری که صبحگاه یک شنبه،4 دی از اتریش به فرودگاه امام خمینی آورده شد،ساعت 10 صبح روز سهشنبه از مقابل تالار وحدت تشییع خواهد شد.
به گزارش همشهریآنلاین و به نقل از یکی از بستگان آن زندهیاد،طبق وصیتی که آن مرحوم انجام داده بود، که او را در خاک وطن دفن کنند، پیکر ایشان قرار است بعد از تشییع از مقابل تالار وحدت به بهشت زهرا برده شده و در قطعه هنرمندان این مکان به خاک سپرده شود.