ایران‌بوم

ژرفای نوروز را من بعد از 82 سال زندگی در تاجیکستان لمس کردم و بدون تردید همه مردم از کودک، جوان و پیر و یک کلام تمام مردم با هر وضع زندگی در این جشن حضور پیدا می‌کنند و آن شعر معروف رودکی بوی جوی مولیان آید... را به یاد می‌آورد. زمان تحویل سال را در جاهایی‌که بلندترین نقطه شهر که در باغ رودکی آن دیار است ( باغ رودکی در شهر دوشنبه) جمع می‌شوند با پختن سمنو و آش نذری از کوچک و بزرگ حضور پیدا می‌کنند و همچنین با رقص و پایکوبی و موزیک ملی به شادی می‌پردازند وقتی که خورشید را دیدند آن روز را نوروز می‌دانند. و در جاهای مختلف شهرهای بزرگ حضور پیدا می‌کنند و صدها دختر با در دست داشتن سبزه با لباسهای زیبای محلی و رنگارنگ حضور دارند و گروه‌های مختلف جلو یک سن که رقص و پایکوبی موزیک نیز دارند رژه می‌روند و در جایجای شهر نیز با زدن دف و عرضه کالاهای محلی و خوراکی‌ها، سمنو و آش نذری حضور دارند و شادی می‌کنند.

کاروان شادی نوروزی در خیابانهای تاجیکستان

ولی شادی اصلی در روز ششم نوروز که همزمان با زادروز زرتشت است در شهر دوشنبه در کنار کاخ ریاست جمهوری میدان اسب‌دوانی قرار دارد. آنجا را با ده‌ها پایه‌های تخت‌جمشید و با سر ستون گاو ساخته بودند و داخل استادیوم زمینی به اندازه زمین فوتبال با گل نیلوفر آبی نماد ساختمان‌های گذشته و دور تا دور زمین نیز با همین گل که گل نیلوفر آبی است تزیین شده بود و انتهای زمین روبه‌روی ساختمان ورودی استادیوم به شکل طبیعی به اندازه‌ی ورودی دروازه ملل تخت‌جمشید ساخته شده بود و به مدت 2 ساعت آن‌طوری که اظهار می‌داشتند ده هزار نفر از زن و مرد به نمایندگی همه صنوف اجتماعی و آواز و موزیک با لباسهای زیبای اقوام مختلف تاجیکستان حضور پیدا کردند و با زیبایی تحسین‌برانگیز با تمرین فراوان این جشن بزرگ را که به نام «آشیان نوروز» یا «نوروزگاه پایتخت» شادی کردند و با وجود سرمای شدیدی که حاکم بود و زمین به علت برف و باران روز گذشته به شدت نامطلوب بود و خیس و با وجودی‌که باران می‌بارید با قدرت و زیبایی فراوانی این جشن بزرگ معنوی را که نو شدن زمین بعد از زمستان با هزاران زیبایی خیره‌کننده دوباره زنده می‌شود به نمایش گذاشتند.

نوروز، شرارهٔ فروزان فرهنگ ایران زمین و سنت مشترک همهٔ فلات ایران؛ امروز فروزان‌تر از همیشه

و در ادامه آنطوری که اظهار می‌داشتند قهر و کدورت که بین مردم و فامیل و دوستان در طول سال پیش می‌آید به آشتی و دوستی ختم می‌شود. چون از سال 1988 نوروز از طرف سازمان ملل جشن جهانی نامگذاری شد از کشورهای دیگر نیز روسای جمهور حضور داشتند. از ایران نیز هفت نفر، یک نفر خواننده و شش نفر رقصنده خراسانی که با چوبدستی اجرا میشد و در صحنه به نمایندگی ایران حضور داشتند. از افغانستان یک گروه 10 نفره، 9 نفر رقصنده و یک نفر خواننده زن فقط شرکت داشتند.
نکته جالب دیگر اینکه به علت ترس از طالبان به طور گسترده‌ای در جایجای مراسم گروه امنیتی حضور داشتند و بررسی میکردند.
نکته بسیار مهم تمام ساختمان‌های جدید در تاجیکستان از نماد گذشته ایران، از بزرگان ایران، از شاهان و شاعران بزرگ و نام‌های بزرگ سرزمین خراسان بزرگ استفاده می‌کنند و به طور بسیار گسترده‌ای استفاده می‌کنند مخصوصا در کتابخانه جدید با استفاده از 10 میلیون کتاب که بسیار مدرن و پیشرفته است از آثار تمام شاعران معروف زبان پارسی در جای‌جای کتابخانه استفاده شده است.

البته تا پیشرفت قابل قبول و حضور در عرصه جهانی راه درازی این کشور پارسی‌زبان در پیش دارد و باید به هر طریق که ممکن است برای آشنایی بیشتر این مردمان مهربان با سرزمین مادری خود که بسیار برای آنها عزیز است یاری داد.

در پایان خلاصه‌ای برای آشنایی بیشتر به موقعیت تاجیکستان گرامی، به آگاهی می‌رسد.

بنیان شهری: وضع ترافیک خوب، ممنوعیت موتورسواری، نکشیدن سیگار در اغلب مکانها از جمله در مکانهای سرپوشیده.

جمعیت : 000/600/7 نفر در 2011
ترکیب قومی: 80 درصد تاجیک، 15درصد ازبک، 1/1 درصد روس، 9/3 درصد بقیه قومیت‌ها
فرهنگی: 5/99 درصد جمعیت بالای 15 سال باسواد میباشند.
دین: 85 درصد مسلمان اهل سنت، 5 درصد اسماعیلیه، 10 درصد سایر ادیان و مذهب
موقعیت جغرافیایی: جنوب آسیای مرکزی، از شرق به سرزمین چین، قرقیزستان در شمال و شرق، ازبکستان از شمال و غرب و افغانستان در جنوب
ارتفاع از سطح دریا: 7500 متر در قلعه اسماعیل سامانی، پایین‌ترین نقطه 300 متر در سیر دریا
موقعیت طبیعی: 93درصد کوهستانی، رشته‌کوههای پامیر در شرق که بسیار شبیه سرزمین ایران مخصوصا جاده قزوین به رشت، سطح قابل کشت 7 درصد
منابع اصلی: آب که 50 درصد آب‌های منطقه آسیای مرکزی را داراست.
منابع دیگر: کمی نفت، گاز، زغال قهوه‌ای، روی، طلا، تنگستن، اورانیوم، جیوه و سنگ‌های ساختمانی.
زبان رسمی: تاجیکی پارسی، لهجه خاص و هنوز زبان روسی در بخش وسیعی از امور دولتی و تجاری استفاده میشود. انگلیسی نیز در بعضی موارد رسمی استفاده می‌کنند.
کشور به چهار ولات تقسیم میشود: 1- ولایت سند در شمال و مرکز آن خجند 2- ولایت جیلان در جنوب به مرکزیت قرقان تپه 3- ولایت خودمختار بدخشان کوهستانی به مرکزیت خاروق 4- دوشنبه و نواحی تابعه مرکز
در مورد تصرف آن سرزمین توسط شوروی سابق: در سال 1924 اشغال از سوی ارتش سرخ – تشکیل جمهوری خودمختار تاجیکستان در قالب اتحاد شوروی در سال 1929 و در سال 1991 اعلام استقلال از شوروی

احزاب رسمی هشت حزب:
1- احزاب دموکراتیک به رهبری امامعلی رحمان، رهبر و رییس جمهور کنونی حزب حاکم
2- حزب کمونیستها
3- حزب دموکرات
4- نهضت اسلامی تاجیکستان
5- حزب سوسیالیست
6- حزب سوسیال دمکرات
7- حزب کشاورزی
8- حزب اطلاعات اقتصادی

اوضاع اقتصادی: در میان 15 جمهوری سابق شوروی کمترین درآمد سرانه را دارد.
پنبه مهمترین محصول ، بقیه منابع معدنی خیلی محدود مثل طلا، اورانیوم تنگستن میباشد از نظر صنایع کارخانه آلومینیوم و تاسیسات آبی و کارخانه‌های کوچک میباشد.
به علت نبودن کار 20درصد تاجیک‌ها به سایر کشورها از جمله به روسیه مهاجرت می‌کنند.
پول ملی: سامانی است که صد درهم برابر یک سامانی است تا سال 1995 پول روسیه رایج بود ولی از سال 2000 پول ملی به نام سامانی به جریان افتاد هر 48/4 سامانی برابر 1 دلار محاسبه می‌شود.
صادرات: 318/1 میلیارد دلار شامل آلومینیوم، برق؛ پنبه و محصولات کشاورزی
واردات: 30/3 میلیارد دلار شامل برق - محصولات نفتی – اکسید آلومینیوم – ماشین‌آلات و محصولات غذایی از کشورهای روسیه، چین، قزاقستان، ازبکستان، ایران.
اوضاع فرهنگی: نکته بسیار مهم و چشمگیر حفظ فرهنگ آریاییها است که در همه جا که دیدم به چشم میخورد سادگی و مهربانی و یکنوع حجاب واقعی بدون تکلف بین زن و مرد به وضوح دیده می‌شود.