ایران‌بوم

در ششصد وچهارمین سالگرد درگذشت کمال‌الدین مسعود خجندی غزلسرای به نام سدهٔ نهم خورشیدی ایران‌زمین، حاکم (استاندار) سغد (به مرکزیت شهر خجند) و هیات همراه برای بردن کفی (مشتی) از خاک آرامگاه کمال‌الدین مسعود خجندی از تبریز به خجند، به ایران آمدند.

به کوشش انجمن دوستداران ایران و تاجیکستان، همایشی زیر نام «کمال، کیمیای تبریز و خجند» در فرهنگسرای اندیشه تهران برگزار گردید. در این همایش آقای عبدالرحمان قادری، حاکم (استاندار) سغد و نیز آقای دکترعلی اشرف مجتهد شبستری رییس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان و نیز رییس سازمان مفاخرملی سخنرانی کردند. همچنین بانو فرزانه خجندی شاعر نام‌آور تاجیکستان و نیز همسرشان (آذرخش) که همراه هیات به ایران آمده بودند شعرخوانی کردند. البته به کوشش این انجمن، دو همایش دیگر نیز در شهرهای تبریز و مشهد نیز برگزار گردید. باید گفته شود که آقای رجب‌بای احمد زاده شهردار خجند نیز این هیات را همراهی می‌کردند.

هیات پس از زیارت آرامگاه فردوسی، به تبریز رفت و کفی (مشتی) از خاک آرامگاه کمال را با تشریفات ویژه، باخود از تبریز به زادگاهش خجند برد.

کمال‌الدین مسعود خجندی در جوانی به زیارت خانهٔ خدا رفت و پس از به‌جای آوردن آیین حج در راه خجند، به شهر تبریز رسید. وی مردم تبریز را در اندیشه و کفتار و کردار، با مردم خجند همسان یافت و با این دریافت، دل در گرو مهر تبریز بست. کمال پس از دیدن حال وهوای شهر و مردمان شهر، به ساربان آواز داد:

ساربانا، بار بگشای از اشتران شهر تبریز است و کوی دلبران

چنین بود که ساربان، بار کمال را از اشتران گشود و او تا پایان زندگانی در کوی «دلبران» ماندگار شد و به تغزل پرداخت.

سرانجام کمال‌الدین مسعود خجندی در سال 779خورشیدی (807 مهی / 1400 میلادی) در کوی « دلبران» چشم از جهان فرو بست و در باغی که حاکم وقت پیشکش او کرده بود، به خاک سپرده شد. سپس سالها پس از آن، کمال‌الدین بهزاد هراتی نیز در همانجا به خاک سپرده شد.

در سال 1353 خورشیدی آرامگاه کمال خجندی و کمال بهزاد بازسازی شد و به ثبت آثارملی درآمد و شکل کنونی را به خود گرفت.

سردیس و آرامگاه دوکمال در این جا عکس ها موجودند.

***

یکصد و هشتمین نشست انجمن مهرگان و یادی از کمال خجندی

یکصدو سی و هشتمین نشست انجمن فرهنگی مهرگان، میزبان رییس، جمعی ازمسئولان و کوشندگان انجمن دوستی ایران و تاجیکستان بود.در این نشست پس از سخنان کوتاه آقای رضوان علیجانی عضو هیات مدیره انجمن، آقای دکترعلی اشرف مجتهد شبستری رییس انجمن و سفیر پیشین ایران در تاجیکستان، پس از اشاره به پیوندهای دیرین و استوار مردمان ایران و تاجیکستان، به گستردگی پیرامون کوشش های انجمن در راستای ایجاد زمینههای نزدیکی هرچه بیشتر میان مردم ایران و تاجیکستان و نیز برنامه‌های آینده انجمن سخن گفتند. هم چنین ایشان گزارش کاملی از سفر موفقیت آمیز حاکم ولایت (استاندار) سغد (به مرکزیت شهر خجند) به ایران، برای بردن کفی (مشتی) از خاک آرامگاه کمال خجندی از تبریز به زادگاهش، ارائه کردند.

در این نشست آقای هوشنگ طالع دبیر انجمن مهرگان در راستای سخنان آقای شبستری اشاره کرد که در درازای تاریخ ما و هم‌میهنان تاجیک، هم‌خانمان بوده‌ایم. از این رو می بایست عنوان « دوستی» در نام انجمن به « یگانگی یا وحدت» بدل گردد، زیرا ما و مردم تاجیکستان یگانه و واحدیم.
همچنین وی گفت که هماکنون 300 هزار صندلی در آموزش عالی خالی است. دولت باید کمابیش 30 هزار ازاین صندلیها را به هممیهنان و هم خانمان تاجیک اختصاص دهد تا گام راستین و عملی در راه وحدت هرچه بیشتر این دو مردمان برداشته شود. وی افزود ک البته باید بخش از صندلی های خالی نیز به هم‌خانمان‌های ما در قفقاز، دیگر کشورهای آسیای میانه، افغانستان و نیز پاکستان و هند و عراق تخصیص داده شود.