ایران‌بوم

با درود و آرزوی بهروزی. همانطور که آگاهید، چند ده هزار گِل‌نوشته‌ای که در جریان حفاری‌های باستان‌شناسی تخت‌جمشید در سال 1933 میلادی به دست آمد، توسط دانشگاه شیکاگو، جهت خوانش متون و انجام امور پژوهشی، به صورت امانت در سال 1937 میلادی به آمریکا منتقل گردید. آنچه علاوه بر دیرینگی این آثار بر ارزش آنها می‌افزاید، وجود نوشته‌ها و نگاره‌های منحصر به فردی است که به عنوان منبعی مستقیم می‌تواند ما را از اوضاع و احوال فرمان‌روایی هخامنشی، آداب کشورداری و امور اداری حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح، در این سرزمین آگاه کند. نیز بسیاری جزییات ریز و درشت تمدنی و فرهنگی و اقتصادی در این متون نهفته است.

متأسفانه چند سالی است که شمار زیادی از این الواح که در آمریکا وجود دارد، علی‌رغم قوانین بین‌المللی، نارضایتی ملت و دولت ایران و نیز اقرار صریح موسسه خاورشناسی به امانت بودن این مجموعه در دانشگاه شیکاگو، دست‌آویز برخی اختلافات سیاسی قرار گرفته است که این امر کار بازگرداندن آنها را به موطن اصلی خود دچار اخلال و مشکل نموده است. امید است با پی‌گیریهای لازم مقامات مسئول و آگاه، این امر به سرانجام نکویی برسد. اگر چه اموال و اشیای ایرانیان در اکثر موزه‌های اقصی‌نقاط عالم پخش شده و زینت‌بخش مجموعه‌های گران‌بهای بشری است اما در درازای تاریخ، این ملت هرگز اصراری به تصاحب و تصرف اموال فرهنگی دیگر کشورها از خود نشان نداده است.

دیده‌بان یادگارهای فرهنگی- به عنوان سازمانی مردمی که همواره پیگیر عملکرد سازمان میراث فرهنگی و بخش دولتی در برخورد با میراث گران‌قدر فرهنگ و تمدن ایران‌زمین بوده است - و سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در این حوزه (NGO ها) از سراسر خاک پهناور ایران، از آن مقام محترم و عموم فرهیختگان و فرهنگ‌دوستان جهان درخواست می‌نمایند تا از دولت آمریکا بخواهند اجرای حکم دادگاه آمریکا را متوقف نموده، الواح امانتی را که می‌بایستی چندین دهه قبل به ایران بازگردانیده می‌شد به ایران مسترد دارند. این الواح دارای آنچنان ارزش تاریخی و فرهنگی و ملی برای ما ایرانیان است که حکم دادگاه و چنین رویه قضایی قطعاً باعث رواج بی‌اعتمادی در میان ملت‌ها خواهد گردید که نهایتاً تبادلات فرهنگی را به خطر خواهد انداخت و دیگر نمی‌توانیم ادعا کنیم که پاسدار میراث جهانی هستیم. این مجموعه حکم یک محموله تجاری را ندارد که از طریق توقیف آن بتوان خسارت مال دیگری را تأمین نمود و چنانچه پس از تأیید حکم در مجموعه‌های خصوصی قرار گیرد، دیگر ارزش جهانی خود را از دست خواهد داد.

ما وارثان کنونی تاریخ ایران، که همانند نیاکان‌مان برای همه ملت‌های جهان احترام و ارزش قائلیم، دور از هر گونه مناقشه سیاسی درخواست حفظ هویت و حقوق مسلم خود را داریم و بدینوسیله تقاضای توقف اجرای حکم تا زمان حل نهایی آن بر اساس اصول حقوق بین المللی را از مقامات آمریکا را داریم. از این‌رو، اعلام می‌نماییم ضمن تقاضای همکاری، پابند به مطالبات فرهنگی و منافع ملی خود تا زمان حل این مشکل هستیم. بدیهی است رعایت انصاف و عدالت از جانب هر شخصی و دولتی، نقطه درخشانی در تاریخ روابط ملت‌ها و دولت‌ها خواهد بود.
از توجه شما سپاسگزارم.

با سپاس
رضا نیکپور
دبیر «دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران»
به نمایندگی جمعی از دوستداران میراث فرهنگی و سازمان‌های مردم نهاد مرتبط

رونوشت به:
وزارت امور خارجه ج. ا. ایران
سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری
کمیسیون ملی یونسکو
کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی