یادمان
بی‌توجهی به حفظ بافت‌های تاریخی شهرها ادامه دارد - تخریب در شیراز؛ تهدید در تهران
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- جمعه, 10 آبان 1392 14:56
- آخرین به روز رسانی در جمعه, 10 آبان 1392 14:56
- نمایش از جمعه, 10 آبان 1392 14:56
- بازدید: 4549
برگرفته از همشهری آنلاین
آثار تاریخی در شهرهای بزرگ کشور همچنان با خطر تخریب و تهدید مواجهند.
در جدیدترین این اتفاقات نیز از شیراز خبر می‌رسد خانه تاریخی پورنواب متعلق به دوره زندیه در بافت تاریخی شیراز به‌زودی در طرح توسعه‌ای شهر شیراز تخریب می‌شود. همین دیروز بود که روزنامه‌ها از تصمیم مالک سرای دلگشا در تهران به‌منظور ساخت یک مجتمع 27متری در حریم کاخ گلستان خبر داده بودند که موجب می‌شود کاخ جهانی شده گلستان به‌عنوان تنها اثر ثبت جهانی شده تهران در فهرست میراث جهانی یونسکو از این فهرست خارج و به فهرست میراث جهانی در خطر افزوده شود.
تخریب تاریخی در قلب یک شهر
اکنون نیز خبر رسیده است که در شیراز یک خانه تاریخی زندیه در بافت تاریخی آن شهر در حال تخریب است. خبرگزاری مهر دیروز در این‌باره نوشت: خانه پورنواب یکی از خانه‌های تاریخی متعلق به دوره زندیه است که در بافت تاریخی شیراز قرار گرفته و با وجود داشتن ارزش معماری و تاریخی، هنوز در فهرست میراث ملی ثبت نشده است.
براساس این گزارش، شهرداری شیراز قصد دارد تا این خانه که پشت بازار شاهچراغ، کوچه دوازده‌امامی، پلاک 3 قرار گرفته است را برای گسترش طرح حرم‌تا‌حرم که موجب تخریب بسیاری از خانه‌های تاریخی این محدوده شد، تخریب و زمین آن را به این طرح اضافه کند. دوستداران میراث فرهنگی شیراز در همین رابطه بارها خواسته‌اند تا وارد این خانه شده و اطلاعات تاریخی آن را بررسی کنند اما مالک این بنا اجازه ورود را نه‌تنها به دوستداران میراث فرهنگی که به کارشناسان سازمان میراث فرهنگی نیز نداده است.
جدای از مقاومت مالک در برابر خواست دوستداران میراث فرهنگی براساس آنچه خبرگزاری مهر اعلام کرده، مالک حتی پیشنهادهای فروش خانه را نیز تاکنون نپذیرفته است. به گفته فعالان میراث فرهنگی شیراز، خانه تاریخی پورنواب که مربوط به دوران زندیه است سرنوشتی همچون سرنوشت 100خانه تاریخی ثبتی و غیرثبتی در بافت تاریخی شیراز را خواهد داشت که 2سال پیش ازبین رفتند.
در بافت تاریخی شیراز براساس آنچه در گزارش مهر آمده است، حدود 87خانه تاریخی و چند حمام، مدرسه و مسجد تاریخی از بین رفتند. اکنون و پس از گذشت چند سال، باز هم برای توسعه بیشتر بین‌الحرمین به فکر افزایش محدوده شاهچراخ افتاده‌اند که 57هکتار از بافت تاریخی شیراز در این محدوده قرار داشت. به گفته کارشناسان، این طرح دقیقا در قلب بافت تاریخی شیراز اجرا می‌شود.
تهدید یک میراث جهانی
اما رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور همین دیروز درخصوص اقدام مالک سرای دلگشا برای ساخت بنایی که کاخ جهانی شده گلستان را در معرض خطر خروج از آثار ثبت جهانی شده یونسکو قرارمی‌دهد به خبرنگاران گفته است که از صدور مجوز ساخت‌وساز به مالک سرای دلگشا تا ارتفاع 27متر خبر ندارد و در جریان این موضوع نیست. نجفی البته تأکید کرده است که به‌طور حتم معاونت میراث‌فرهنگی این موضوع را پیگیری خواهد کرد.
مهدی چمران، یک عضو شورای اسلامی شهر تهران هم به پیشنهادهای ارائه شده از سوی رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور برای همکاری مشترک مدیریت شهری و این سازمان در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات موجود میان مدیریت شهری و سازمان میراث فرهنگی تملک املاک قدیمی و تاریخی در حال تخریب است. این در حالی است که هماهنگی‌ها و همفکری‌ها برای این موضوع وجود دارد اما مشکل اصلی به بودجه سازمان میراث فرهنگی مربوط می‌شود. چمران همچنین به طرح تفصیلی نیز اشاره کرده و گفته است: یکی از مسائل پیش رو طرح‌های تفصیلی و جامع شهرسازی است که گاهی اوقات موارد تصویب شده در این طرح‌ها با آنچه از سوی سازمان میراث فرهنگی پیش‌بینی می‌شود، مغایرت دارد. این در حالی است که در هنگام تصویب طرح‌های جامع و تفصیلی معاون و رئیس سازمان میراث فرهنگی حضور داشته‌اند و در کمیسیون ماده 5 نیز یکی از معاونان این سازمان حضور دارند.
درحالی‌که تهران به‌عنوان کلانشهر پایتخت توجه جدی به بافت‌ها و بناهای تاریخی پیدا کرده است در شهرهایی همچون شیراز که از غنای تاریخی زیادی برخوردارند و معماری ویژه آنها نیز جذابیت‌های خود را دارد یک بافت تاریخی دارای صدها خانه تاریخی را سال‌های است به بهانه یک طرح توسعه شهری ویران کرده و خانه‌های تاریخی آن را با خاک یکسان کرده‌اند؛ اقدامی که بارها و در دولت قبلی مورد اعتراض دوستداران میراث فرهنگی و رسانه‌ها قرار گرفته بود و اکنون براساس آنچه در خبرگزاری مهر آمده ماجرای افزایش وسعت طرح بین الحرمین شیراز در بافت تاریخی ویران شده آن شهر در دست بررسی است.
