جاوید: باید به ثبت عیدگاه‌ها و موسیقی نوروز پرداخت
- ميراث معنوي
- نمایش از سه شنبه, 25 اسفند 1388 12:37
- بازدید: 5897
خبرگزاری میراث فرهنگی- گروه فرهنگ و هنر - هوشنگ جاوید از پژوهشگران موسیقی آیینی و نواحی است كه موسیقی نوروز را به چند دسته تقسیم می كند و می گوید:موسیقی پیشواز،آوازهای مژدگانی،موسیقی سال تحویل و موسیقی روزهای عید،موسیقی نوروز را تشكیل می دهند.
او در توضیح موسیقی پیشواز می گوید: نوروز بزرگ،30 و نوروز كوچك 10 روز بود و مردم از جشن سده به استقبال نوروز و فصل بهار می رفتند و در ستایش بهار شعر می خواندند كه بخشی از آن در موسیقی و ردیف دستگاهی ما باقی مانده كه از ان میان می توان به گوشه چكاوك اشاره كرد.
جاوید براین باور است كه آنچه در پیشواز از نوروز اجرا می شده، گونه ای آیین همیاری بوده است زیرا مردم روزها قبل از فرارسیدن سال نو باید زمین خود را برای كشت آماده می كردند یا خانه های خود را رنگ می زدند.
اما شادیانه های نوروز،10 یا 15 روز پیش از نوروز شروع و ترانه هایی در وصف این ایام خوانده می شده است. این ترانه ها در ستایش طبیعت و عناصر آن بوده اند. برای مثال در كردستان ترانه ای در وصف«لاله های سرخ واژگون» وجود دارد یا عاشیق های آذربایجان،چند صد ترانه در ارتباط با شادباش آمدن بهار دارند.
جاوید، نقاره زنی را یكی از موسیقی های خاص تحویل سال می داند و می گوید: در موسیقی كردی، لری،بختیاری و آذری همواره موسیقی ویژه تحویل سال وجود داشته و نقاره زنی یكی از این نوع موسیقی ها بوده كه هنوز هم در آستان قدس رضوی و به هنگام نوشدن سال نواخته می شود.
خواندن ترانه هایی به هنگام دید و بازو گفتن از میوه های بهاری نیز از دیگر ترانه هایی است كه در ایام نوروز خوانده می شده است.آیین میرنوروزی از جمله مراسم طنزامیزی بوده كه در نوروز به اجرا درمی آمده است.
جاوید در پاسخ به این كه ثبت موسیقی نواحی و آیینی تا چه اندازه در نگهداری آن تاثیر می گذارد می گوید: ایران به كنوانسیون مالكیت معنوی متعهد شده و ثبت موسیقی نواحی به ماندگاری آن كمك می كند،آن هم در روزگاری كه بیشتر مردم شهرنشین شده و به انواع موسیقی های غیرهنری عادت كرده اند.
