خبر
چگونه کودکی سپاسگزار داشته باشیم؟
- خبر
- نمایش از شنبه, 07 مرداد 1391 19:02
- بازدید: 4217
برگرفته از روزنامه اطلاعات
ریحانه دوستدار
قدردان بودن نتیجه تفکر مثبت است و بستگی دارد که چه نگرشی از زندگی را به کودکتان نشان بدهید؟ آیا می‌خواهید او نیمه پر لیوان را ببیند و بخاطر داشته‌هایش و آنچه از جهان اطرافش می‌گیرد قدردان باشد؟ اگر این نگرش را می‌خواهید باید به او بیاموزید چگونه دیدگاه مثبت اندیشی نسبت به جهان داشته باشد.
***
گام‌هایی که باید بردارید
1ـ به کودکتان بیاموزید تا سپاسگزار و قدردان چیزهای جذاب، معمولی و ساده‌ای باشد که زندگی به او می‌بخشد. چیزهای ساده‌ای مثل حباب، آدامس، طناب بازی، آدم برفی، پشمک و... که او را سرگرم می‌کند، همچنین او را متوجه طبیعت اطرافش کنیم و از او بخواهید تا زیبایی‌های طبیعت را ببیند. از آواز پرنده‌ها و درختان و کوه و دریا همگی شایسته قدردانی هستند.
2ـ از کودکتان بخاطر کارهای خوبش تشکر کنید. برای هر کار خوبی که برای دیگران انجام داده است از او تشکر کنید، او را به آغوش بگیرید و بگویید «ازت ممنونم، بی‌نهایت دوستت دارم.»
ـ الگوی رفتارش باشید. قدردان کارهای حتی کوچک همسرتان، دوستتان، نزدیکانتان و همسایگان باشید و این قدردانی را در مقابل فرزندتان نیز نشان دهید. این احساسات را نسبت به نزدیکانتان بیشتر نشان بدهید چون کودکتان باید سپاسگزاری از نزدیکان و کسانی که به آنها وابستگی عاطفی دارد را جدی بگیرد. او نباید فکر کند وقتی کسی را دوست دارد دیگر نیازی به تشکر از او ندارد. به خاطر محبتی که از دیگران می‌بینید از آنها قدردانی کنید.
ـ برای کودکتان داستان‌هایی درباره ارزش قدردانی بگویید. هر چند که می‌توانید از رسانه‌های آموزشی استفاده کنید اما هیچ چیز قابلیت و تاثیر کتاب خواندن آن هم با صدای شما را ندارد.
3ـ به کودکان یاد بدهید که بخاطر آزادی عملش خوشحال باشد. به او یاد بدهید که آنچه در خانواده به عنوان حق انتخاب، حق تحصیل و حق بازی دارد اگرچه جز حقوق واقعی او هستند اما او باید قدردان کسانی باشد که حقوق او را رعایت می‌کنند. زیرا همیشه کسانی هستند که از همین حقوق اولیه نیز بی‌بهره‌اند. این آموزش‌ها به کودک کمک می‌کند تا در آینده مسولیت‌پذیر باشد و زمانی که خودش در جایگاه پدر یا مادری قرار گرفت حقوق و آزادی‌های فرزندش را رعایت کند و در اجتماع نیز شهروند خوبی باشد.
ـ داستان‌ها و افسانه‌های فراوانی درباره کودکانی که از حقوق اساسی شان محروم بوده‌اند وجود داردشما می‌توانید نمونه‌های فراوانی نظیر داستان بی‌نوایان، ماه پیشونی و... را برایش بخوانید.
4ـ از پدر و مادر، همسر و دوستانتان بخاطر توجه و حمایتی که نسبت به شما دارند، تشکر کنید و اجازه بدهید تا کودکتان قدردانی شما را ببیند. او باید یاد بگیرد بدون ترس احساساتش را در برابر محبت و توجهی که از دیگران می‌بیند بیان کند.
5ـ. بسیار مهم است که از همان دوران کودکی، فرزندتان را با نعمت‌های خداوند آشنا کنید. او باید به خاطر نعمت غذا، هوا و طبیعت سپاسگزاری را بیاموزد. او باید بداند که عده‌ای از مردم جهان در فقر و گرسنگی به سر می‌برند و یک وعده غذای سالم خوردن با زحمت به دست می‌آید. به او بگویید که مواد غذایی چگونه تهیه می‌شوند و یک دانه برنج یا گندم، یک شاخه سبزی و یک لیوان آب بسیار ارزشمند هستند. به کودکتان یاد بدهید که قبل و بعد از خوردن هر وعده غذا از خداوند تشکر کند و فلسفه این سپاسگزاری را به او بیاموزید. شاید تا به امروز به اهمیت و ارزش تشکر از نعمت غذا در شکل‌گیری شخصیت فرزندتان توجه نداشته‌اید اما او باید یاد بگیرد که برآورده شدن نیازهای ضروریش اگرچه حق انسانی اوست اما همیشه شرایطی وجود دارند که می‌توانند این حق را از او بگیرند.
ـ کودکتان را تشویق کنید تا یک دانه از حبوبات یا بذر یک سبزی را بکارد و از آن مراقبت کند. او یاد می‌گیرد که آنچه شما از سختی پرورش و رشد یک محصول غذایی می‌گویید تا چه اندازه است.
ـ به او اجازه بدهید تا با شما آشپزی کند. این مشارکت او را با ارزش زمان و انرژی‌ای که شما برای پخت غذا صرف می‌کنید آشنا می‌کند. این کار به کودک درک بیشتری برای اینکه چرا باید سپاسگزار نعمت غذا باشد می‌دهد.
7ـ کودکتان را قدردان طبیعت اطرافش بار بیاورید او باید نعمت تابش خورشید، وجود درختان، ابر و باران را بداند و سپاسگزار باشد.
خورشید: کودک را در ارتباط ملموس تری با نور خورشید قرار بدهید. به او بگویید انسان تا چه اندازه به تابش نور خورشید وابسته است و اگر خورشید نباشد زندگی انسان‌ها با چه نقص بزرگی روبه رو خواهد شد. از او بخواهید تا هر روز صبح به خورشید سلام بگوید و روزش را با خوشی و سعادت شروع کند.
درختان: از کودکتان بخواهید شهرش را بدون هیچ درخت و گیاهی تصور کند و احساسش را به شما بگوید. از او بپرسید اگر در جهان هیچ درختی نبود چه احساسی می‌داشت؟ او را به طبیعت بکر ببرید و اجازه بدهید تا در ارتباط نزدیکتری با درختان ُگل‌ها و گیاهان قرار بگیرد.
- خود شما اولین فردی در زندگی کودکتان باشید که به طبیعت احترام می‌گذارد. هرکاری که به طبیعت آسیب می‌زند را کنار بگذارید و به کودکتان تاکیید کنید که نباید با خشونت با طبیعت رفتار کند.
حیوانات: به حیوانات محبت کنید. چه آنها که در طبیعت وحشی خود هستند و چه آنها که نیازهای انسانی را برآورده می‌کنند همگی شایسته قدردانی و سپاس هستند و انسان نباید نسبت به آنها خشونت و آزاری داشته باشد. اگر می‌خواهید کودکی شایسته و قدردان پرورش بدهید باید او را عادت بدهید تا از طبیعت اطرافش چیزی بیشتر از حق و نیاز خودش نخواهد. به همین دلیل است که در گام‌های اولیه آموزش قدردانی بیشتر از هرچیز به سپاس از خداوند و نعمت‌هایش تاکید می‌شود.
8ـ به کودک یاد بدهید که به اتفاقات ناخوشایند نیزبا رویکردی مثبت نگاه کند و قدردان باشد. اگر یک روز زیر باران تند بهاری خیس شد به او بگویید که باران نعمت است و اگرچه خیس شده است اما طبیعت شاداب شده است وهوا عالی است. اگر بیمار شد به او بگویید که بیماری به انسان‌ها ارزش سلامتی را می‌آموزد و او حالا می‌تواند قدردان سلامتی‌اش باشد.
9ـ اهمیت و ارزش زندگی در کنار دیگران را به کودکتان بفهمانید. به او بگویید که او نمی‌تواند تنها بماند و تکامل و بقا در ارتباط با دیگران است. بنابراین صرف نظر از اینکه دیگران چه محبت و خیری نسبت به او دارند قابل احترام و ستایش هستند و انسان‌ها فارغ از رنگ و نژاد و تفاوت‌های فرهنگی با یکدیگر برابرند و باید به آنها احترام گذاشت و هر زمانی که از دیگران به او محبت و خیری می‌رسد آنها شایسته احترام و قدردانی بیشتری نسبت به دیگران هستند.
10ـ به کودک کمک کنید تا خودش را بیشتر دوست داشته باشد و به خودش احترام بگذارد. او باید بداند که شایسته بهترین چیزها و تجربه‌ها در زندگی است. به او بگویید او فرد مهمی برای شماست و یکی از تاثیرگذارترین افراد زندگی شما بوده است و به همین دلیل باید خودش را بسیار دوست اشته باشد.
11ـ به فرزندتان یاد بدهید تا مثبت فکر کند. به او بگویید همه چیز مبتنی بر نگرش ماست واگر او بتواند نگرش درستی به جهان و اتفاقات اطرافش پیدا کند ارزش احترام و سپاسگزاری را می‌فهمد.
به یاد داشته باشید:
کارهای خوبی که کودکتان دوست دارد انجام دهد را به یاد داشته باشید و همیشه از او بخاطر انجام آنها تشکر کنید. به طور مثال اگر کودکتان دوست دارد که با خانه سازی بازی کند، به او بگویید «چه خانه قشنگی ساختی، سقفش را خیلی قشنگ درست کردی، تو خیلی بچه با سلیقه‌ای هستی». با این کار کودکتان یاد می‌گیرد که همه کارها را به خوبی و با دقت انجام دهد و از کارش لذت ببرد و شکرگزار استعداد و توانایی‌های خودش باشد.
موفقیت‌های واقعی او را مشتاقانه پاداش دهید. به طور مثال وقتی توانست که عادت بدی را ترک کند، او نیاز دارد که ارزش این کار درک شود و بفهمد که انجام ندادن کاری آزار‌دهنده دیگران را خوشحال می‌کند.
توجه کنید:
کودکانی که بازیگوش و شلوغ هستند معمولا احساس نمی‌کنند از آنها قدر دانی شده است زیرا همیشه کارهای بد آنها در مرکز توجه است. ممکن است در نگاه اول تغییر این روحیه مشکل به نظر برسد اما هیچگاه برای این تغییر دیر نیست. اگر کودک شما از این دسته است سعی کنید با خودتان رو راست باشید، او بیشتر کارها و رفتارش را از شما یاد گرفته است، سعی کنید بیشتر برای او وقت بگذارید. کودک باید بفهمد که برایش وقت می‌گذارید، البته او باید بفهمد که شما این کار را با محبت و از روی دوست داشتن انجام می‌دهید.
کودکتان راتشویق کنید که داشته‌هایش را با دیگر کودکان تقسیم کند و هیچگاه او را برای این کار سرزنش نکنید. بخشش و سپاسگزاری دو موضوع جدا ناشدنی اند، او با این کار می‌تواند سپاسگزاری دیگران را در مقابل بخشش خودش می‌بیند. حتی اگر او اسباب بازی گران قیمتی را به دیگری بخشید او را سرزنش نکنید زیرا تجربه‌ای که به دست می‌آورد بسیار با ارزش‌تر از آن است. اگر این اسباب بازی اوست بگذارید خودش در موردش تصمیم بگیرد.
هیچگاه برای کارهای بد کودک به او پاداش ندهید. این کار باعث می‌شود نظام تربیتی او دچار مشکل شود. گاهی اوقات والدین به طور ناخواسته این کار را می‌کنند، بعضی مواقع والدین وقتی می‌خواهند حواس کودکشان را از کاری که برای آنها آزار دهنده است پرت کنند به او شکلات می‌دهند و یا کادو و یا اسباب بازی‌ای برای او می‌گیرند. البته کادوهایی که تنها بخاطر نشان دادن دوست داشتن است کاملا موضوعی جداست. کودک باید برای کارهای خوبش حایزه بگیرد و بداند به چه دلیلی از او قدردانی می‌کنید. تصور نکنید که هدیه فامیل و یا آشنایان او را لوس می‌کند. محبت‌هایی که از سوی اشخاصی است که کودک آنها را دیر به دیر می‌بیند این پیام را می‌دهد که «من دلم برای تو تنگ می‌شودو وقتی که کنارم نیستی به فکر تو هستم» و این برای او با زمانی که در هنگام خرید از شما درخواست شکلات می‌کند فرق دارد.
