تاریخ معاصر
«بزرگ‌ترین نبرد دریایی» خلیج فارس در دوران دفاع مقدس چه بود؟
- تاريخ معاصر
- نمایش از دوشنبه, 20 آبان 1392 17:02
- بازدید: 5620
برگرفته از باشگاه خبرنگاران
در طول «هشت سال دفاع مقدس» «نیروی دریایی ارتش ایران» در سیادت از مرزهای آبی و مسیرهای مواصلاتی دریایی سنگ تمام گذاشت بطوری که صادرات نفت و واردات کالاهای اساسی حتی یک روز هم با مشکل مواجه نشد.
به گزارش خبرنگار گروه ویژه دفاع مقدس باشگاه خبرنگاران؛ در "هفته دفاع مقدس" باید آنچه که در "هشت سال دفاع مقدس" اتفاق افتاده به اطلاع نسل‌های امروزی برسد. "نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در طول هشت سال جنگ تحمیلی با یگان‌های دریایی، تفگنداران و غواصان ماهر اسکادران‌های هواناو و هوادریا به حوزه‌های حراست خود در خلیج فارس و دریای عمان تسلط کامل داشت. نیروی دریایی نخستین یگان از نیروهای مسلح کشور بود که توانست به اهداف نهایی جنگ دریایی که همان درهم کوبیدن ماشین جنگی دشمن، حفظ سیادت دریایی کشور، بستن خطوط مواصلاتی دریایی دشمن و باز نگه داشتن خطوط مواصلاتی خودی بود دست یابد.
در این گزارش قصد داریم در هفته دفاع مقدس با تشریح ابعاد یکی از چندین عملیات نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، یعنی "عملیات مروارید"، یادی از دریادلان نیروی دریایی کنیم که با صلابت و اقتدار از حریم آبی میهن دفاع کردند.
هشیاری نیروی دریایی قبل از شروع جنگ
درگیری واحدهای شناور نیروی دریایی با دشمن در قبل از حمله سراسری 31 شهریور که منجر به نابودی تعدادی از واحدهای شناور دشمن در اروندرود گشت، نشان دهنده پیشتازی نیروی دریایی در مقابله با هجوم ناجوانمردانه دشمن می‌باشد. در آغاز جنگ فقط تفنگداران دریایی در خرمشهر باقی ماندند و از این تاریخ حضور نیروی دریایی در صحنه‌های نبرد زمینی و حماسه‌هایی که تفنگداران و تکاوران این نیروی قهرمان در حفظ خرمشهر، آبادان و شکستن محاصره دریایی آن و نیز مقاومت دلیرانه تکاوران دریایی در "کوی ذوالفقاریه آبادان" و شهر خرمشهر در اوایل جنگ نیز بر تارک این شهر می‌درخشد.
رزمندگان ایثارگر "نداجا" با حضور مستمر و هوشیارانه در جزایر خلیج فارس، سکوهای نفتی و مناطق انحصاری اقتصادی، ضمن در جریان نگه داشتن روند نقل و انتقال اجناس و کالاهای اقتصادی و مایحتاج ضروری مردم، تلاش شبانه‌روزی دشمن را در راستای جلوگیری از صدور نفت ایران، ناکام گذارند و از ایجاد اختلال در چرخه صدور نفت و ایجاد بحران اقتصادی در کشور ممانعت نمودند.
خرمشهر و نیروی دریایی
در شروع جنگ، بحث خرمشهر و مقاومت 34 روزه آن مطرح است. در آن ایام تفنگداران نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به علت وجود پایگاهی که در ضلع جنوبی خرمشهر واقع شده بود در درگیری‌های 34 روزه مقاومت خرمشهر حضور فعال داشتند، محور کار دفاع 34 روزه خرمشهر، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود.
ناکامی دشمن در تصرف آبادن در پرتو مقاومت مردمی و تکاوران نیروی دریایی
در واقع اولین شکست دشمن در خرمشهر رقم خورد به این معنا که وعده فتح سه روزه خرمشهر 34 روز طول کشید، پس از اشغال خرمشهر در چهارم آبان ماه سال 59، دشمن متجاوز حریصانه و مغرورانه به خیال تصرف آبادان و سایر شهرهای خوزستان به سمت آبادان حرکت کرد در کوی ذوالفقاریه آبادان با مقاومت جانانه مردم و "تکاوران نیروی دریایی" مواجه شد و بدین ترتیب اشغال آبادان توسط نیروهای بعثی تکمیل نشد. در مقاومت کوی ذوالفقاریه، 285 نفر از نیروهای دشمن کشته و 120 نفر به اسارت گرفته شدند.
"عملیات اشکان" و شهید صفری مقدمه‌ای برای عملیات مروارید
در آبان ماه سال ۱۳۵۹ با اجرای دو عملیات اشکان و شهید صفری علیه سکوهای البکر والامیه که ترمینال های بزرگ نفتی دشمن برای صدور نفت آن کشور می باشد تاسیسات سکوهای مذکور منهدم شدند. به این ترتیب دشمن از امکان صدور نفت از طریق این سکوها محروم و از نظر اقتصادی در تنگنا قرار گرفت.
آغاز عملیات مروارید
عملیات دریایی غرورآفرین مروارید در هفتم آذر سال 1359 توسط دریادلان جان برکف نداجا در شمال خلیج فارس و علیه نیروی دریایی دشمن انجام گرفت و در این عملیات ضربات سنگین و جبران ناپذیری بر پیکر دشمن وارد شد. این عملیات را می‌توان مهم‌ترین جنگ دریایی در پهنه خلیج فارس دانست.
در سپیده‌دم هفتم آذرماه 1359، قهرمانان "نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران"، درسی تلخ به مزدوران دریایی عراق دادند به طوری‌که در لحظات اولیه این عملیات (مروارید) متهورانه دریایی، دریادلان ایرانی توانستند هفت ناوچه مدرن و اژدرافکن عراق موسوم به "اوزا" را در حوالی سکوهای نفتی "البکر و الامیه" که جنبه اقتصادی مهمی برای دولت عراق داشت، به قعر دریا بفرستند. در این عملیات سکوهای نفتی البکر و الامیه منهدم شدند و عملاً صدور نفت عراق از طریق دریا قطع شد.
ابعاد عملیات
تیم عملیات ویژه شامل فرمانده تیم افسر اطلاعات افسر مخابرات و 4 نفر تکاوران زبده دریایی در شامگاه مورخه 6 آذرماه 1359 توسط بالگرد بر روی سکوی البکر پیاده شده و بلافاصله با نیروهای مستقر بر روی سکو درگیر شدند. یک نفر از نیروهای دشمن مستقر بر روی سکو به همراه 9 نفر دیگر از آنان به اسارت نفرات تیم عملیات ویژه در آمدند. بقیه نفرات دشمن با جنگ و گریز به قسمت شمالی سکو گریخته و از آنجا توسط یک فروند شناور فرار کرده و به سکوی الامیه رفتند در عملیات مروارید این سکوهای نفتی منهدم شدند و عملاً صدور نفت عراق از طریق دریا قطع شد.
پس از تسخیر سکو توسط تیم عملیات ویژه دو فروند ناوچه موشک انداز دشمن که در حال خروج از خورعبدالله بودند بر صفحه رادار ظاهر شدند ناوچه پیکان از سکو جدا و برای انهدام آنها به طرف شناورهای دشمن حرکت کرد. اولین ناوچه دشمن را با شلیک یک فروند موشک سطح به سطح منهدم و سپس به سوی ناوچه دوم تغییر جهت داد. ناوچه عراقی که شاهد انهدام ناوچه اول بود بلافاصله بازگشته و با سرعت زیاد از منطقه خارج و به داخل خورعبدالله گریخت . ناوچه قهرمان پیکان به طور مکرر با یگان‌های دشمن درگیر و تعدادی یگان شناور و هواپیمای جنگنده نیروهای متخاصم را منهدم نمود، زیرا همان گونه که قبلا پیش‌بینی شده بود دشمن یگان‌های خود را یکی پس از دیگری برای مقابله با ناوچه پیکان بیرون می‌فرستاد. اما هماهنگی بین نیروهای دریایی و هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران موجب گردید که تعداد زیادی از هواپیماهای جنگنده و یگان‌های شناور دشمن دراین عملیات منهدم گردند.
براساس گشت هوایی انجام شده بر فراز منطقه نبرد آن منطقه خالی از یگان‌های دشمن اعلام و ناوچه قهرمان پیکان عازم بازگشت به پایگاه خود گردید. پس از طی چند مایل یک فروند ناوچه موشک انداز دشمن که در زیر سکوی الامیه مخفی شده بود از مخفی گاه خود خارج و سه فروند موشک پیاپی به طرف ناوچه پیکان شلیک می‌کند به دلیل مانور سریع ناوچه پیکان موشک اول به آن اصابت ننمود و در نزدیکی ناوچه در آب منفجر شد لیکن بلافاصله موشک دوم به پاشنه ناوچه اصابت و نیروی محرکه آن را از بین می‌برد.
ناوچه پیکان
سرانجام علی‌رغم تلاش‌های فراوان فرماندهان و کارکنان براى جلوگیرى از غرق شدن ناوچه پیکان، این ناوچه قهرمان در غروب همان روز در نزدیکى هاى ساحل خودى به دیار حق شتافت و همراه آن چندین نفر از خداجویان و راست قامتان این شناور قهرمان همزمان با غروب خورشید فروزان به لقاء پروردگار پیوستند و در دل آب‌های نیلگون خلیج فارس آرام گرفتند.
انتقام از ناوچه عراقی که پیکان را هدف قرار داد
پس از مدت کوتاهی ناوچه دشمن که ناوچه پیکان را هدف قرار داده بود نیز توسط یک فروند هواپیمای نهاجا هدف قرار گرفته و منهدم شد.
ساعتی بعد از حرکت ناوچه پیکان از مسیر عملیات به پایگاه اعلام می‌شود که رادار نمی‌تواند با ناوچه پیکان تماس بگیرد. بلافاصله یک فروند فانتوم به خلبانی سرلشکر شهید "داوود اکرادی" که در این روز تعداد زیادی پرواز عملیاتی داشت و موفق به انهدام چندین ناوچه عراقی شده بود، به پرواز در می‌آید. در این پرواز، سرگرد خلبان "ناصر گودرزی" به عنوان کمک، اکرادی را همراهی می‌کرد.
سرلشگر خلبان شهید اکرادی
فانتوم بلافاصله بعد از پرواز، مسیر اسکله البکر را پیش گرفت در حدود پانزده مایلی اسکله نقطه سیاه رنگ و روغنی در سطح آب دریا مشاهده شد که مشخص می‌کرد لحظاتی قبل یک کشتی در این مکان غرق شده است. هواپیما به بالای نقطه سیاه رنگ می‌رسد ولی هیچ اثری از ناوچه دیده نمی‌شود تنها تعدادی جلیقه نجات بر روی سطح آب شناور مشاهده می‌شود.
در همین حین خلبان اکرادی متوجه یک ناوچه عراقی می شود که کمی دورتر با سرعت درحال حرکت به سمت عراق است. یقینا این همان ناوچه ای بود که پیکان را مورد اصابت قرار داده بود. شهید اکرادی بلافاصله به سمت ناوچه حرکت می کند.
در این حین دو جنگنده F4 عراقی نیز برای پشتیبانی از ناوچه "اوزای " عراقی در منطقه ظاهر شده و دو موشک به سمت جنگنده ایرانی شلیک می کنند ولی در نهایت با مهارت خلبان ایرانی مواجه شده و از دست موشک های دوربرد (فونیکس) مرگبار این هواپیما، پا به فرار می گذارند.
سرانجام لحظه موعود فرار رسید و خلبان شجاع ایرانی در یک موقعیت مناسب، یک موشک ماوریک به سوی ناوچه اوزای عراقی شلیک کرد. موشک از زیر هواپیما رها شده و غرش کنان به سمت ناوچه حرکت می کند و دقیقا به داخل محفظه موتورخانه ناوچه رفته و با انهدام آن قطعات متلاشی شده ناوچه به آسمان برخاست.
شهید اکرادی با گردشی بر روی ناوچه عراقی که درحال سوختن بود، دومین موشک ماوریک را به سوی آن شلیک می کند. با برخورد موشک با ناوچه، زبانه های آتش و دود عظیمی به هوا بر می خیزد گویی که نفت را بر روی آب به آتش کشیده باشند و سرانجام با شلیک سومین موشک دیگری اثری از ناوچه عراقی بر روی آب نمی ماند و بدین ترتیب انتقام از ناوچه پیکان تکمیل می شود.
قهرمانان سرفراز عملیات ظفر مند "مروارید" چنان ضربات مهلکی بر پیکره نیروی دریایی دشمن وارد کردند که امید فتح جبهه دریا را در مغز صدام و سردمداران بعثی رژیم عراق به ناامیدی تبدیل کردند.
در طول هشت سال جنگ تحمیلی در سایه فدا کاریهای دریادلان ارتش جمهوری اسلامی حتی یک روز هم صادرات نفت کشور با مشکل مواجه نشد و این یکی از افتخارات مهم نیروی دریایی ارتش است.در هفته دفاع مقدس رشادتهای سپیدجامگان نیروی دریایی ارتش را گرامی داشته و در مقابل عظمت حماسه های ملوانان وتکاوران نیروی دریایی که خود را فدای ملت و میهن کردند سر تعظیم فرود می آوریم .
