زیست بوم
گزارش تفصیلی یک فاجعه رو به تکوین در منطقه‌ای حفاظت شده؛ «بحر آسمان» یعنی حکایت دردناک سودجویی در دل طبیعت بکر!
- زيست بوم
- نمایش از دوشنبه, 27 مرداد 1393 03:04
- بازدید: 5703
اگر تمامی سخنان این مدیر و ادعاهای وی مورد تایید مسئولان سازمان قرار گیرد، تازه با معدنی مواجه خواهیم بود که هنوز در منطقه حفاظت شده واقع است؛ یکی از ده ها معدنی که در منطقه حفاظت شده ثبت شده و به ازای دریافت مبالغی توسط دولت قبل، به عده‌ای فروخته شده و قابل حدس است که اگر بهره برداری از آنها کلید بخورد، دیگر منطقه حفاظت شده معنایی نخواهد داشت.
new nike football boots 2012 2017 - 002 - Nike Air Max 270 ESS Ανδρικά Παπούτσια Γκρι / Λευκό DM2462 | nike air force 1 6 inch boot forged iron - 150 - Cheap Air Jordan 1 Mid GS “Holiday” White/Black - Roma Green - University Red 2021 For Sale DM1208
به حرف‌های طرفین ماجرا که گوش می‌کنی، می‌بینی پول سراپای ماجرا را آلوده کرده و برای گریز از مخمصه‌ای که بی مسئولیتی‌ها پدیدش آورده، باز گویی راه چاره هم تنها پول است!
به گزارش «تابناک»، ماجرای واگذاری معدن‌ها در دوران دولت دهم به بخش خصوصی و حتی تغییراتی که در تصمیم گیری در این باره اتخاذ شد تا صدور مجوز متحول شده و نهادهای تصمیم گیر در این باره، تغییر کنند، به فاصله یک سال از تحویل دولت دهم به یازدهم، به آنچنان کلاف سر درگمی تبدیل شده که تا حدودی لا ینحل به نظر می‌رسد.
حکایت از آنجا آغاز شد که دولت دهم در اقدامی ناگهانی تصمیم گرفت بخشی از معدن های خود را در راستای اصل 44 به بخش خصوصی واگذار کند و اینقدر در این فکر به سرعت پیش رفت که تا منتقدان خواستند زبان به طرح این سئوال باز کنند که «چگونه امثال معادن مهم و استراتژیک سنگ آهن را قرار است واگذار کنید؟»، معادن شناخته شده و ناشناخته اما گران سنگی چوب حراج خورد که در راه واگذاری شان مشکلات متعددی به چشم می‌خورد.
از جمله این معادن، معدن سنگ آهنی واقع در منطقه «بحر آسمان» است که تنها کار اکتشافی روی آن صورت گرفته بود؛ معدنی واقع در منطقه‌ای بکر و حفاظت شده در ارتفاعات استان کرمان که جز میزبانی گونه های مختلف گیاهی و جانوری، به دلیل آنکه سرچشمه های آب برخی رودها در منطقه از آنجا نشات می‌گیرد، هم بکر به شمار می‌آید و هم بسیار با ارزش.
از گونه های در خطر انقراض هم که بگذریم، از جان مردم که چیزی مهم تر نداریم
آن گونه که فعالان محیط زیستی منطقه خبر می‌گویند، سن حضور بحر آسمان در جمع مناطق ویزه محیط زیستی کشور زیاد نیست و این منطقه از سال 89 حفاظت شده اعلام شده است ولی همین سن هم برای مراقبت از آن کفایت می‌کند چراکه پیش از آن اتفاق خاصی در آن رخ نداده و اواخر عمر دولت دهم دست درازی به آن آغاز شده است.
یاسر سمندری که مدت هاست پیگیر اوضاع بحر آسمان است، بر معدن کاوی در این منطقه بعد از پیوستن آن به جرگه مناطق حفاظت شده تاکید دارد و به «تابناک» می‌گوید: شرکتی که در منطقه قصد معدن کاوی دارد، در روزهای آخر عمر دولت دهم موفق به دریافت مجوز این کار شده که غیرقانونی است و نه تنها زندگی گونه‌های بسیاری که در این منطقه ساکن هستند را به خطر می‌اندازد، بلکه در زندگی مردم استان نیز اثر سو بسیاری دارد.
او با برشمردن گونه‌های رو به انقراض خرس یقه دار، یوز ایرانی و درختان ارزشمند ارس به عنوان گونه های موجود در بحر آسمان، این منطقه را جایگاه گونه های مختلف جانوری، گیاهی و برخی گونه های آبزی می‌خواند و می‌افزاید: حفاظت از تمامی این گونه ها مهم است اما از آن مهم تر، واقع شدن معدن در بطن سرچشمه هایی است که یکی از پر آب ترین شاخه های هلیل رود را می‌سازند و به سد جیرفت منتهی شده و در گذشته به جازموریان می‌ریخته که البته دیگر این گونه نیست و متاسفانه جازموریان نیز خشکیده است.
سمندری می‌گوید: آنچه موجب نگرانی است، کاهش شدید منابع آبی است که با آسیب زدن به سرچشمه های رود در بحر آسمان، به شدت اثرات آن در پایین دست نمودار خواهد شد و زندگی مردمان ساکن جنوب استان را به سختی دچار خواهد کرد. همین دلیل موجب شده که مدیر آب منطقه‌ای استان راه اندازی این معدن را فاجعه بخواند و مسئولان محیط زیستی هم برای توقف آن به تکاپو بیافتند تا نه منابع آب از دست رفته یا آلوده شود و نه گونه های بومی منطقه یا حتی گونه هایی که بحر آسمان کریدور عبوری شان است، آسیب دیده و در معرض انقراض قرار گیرند.
این فعال محیط زیستی در ادامه توجه مضاعف مسئولان به مشکلات پدید آمده برای بحر آسمان را بهتر از راهکارهایی چون انتقال آب از خلیج فارس برای حل مشکل محیط بی آبی در استان می‌خواند و می‌افزاید: وقتی می‌بینیم منابع طبیعی سی کیلومتر راه عبوری و کیلومترها منطقه‌ای که معدن در آن واقع شده را تنها در ازای دریافت مبلغ سی میلیون تومان به شرکت معدنی واگذار کرده است، به راحتی می‌توانیم به حقیقت ماجرایی که بر بحر آسمان گذشته مطلع شویم.
وی در پاسخ به این سوال که اگر واگذاری پیش از از ارتقا درجه بحر آسمان و قرار گرفتن آن در رده حفاظت شده رخ داده باشد، چطور؟ چرا آن زمان اعتراضی صورت نگرفته؟، می‌گوید: گیریم که ده سال قبل تصمیم به واگذاری این معدن گرفته شده باشد؛ مگر نه اینکه خیلی پیش از آن اصل 50 قانون اساسی تکلیف را درباره چنین موضوعاتی مشخص کرده است؟ مگر نه اینکه خیلی پیش از تصمیم به واگذاری این منطقه، اصل 45 قانون بهسازی آب تکلیف را تعیین کرده است؟ مگر نه اینکه ماده 3 قانون بهسازی و حفاظت از محیط زیست صدور هر گونه پروانه اکتشاف و بهره برداری از مواد معدنی برای مناطقی که تحت عنوان پارک ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تعیین شده‌اند را موکول به موافقت شورای عالی محیط زیست کرده؟ خوب حالا این منطقه حفاظت شده است و هنوز بهره بردای معدن در آن صورت نگرفته و همینجا می‌توان جلوی کار را گرفت!
اما هر چه فعالان محیط زیست در این باره پیگیری کرده و با همراهی مسئولان سازمان محیط زیست، چند بار موفق به متوقف کردن اقدامات شرکت معدنی در منطقه شده‌اند، مسئولان معدن معتقدند که اسیر تصمیمات دو گانه مسئولان محیط زیست شده‌اند وگرنه هیچ ایرادی متوجه کارشان نیست.
پورهاشمی، مدیرعامل شرکت مرمر تراورتن آسیا در این باره به «تابناک» می‌گوید: این معدن پروژه‌ای ملی بوده که کار تحقیقاتی آن از سال 78 آغاز شده و در سال 88 کار اکتشافی آن به اتمام رسیده و پروانه اکتشاف دریافت کرده است. قصد و نیت دولت مردان این بوده که خودشان کار بهره برداری آن را عهده دار شوند ولی بعد از ابلاغ سیاست های واگذاری بر اساس اصل 44، تصمیم می‌گیرند که معدن را واگذار کنند.
وی می‌افزاید: در سال 88 مزایده‌ای برای واگذاری محدوده های مختلف معدنی در منطقه برگزار شد و افرادی برنده شدند و مطابق قانون، استعلامات لازم از نهادهای ذیربط توسط دولت گرفته شده و به مالکان سپرده می‌شود. البته آن زمان بحر آسمان منطقه حفاظت شده نبوده و بعدها ارتقا درجه یافته است.
پورهاشمی با تاکید بر اینکه ارتقا این منطقه در سال 89 ، گرچه مصوبه دولت وقت است، اما نظر کارشناسی سازمان صنعت و معدن برای آن صورت نگرفته است، می‌گوید: پیش از آنکه بحر آسمان منطقه حفاظت شده شود، شاید حدود هفتاد واگذاری در آن صورت گرفته است و پس از آن هم حدود صد واگذاری در آن رقم خورده که معدن ما از جمله واگذاری های پیش از ارتقا منطقه بوده و نمی‌توان قانون را عطف به ما سبق کرد.
وی می‌افزاید: بر اساس قانون مجلس و وفق قوانین بالادستی کشور، مجوز شورای عالی معادن قطعی و لازم الاجراست و این مجوز برای معدن ما حدود پنج شش ماه پیش از ارتقا صادر شده است. یعنی انتقال پروانه بهره بردای از دولت به شرکت ما. متاسفانه دوستان محیط زیستی برخی مسائل را ندید می‌گیرند که از جمله آنها این است که ما مکاتباتی با سازمان داشتیم که تیرماه سال گذشته به صدور مجوز بهره برداری برایمان منجر شد؛ یعنی حتی پس از توقف کارهای قانونی مان در سال 90، باز تعامل کردیم و از محیط زیست مجوز گرفتیم.
مدیرعامل این شرکت معدنی می‌گوید: جالب است که بدانید اداره حقوقی محیط زیست اواخر سال 91 به ما نامه داده که چون معدن سابقه دارد و مجوز های لازم را دریافت کرده، ادامه فعالیت این معدن فاقد منع قانونی است. اینجا بود که محیط زیست که پیشتر به دادستانی استان نامه زده بود و خواهان توقف فعالیت ما شده بود، بار دیگر نامه ای به دادستانی ارسال می‌کند و شکایتش را پس می‌گیرد. البته بعد باز هم وقتی در تیرماه سال گذشته کارمان را شروع و هزینه کردیم، در دی ماه سازمان خواستار توقف فعالیت‌مان شد؛ جالب است که یک ماه بعد مدیر کل استان در نشستی که در استانداری برگذار شد، صورتجلسه‌ای را تایید کرد که ادامه فعالیت ما را با ارزیابی های محیط زیستی مجاز دانسته است.
پورهاشمی با تاکید بر اینکه توقف کار معدن مانع رشد و پیشرفت منطقه و اشتغال زایی شده است، در پاسخ به این سوال که چرا این تصمیم گیری های دو گانه –به زعم ایشان- را دستمایه پیگیری حقوقی ماجرا نکرده‌اند، می‌گوید: ما اصل را بر تعامل با مسئولان سازمان قرار داده‌ایم که امیدواریم محقق شود ولی در غیر اینصورت، در جمهوری اسلامی چیزی بسته نیست؛ قوانین کاملا مشخص است و مراجعی که می‌توان به ایشان مراجعه کرد هم مشخص اند. دادگاه هست، دیوان عدالت هست و به هر حال اینقدر دستگاه های نظارتی داریم که برای گرفتن حق‌مان به ایشان مراجعه کنیم، ولی دوست داریم در درجه اول با تعامل با محیط زیست ماجرا را حل کنیم.
وی در ادامه می‌افزاید: از ابتدا هم به مسئولان محیط زیست اعلام کرده‌ایم که حاضریم برای حفاظت از این منطقه از مشکلاتی مانند چرای دام ها و شکارچیان، حاضریم در کنار ایشان قرار گرفته و با قرار دادن امکاناتی در اختیار ایشان، شرایط را برای حفاظت بهتر از منطقه فراهم آوریم. اعلام کرده‌ایم که به محیط زیست علاقمندیم و بر اساس یک گزارش زیست محیطی کارمان را انجام دهیم. یعنی دستور العمل های ایشان برای بوجود آمدن کمترین آلودگی و تخریب را رعایت خواهیم کرد و علاوه بر آن حاضریم به کمک دیگر معدن های منطقه، در تاسیس پایگاه های محیط زیستی و قرار دادن امکانات در اختیار ایشان برای حفاظت از منطقه، هزینه کنیم.
پور هاشمی در پاسخ به این سوال که آیا در حال حاضر معدنی در منطقه فعال است یا خیر، می‌گوید: خیر. یکی دو معدن کارشان را آغاز کرده بودند که با توجه به سر و صداهایی که رخ داد، کارشان را متوقف کردند. این در حالی است که با توجه به پتانسیل های خوب معدنی که منطقه دارد، اگر این معدن ها آغاز به کار کنند، منطقه تکانی خواهد خورد.
مدیرعامل شرکت مرمر تراورتن آسیا در پایان در پاسخ به ابهاماتی که درباره بر هم خوردن سرچشمه های رودهای استان با شروع معدن کاوی در منطقه مطرح می‌شود، می‌گوید: آبهای منطقه از آب شدن برف های زمستانی هستند که با شروع فصل گرما هیچ نشانه ای از آنها نمی‌توان یافت و اینگونه نیست که بگویند سرچشمه رود در آنجا واقع است. جدای این، وقتی مجوزی برای منطقه‌ای صادر می‌شود، یعنی استعلامات آن صورت گرفته و آن مجوز دغدغه‌ها را پاسخ می‌دهد. یعنی فکر همه چیز شده است و مسائلی از این دست صرفا جو سازی هستند.
بدین ترتیب اگر تمامی سخنان این مدیر و ادعاهای وی مورد تایید مسئولان سازمان قرار گیرد، تازه با معدنی مواجه خواهیم بود که هنوز در منطقه حفاظت شده واقع است؛ یکی از ده ها معدنی که در منطقه حفاظت شده ثبت شده و به ازای دریافت مبالغی توسط دولت قبل، به عده‌ای فروخته شده و قابل حدس است که اگر بهره برداری از آنها کلید بخورد، دیگر منطقه حفاظت شده معنایی نخواهد داشت.
دردناک تر اینجاست که به نظر می‌رسد اگر قصد داشته باشیم جانب انصاف را رعایت کنیم، می‌بایست برای خروج این معدن داران از منطقه، خواستار عودت دادن پول هایی شویم که ایشان به دولت وقت پرداخته بودند که احتمالا این گزاره نیز به سادگی به دست نخواهد آمد، چراکه کم نیستند مناطقی چون بحر آسمان که دولت دهم به این شکل واگذارشان کرده است.
گویی همانگونه که پول این بلا را بر سر منطقه آورده، تنها پول می‌تواند گره ماجرا را باز کند، اما همه اینها به شرطی است که معدن کاوی در منطقه حفاظت شده بحر آسمان متوقف شود چه در غیر اینصورت، منطقه حفاظت شده گویی وجود خارجی نداشته و ندارد و سرنوشت گونه های در معرض خطر، گیاهان و جانوارن ساکن ارتفاعات بحر آسمان و زلال آب های آسمانی برای کسی اهمیت نداشته است.
اینجاست که آزمونی سخت مقابل مسئولان سازمان محیط زیست قرار گرفته که شکست در آن، مترادف با از دست دادن منطقه‌ای حفاظت شده است و پیروزی در آن، در گرو همراهی دیگر مسئولان؛ موضوعی که نامه نگاری ابتکار، معاون رئیس جمهور به جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور را سبب شده و امیدواریم با تصمیم وی و همراهی رئیس قوه مجریه، عاقبت به خیری بحر آسمان را سبب شود.
