یادمان
ادامه تخریب‌های بافت تاریخی کرمان
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- دوشنبه, 21 فروردين 1391 10:35
- آخرین به روز رسانی در دوشنبه, 21 فروردين 1391 10:35
- نمایش از دوشنبه, 21 فروردين 1391 10:35
- بازدید: 5267
برگرفته از روزنامه شرق
شهرام زارع
کرمان یکی از تاریخی‌ترین شهرهای ایران است؛ هرچند از این نظر کمتر شناخته شده و از آن بدتر، سیمای تاریخی این شهر اکنون به شتاب در حال رنگ باختن است. به تازگی شهرداری کرمان ساماندهی پیرامون مجموعه تاریخی قلعه‌دختر و قلعه اردشیر کرمان را در دست اجرا گرفته است. مسوولان شهرداری کرمان در اقدامی ستایش‌برانگیز تدریجا در حال آزادسازی عرصه و حریم این یادمان‌های تاریخی هستند. اگرچه این اقدام شهرداری کرمان قابل تقدیر است اما نکته اینجاست که ساماندهی این مجموعه مطابق با موازین میراث فرهنگی نیست و به شکل مدرن و بی‌توجه به ارزش‌های تاریخی و اصالت میراث بومی برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود؛ به‌گونه‌ای که بافت تاریخی پیرامون این آثار توسط شهرداری به کلی تخریب شده و در عوض اقدام به ساخت پارک با الگوی ترکیبی زشت و نامتوازنی از باغ‌های چینی- ژاپنی-انگلیسی شده است.
آیا مسوولان شهر کرمان وقتی به پارک ایجادشده توسط شهرداری در دامنه قلعه‌دختر می‌روند از خود نمی‌پرسند چرا در شهر کویری کرمان و در عرصه باستانی یک یادمان سترگ تاریخی یک باغ با الگوی درهم‌آمیخته‌ای از باغ‌های ژاپنی- چینی- انگلیسی پدید آورده‌اند؟ آیا از خود نمی‌پرسند شیوه طراحی حوض/ استخر و نصب مجسمه قو چه نسبتی با برج و بارو و معماری قلعه‌دختر یا با معماری زیبای آجری بنای آرامگاهی دارد که در همان محل قابل مشاهده است؟ اگر قرار بر ایجاد پارکی در این فضا است چرا از الگوی باغ ایرانی بهره گرفته نشده است؟
طی هفته گذشته، بقایای باستانی موسوم به قلعه‌دختر و قلعه‌اردشیر در کرمان که از مهم‌ترین و دیدنی‌ترین محوطه‌های باستانی کشور محسوب می‌شوند، مورد تعرض بیل مکانیکی قرار گرفت. اخیرا در درون عرصه باستانی محوطه قلعه‌دختر اقدام به ساخت تاسیسات مربوط به یک تکیه شده است که با احداث آن صدمات جدی به بقایای تاریخی وارد آمده است. افزون بر این، با فضاسازی مدرن و نامتوازن اصالت اثر و ریخت تاریخی آن در حال تخریب و تغییر است. چیدمان سنگ‌های بزرگ و عظیم در پای برج و باروی قلعه تناسبی با اصالت اثر ندارد و نقض غرض است. قلعه‌دختر کرمان در قلب بافت کهن کرمان قرار دارد و از کهن‌ترین قسمت‌های شهری این شهر کویری محسوب می‌شود. چرا باید اینچنین مورد بی‌مهری باشد؟
هسته اصلی بافت تاریخی کرمان شامل بازار، مسجدجامع کرمان، قلعه‌دختر، قلعه‌اردشیر، میدان ارگ، مقبره مشتاقیه، آتشکده زرتشتیان، مسجد امام و آثار دیگری با قدمت هخامنشی تا دوره معاصر را دربرمی‌گیرد که یکی از منحصربه‌فردترین مجموعه‌های تاریخی- فرهنگی و گردشگری کشور است، اما این مجموعه ارزشمند بدون طرح و برنامه منسجم و هدفمند ازهم‌گسسته خواهد شد و هویت آن تدریجا رو به نابودی و فراموشی خواهد رفت. جا دارد سازمان میراث فرهنگی در همکاری با نهادهای شهری کرمان با تدوین طرحی جامع که ضمن در نظر گرفتن مسایل شهری، ناظر به حفظ ارزش‌های میراث فرهنگی نیز باشد، اقدام به صیانت و بهره‌وری از این میراث سترگ بکنند. قلعه‌دختر کرمان در قلب بافت کهن کرمان قرار دارد و از کهن‌ترین بخش‌های شهری این شهر کویری محسوب می‌شود. قلعه‌های دختر و اردشیر در سال 1345 به شماره 524 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است بنابراین طبق قوانین و مقررات مصوب میراث فرهنگی، هرگونه فعالیت عمرانی و زیبا‌سازی در عرصه و حریم قلعه دختر و قلعه‌اردشیر باید قبل از اجرا به اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان ارایه شده تا پس از بررسی در چارچوب ضوابط و مقررات مربوطه اعلام نظر شود و به محوطه‌های تاریخی و باستانی صدمات جبران‌ناپذیر وارد نشود.
