خبر
بیست‌ودومین نشست ماهانه فرهنگستان زبان و ادب فارسی
- خبر
- نمایش از جمعه, 19 آبان 1391 10:11
- بازدید: 4206
برگرفته از تارنمای فرهنگستان زبان و ادب فارسی
روز دوشنبه، پانزدهم آبان‌ماه، بیست‌ودومین نشست ماهانهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد. در این نشست که با حضور دکتر علی‌اشرف صادقی، مدیر گروه فرهنگی‌نویسی، دکتر محمد دبیرمقدم، معاون علمی و پژوهشی فرهگستان، دکتر حسن رضائی باغ‌بیدی، مدیر گروه زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، آقای ابوالفضل خطیبی، معاون گروه فرهنگ‌نویسی و جمعی از پژوهشگران فرهنگستان زبان و ادب فارسی برپا شد، دکتر حامد نوروزی، پژوهشگر گروه فرهنگ‌نویسی، در موضوع «بررسی برخی ساخت‌های فعلی در فارسی کهن» سخن گفت.
وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه مادهٔ اصلی این سخنرانی متونی است که به خط عبری و زبان فارسی به نگارش درآمده‌اند، اظهار کرد: متأسفانه این متون تا کنون در اغلب تحقیقات تاریخی فارسی که در ایران به انجام رسیده‌اند، مورد بررسی و توجه قرار نگرفته‌اند. به همین دلیل بسیاری از ساخت‌های فعلی این متون همچنان ناشناخته مانده‌اند.
دکتر نوروزی در ادامه به طبقه‌بندی این ساخت‌ها اشاره کرد و افزود: این ساخت‌ها را می‌توان در سه گروه طبقه‌بندی کرد:
1. ساخت‌هایی که از فارسی میانه در فارسی نو باقی مانده‌اند؛
2. ساخت‌هایی که از گویش‌ها وارد متون فارسی ـ عبری شده‌اند؛
3. ساخت‌هایی که تحت تأثیر دستور زبان عبری در متون فارسی ـ عبری ایجاد شده‌اند.
وی سپس با ارائهٔ شواهدی، به ساخت‌هایی اشاره کرد که در هریک از این گروه‌ها قرار می‌گیرند و افزود: در گروه اول این ساخت‌ها جای می‌گیرند: پسوند مصدری -āk سُغدی در تفسیر حزقیال، مادهٔ مضارع مجهول فارسی میانه، پیشوند فعلی by-، پسوند متعدی‌ساز -ēn، ساخت دعایی در مفهوم تمنایی ـ التزامی، ساخت دعایی در مفهوم امر، مادهٔ مضارع فعل «بودن» بدون حذف h، ساخت ارگاتیو.
دکتر نوروزی سپس به ارائه ساخت‌هایی پرداخت که در گروه دوم جای می‌گیرند و گفت: ساخت‌های گروه دوم عبارت‌اند از: پسوند وجه وصفی ماوراءالنهری، افعال کمکی، گونه‌های گویشی پیشوند «فراز/ هاز» و «فرود/ هوژ»، پسوندهای ماضی، گونهٔ گویشی پسوند متعدی –ā/an، پسوندهای سببی قیاسی، ساخت دعایی نوع هفتم (ویژهٔ اسفار خمسهٔ لندن)، گونه‌های گویشی مادهٔ مضارع فعل «بودن»، گونه‌های گویشی برخی شناسه‌ها.
جلسهٔ پرسش و پاسخ و بحث و تبادل نظر آخرین بخش بیست‌ودومین نشست ماهانهٔ فرهنگستان فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود.
