گردشگری
روستای لاجیم
- گردشگری
- نمایش از دوشنبه, 08 آبان 1391 17:53
- بازدید: 8825
عکس: محمد جهان آبادی - سهیلا علیپور
موقعیت و تاریخچه
روستای لاجیم از توابع بخش مرکزی شهرستان سوادکوه، در 30 کیلومتری شمال شرقی پل سفید و 35 کیلومتری جنوب شرقی ساری قرار دارد. این روستا، از شمال به جنگل و روستاهای ورکی، آقمشه و آمره، از شرق به جنگلهای آچو، منطقه دودانگه و قارن سرا، از جنوب به جنگل و روستاهای اتو و پیر نعیم و از غرب به روستاهای ولیلا و سوخته سرا محدود میشود.
آندره گدار، باستان شناس فرانسوی با اطلاعاتی که از دو زمینشناس سوئیسی از امام زاده عبدالله روستای لاجیم به دست آورده بود، برای مطالعه برج و کتیبههای کوفی و پهلوی آن به سال 1933 م به لاجیم رفت. او نخستین شرقشناس غربی است که این برج را مورد بازدید و مطالعه قرار داده است.
به باور گدار لاجیم در حقیقت شهری با برج و باروی مستحکم بوده، او در این مورد چنین مینویسد: «...با این همه چند سال پیش که سقف بنای امامزاده نیاز به بازسازی پیدا کرده بود، ساکنین محل آجرهای مورد نیاز را از محلی که روستاییان به من نشان دادند، به دست آوردند. در آنجا، در لبه پرتگاه خندقی بود با دیوارهای کاملاً عمودی که حاکی از وجود یک دیوار قطور بود؛ این دیوار که از آن برای بازسازی بنا هر چه لازم بود برداشتهاند، به برج بسیار بزرگ مدوری متصل میشده که با توجه به عظمت تپه ای که بر آن قرار گرفته، بیگمان، ساختمان اصلی قلعه بوده است.
روستای لاجیم، از سطح دریا 760 متر ارتفاع دارد و تحت تأثیر اقلیم معتدل کوهستانی، تابستانهای معدل و زمستانهای سرد دارد. رودخانه کسلیان در غرب آبادی جریان دارد.
آثار باقی مانده گورستان گبری در تپههای اطراف و برج تاریخی لاجیم از آثار دوره آل زیار، نشانگر قدمت تاریخی روستاست. تاریخ استقرار این روستا، به پیش از قرنهای چهارم و پنجم هجری قمری میرسد.
الگوی معیشت و سکونت
درآمد اکثر مردم روستای لاجیم، از فعالیتهای زراعی، دامداری و نیز تولید صنایع دستی تأمین میشود. مهمترین محصولات زراعی آن شامل برنج، گندم، جو و سیبزمینی است. دامداری به طور سنتی در روستا متداول است و پرورش طیور خانگی نیز رواج دارد. آلوچه و سیب از تولیدات باغی روستاست.
صنایع دستی روستا شامل جاجیم، جوراب، حوله، پتو، لاک تراشی، چرمسازی، آهنگری و نجاری است. گروهی از مردم در کارخانه چوببری تراورس و در واحد تولید گل و گیاه زینتی و جنگلی داخل روستا اشتغال دارند.
روستای لاجیم، با بافت مسکونی متمرکز، در میان جنگلهای انبوه و کوههای سر به فلک کشیده البرز استقرار یافته است. هسته اولیه روستا در پایین محله و در اطراف مسجد و برج شکل گرفته است. بافت قدیمی روستا که معماری سنتی خاصی دارد، در میان جنگلهای انبوه از دیدهها پنهان است.
دیوارهای گلی، کف کرسی سنگی، سقف شیروانی، ایوانهای بزرگ و اتاقهای تو در تو، از ویژگیهای معماری روستاست. خانههای جدید به سبک معماری خانههای قدیمی ساخته میشوند، ولی در ساخت آنها از مصالح جدید و مقاومتر استفاده میشود.
جاذبههای گردشگری
استقرار روستا بر دامنه کوه و در میان جنگل موجب بازتاب زیباییهای منحصر به فرد طبیعی شده است. ارتفاعات اطراف روستا، با جنگلهای متراکم و زیبا پوشیده شده است. قیاس کوه در شمال، پاتاق کوه در غرب، آچوکوه و کیجا قلعه در شرق، اروگاء و گرد غول در جنوب، روستای لاجیم را چون حصاری در بر گرفتهاند.
رودخانه لاجیم یا کسلیان، از سرشاخههای رود تجن، از کوههای سامان سرچشمه میگیرد. مردم روستا، آب رودخانه را با نهربندی (معروف به هندازی) به سمت مزارع هدایت کردهاند.چشمه چرچری در داخل روستا قرار دارد و ضمن تأمین آب آشامیدنی بر طراوت و زیبایی روستا میافزاید.
برج تاریخی لاجیم، از زیباترین آثار تاریخی بسیار ارزشمندی است، که بر سر گردنهای مرتفع استقرار یافته و از سه طرف به پرتگاههای عمیقی اشراف دارد. در گذشته، در کنار پرتگاهها، خندقی با دیوارهای عظیم وجود داشته است که احتمالاً قلعهای وسیع را در بر میگرفته است و برج لاجیم در مرکز آن قرار داشته است. این اثر باستانی در زمان حکومت آل زیار بر طبرستان، در فاصله سالهای 316 تا 443 هـ . ق ساخته شده است. مصالح به کار رفته در آن شامل آجر، ملاط و ساروج است. نمای بیرونی برج، بدنهای مدور با گنبدی مخروطی و ساده است و پایه گنبد به وسیله یک ردیف طاق نما تزیین شده است. در کمربند زیر گنبد، دو کتیبه به خط کوفی و پهلوی ساسانی وجود دارد. کتیبهها به شکل زیبایی با آجرهای تراش خورده بر زمینه گچ نصب شدهاند. بر روی کتیبه، اسم صاحب بنا کیا اسماعیل ابوالفوارس شهریار عباس آل باوند و تاریخ 413 هجری قمری حک شده است.
متن کتیبه چنین است:
بسم الله الرحمن الرحیم. هذا قبر القیم الکیا الجلیل ابوالفوراس شهریار بن العباس بن شهریار مولی امیرالمؤمنین رحمه الله امر بینائه فی سنه ثلاث محشر و اربعمانه، عمل الحسن بن علی.
اهمیت برج لاجیم مانند برج رسکت، به دلیل کتیبه پهلوی در کنار کتیبه کوفی است که از نشانههای توجه حکمرانان (قرن 5 هـ . ق) به خط و زبان پهلوی بوده است. این برج برای مردم روستا مکان مقدسی است.
مردم روستای لاجیم همانند سایر ایرانیان در اعیاد ملی و مذهبی نوروز، قربان، فطر، غدیر و میلاد پیامبر (ص) به جشن و سرور و نیایش، در وفات و شهادت ائمه و در ایام محرم به سوگواری میپردازند. از مراسم ویژه این روستا، میتوان به مجمع سری در جشن عروسی، سیزده شو، عید مردگان و آیین 26 عید ماه اشاره کرد.
کشتی لوچو از بازیهای محلی رایج جوانان روستا ست.
موسیقی، آوازها و آهنگهای محلی به خصوص در مراسم شادی همراه با سازهای تمبک، سرنا و لَله وا به صدا درمیآید. مردم روستای لاجیم، به آوازهخوانهای محلی، لوطی میگویند.
پوشاک مردان روستای لاجیم، شامل کت وشلوار و پوشش زنان نیز، لباسهای معمولی است. اما زنان در برخی مراسم و جشنهای روستا، از لباس محلی استفاده میکنند.
صنایع دستی روستای لاجیم مشتمل بر چرمسازی، جوراببافی، جاجیمبافی، آهنگری، پتوبافی، لاک تراشی، نجاری و حولهبافی است.
انواع غذاهای محلی و خوشطعم در روستای لاجیم طبخ میشود. کتی خورشت، آش ترش، آش دوغ و بنه بزهآش از غذاهای معروف روستای لاجیم هستند.
دسترسی:
جاده دسترسی به روستای لاجیم از شهر زیرآب آغاز میشود و پس از طی یک مسافت ۲۷ کیلومتری به سر گردنه مرتفعی میرسد که از طبیعت و ارتفاعات جنگلی خارج و به چمنزار و بوته زارهای زیبا بدل میگردد. در میان سبزه زاران وسیع و گسترده یک منطقه بدون پوشش بوتهای مانند شبهجزیرهای که از سه طرف به پرتگاههای عمیق مشرف است به چشم میخورد. در حاشیه پرتگاه در قدیم خندقی با دیوارهای عظیم وجود داشته است که احتمالاً قلعهای وسیع و پر اهمیت را تشکیل میداده است که برج مشهور لاجیم را در میان آن بنا کرده بودند.
راه دیگر از طریق جنگل و از میانه راه خاکی ساری به کیاسر به روستای لاجیم منتهی میگردد.
دیدگاهها
خوراکخوان (آراساس) دیدگاههای این محتوا