زیست بوم
استان اردبیل پیشگام شد؛ افتتاح اولین شعبه دادسرای ویژه محیط‌زیست
- زيست بوم
- نمایش از چهارشنبه, 26 شهریور 1393 09:08
- بازدید: 3691
برگرفته از روزنامه شرق
نخستین شعبه دادسرای ویژه محیط‌زیست افتتاح شد. اولین دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم حوزه محیط‌زیست در استان اردبیل راه‌اندازی شد، حالا می‌توان گفت این استان در شمال‌غربی ایران پیشرو در زمینه برخورد و مواجهه حرفه‌ای و کارشناسی‌شده با جرایم حوزه محیط‌زیست است. از آتش‌زدن و قطع‌کردن جنگل‌ها و درختان، تا شکار غیرمجاز و کشتار و آزار حیوانات، از تخریب تالاب‌ها و رودخانه‌ها تا آلوده‌کردن هوا و خاک و منابع آب و آسیب‌رساندن به محیط‌بانان کشور همه و همه جرایمی مرتبط با حوزه محیط‌زیست هستند؛ جرم‌هایی که سال‌هاست خبر انجام موارد زیادی از آنها در گوشه‌وکنار ایران، از پایتخت تا دورافتاده‌ترین روستاها رخ می‌دهد اما در هیچ استانی از کشور، دادسرا یا شعبه دادگستری ویژه‌ای برای رسیدگی به اینگونه جرایم وجود نداشت، حالا آنگونه که خبرآنلاین گزارش کرده است مسوولان دادگستری استان اردبیل و اداره کل محیط‌زیست این استان با همکاری هم در این زمینه دست به کاری بزرگ زده و اولین دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم محیط‌زیستی را آنجا راه‌اندازی کرده‌اند. این دادگاه باعث می‌شود تا دقت و کیفیت کار قضات بالاتر رود و قضات با توجه به گستردگی دانش حقوق مجبور نشوند در آن واحد نسبت به حل‌وفصل تمامی دعاوی کیفری اقدام کنند. رضا جوالچی، دبیر انجمن دفاع از حیوانات در رابطه با اهمیت این موضوع به شرق می‌گوید: ما به‌عنوان مسوولان انجمن دفاع از حیوانات تاکنون برای رسیدگی و شکایت در زمینه پرونده‌های زیادی با موضوع اذیت‌وآزار حیوانات به دادگاه‌ها در استان‌های مختلف کشور شکایت برده‌ایم، در اغلب قریب‌به‌اتفاق پرونده‌هایی که تاکنون داشته‌ایم قضات پرونده اطلاع و تخصصی در زمینه محیط‌زیست و اهمیت موضوع نداشته‌اند، همین موضوع نیز همیشه کار ما را با مشکل همراه می‌کرد، به همین دلیل همیشه هم ما زمان اقامه دعوا رای‌هایی که تاکنون در دادگاه دیگری در این حوزه صادر شده بود را گردآوری کرده و به دادگاه ارایه می‌کردیم تا در حوزه رویه قضایی از آنها استفاده کنند، در بیشتر موارد هم قضات در مواجهه با این آرا متعجب می‌شدند. به همین دلیل به نظر من راه‌اندازی این دادسرای ویژه اقدام مثبت و گام مهمی در زمینه کاهش جرایم حوزه محیط‌زیست در کشور خواهد بود.» آنگونه که جوالچی توضیح می‌دهد بر اساس رویه قضایی قضات دادگاه‌ها با بررسی آرایی که پیش از این در موارد مشابه صادر شده بود اقدام به صدور رای می‌کنند، به همین دلیل نیز قوه‌قضاییه در بازه‌های زمانی مشخص آرشیوی از رای‌های صادره در همه حوزه‌ها را به دست قضات می‌رساند تا آنها در جریان رویه قضایی قرار بگیرند، بر همین اساس می‌توان امید داشت آرای صادرشده در این دادسرای ویژه جرایم محیط‌زیستی در اردبیل بتواند بایگانی مفید و مناسبی در زمینه رای‌های صادره در حوزه محیط‌زیست ایجاد کند که برای دیگر استان‌های کشور هم مفید خواهد بود. در همین رابطه ناصر عتباتی، دادستان اردبیل به خبرآنلاین می‌گوید: «یکی از دلایل تاسیس شعبه تخصصی همین است که ضابطین قضایی از حیث آموزشی تحت نظارت دادستان هستند و دادستان مکلف به تعلیم و نظارت بر کارشان است. ما اینها را در یک شعبه جمع کردیم تا هم کار آموزش آنها و هم ارتباطات این افراد با شعبه راحت‌تر انجام پذیرد.» عتباتی نظر کارشناسان را در مورد اینکه خلأهایی در اغلب قوانین محیط‌زیستی وجود دارد قبول ندارد و معتقد است: «قوانین درخصوص محیط‌زیست وجود دارد ولی صددرصد یکسری جاها باید تشدید و جرم‌انگاری شود. با این وضعیت موجود نمی‌توانیم بگوییم قوانین ناقص است، پس عمل نمی‌کنیم ولی در کنار این عمل به قوانین، حوزه‌هایی هم وجود دارد که بحث قانونگذاری، به تناسب موضوعات باید عمل کنند.» او پیش از این درباره شرایط ویژه این دادگاه گفته بود: در این دادگاه پرونده‌های زیست‌محیطی به صورت ویژه و چنانچه پرونده مهمی باشد خارج از نوبت رسیدگی می‌شود. پرونده‌های زیست‌محیطی‌ای که در سایر شعبات ثبت می‌شوند به این شعبه ارجاع داده می‌شوند تا به صورت ویژه رسیدگی شوند. همچنین با مسوولان محیط‌زیست و منابع طبیعی هماهنگی‌های لازم انجام شده تا با قاضی این شعبه در ارتباط مستقیم بوده و ضمن دادن اطلاعات کافی وی را برای بررسی‌های میدانی و بازدید از محل جرایم و تخلفات همراهی کنند. به گفته عتباتی همچنین در این شعبه محیط‌بانان و جنگلبانانی که ضابط دادگستری هستند نیز دایما حضور خواهند داشت تا پرونده‌ها به صورت تخصصی‌تر بررسی شود. سیدرضا موسوی، مدیرکل محیط‌زیست استان اردبیل نیز درباره دادسرای ویژه محیط‌زیست به خبرآنلاین می‌گوید: ضرورت اجرای دقیق این قوانین به آشنایی کامل قضات با مقررات محیط‌زیستی است. قوانین و مجازات‌های محیط‌زیستی یک سطحی دارد؛ بالا و پایین. قضات اگر واقعا به اهمیت موضوع واقف نباشند و آشنایی کامل با شرایط کار، سختی‌های کار و مسایل و مشکلات نداشته باشند شاید به همان رنج پایین اکتفا کنند، به گفته او وقتی شعبه ویژه‌ای راه‌اندازی می‌شود، به صورت تخصصی موضوعات را بررسی می‌کنند: مسایل و مشکلات را می‌توانیم به نحو مطلوبی تبیین کنیم و برای آن شعبه یقینا می‌تواند آثار مثبتی در آرایی که مقامات قضایی صادر می‌کنند داشته باشد؛ یعنی علاوه بر اینکه مسایل و مشکلات را می‌بینند اهمیت مسایل زیست‌محیطی را هم می‌توان برای آنها تبیین کرد. موسوی می‌گوید: شعب تخصصی درواقع یکی از ساختار‌هایی است که مقامات قضایی می‌توانند برای افزایش تعامل بیشتر، سرعت رسیدگی به پرونده‌ها داشته باشند. درواقع اگر از زاویه تخصصی به قضیه نگاه کنند امورات دقیق‌تر بررسی شود.
