زیست بوم

مرگ بلوط زارها تنها بحران زاگرس نیست

پیامدهای اکولوژیک تفاوت های اقلیمی ، به ویژه در ماههای سرد سال ، قابل ملاحظه است . بدین معنا که ، دوره رویش و به همراه آن آغاز فعالیت بیولوژیک در محدوده اقلیم معتدل جلگه ای زمانی آغاز می گردد که دو ناحیه اقلیمی دیگر هنوز در آرامش زمستانه بسر می برند. در ناحیه اقلیم معتدل دشتی دوره رویش گیاهی از حدود اسفندماه آغاز می گردد ، حال آنکه در محدوده اقلیم معتدل کوهستانی این دوره از فروردین ماه به آرامی شروع شده و به سمت ارتفاعات پیشروی می نماید. در اردیبهشت ماه جنگل های بلوط رنگی سبز و تازه به خود گرفته و برخی از گونه های همراه حامل شکوفه اند. در همین زمان پوشش کف جنگل و علفزارها سرسبزی تازه ای را از خود نشان داده و تعداد کثیری از دشت ها با لاله های سرخ پوشیده می شوند .
در حقیقت از همین دوران به بعد است که می توان تفاوت موجود میان جنگل های بلوط
پیرانشهر – سردشت را با سایر نقاط زاگرس مشاهده نمود . بر مبنای اطلاعات موجود گونه های بلوط جنگل های پیرانشهر – سردشت را می توان به صورت زیر فهرست نمود :
1)Quercus (brantii) persica ,
2)Q.brantii var. Belangeri,
3)Q.brantii var. brantii,
4)Q.carduchorum,
5)Q.cedorum,
6)Q.infectoria,
7)Q.infectoria ssp. Boissieri,
8)Q.infectoria ssp. latifolia,
9)Q.infectoria ssp.petioralis,
10)Q.komarovii,
11)Q.libanii,
12)Q.magnosquamata,
13)Q.mannifera,
14)Q.ovicarpa,
15)Q.polynervata,
16)Q.robur ssp.pedunculiflora.

علاوه بر گونه ها ، زیرگونه ها و واریته های یاد شده ، شادروان دکتر کریم جوانشیر در مقاله ای زیر عنوان
« گونه های جدید جنس بلوط در جنگل های ایران » به معرفی تعداد کثیری از زیر گونه های بلوط پرداخته که تعداد قابل ملاحظه ای از آن در جنگل های پیرانشهر – سردشت موجود می باشند.
بدیهی است که به همراه بلوط ، تعداد کثیری از گونه های درختی و درختچه ای دیگر نیز جنگل های پیرانشهر – سردشت را مزین می نمایند. از این میان می توان به گونه های مختلف بادام – به ویژه در سردشت – اشاره نمود :
1)Amygdalus carduchorum,
2)A. korshinskyi,
3)A.kotschyi,
4)A.trichamygdalus.
زالزالک ها از قبیل Crataegus aronia var.dentata و C.monogyna نیز در جنگل های بلوط پیرانشهر – سردشت دارای جایگاهی ویژه اند. به همین ترتیب باید به تنوع گونه های پیروس به ویژه در جنگل های سردشت اشاره کرد :
1)Pyrus communis,
2)P.glabra,
3)P.oxipiron,
4)P.sosnovskii,
5)P.syriaca,
6)P.syriaca var.syriaca.
در بین گونه های درختی جنگل های سردشت ذکر درخت Ulmus carpinifolia نیز ضروری به نظر می رسد.
بدیهی است که ، ذکر کلیه گونه های گیاهی موجود در جنگل های پیرانشهر – سردشت اولا" به دلیل فقدان شناخت کافی ناممکن است و ثانیا" آن تعدادی هم که شناسایی شده است ، در چارچوب گفتار حاضر نمی گنجد. با این وصف بدون ذکر نام برخی از ثعلبیان منطقه ، گفتار حاضر ناقص تر از آن چیزی خواهد بود که هست . بر این مبنا تعدادی از ثعلبیان منطقه را می توان به صورت زیر فهرست نمود :

1)Limodorum abortivum,
2)Cephalanthera kurdica,
3)Epipactis veratrifolia,
4)Ophrys sphegodes,
5)Ophrys carmeli,
6)Ophrys scolopax,
7)Ophrys reinholdii,
8)Himantoglossum affine,
9)Comperia comperiana,
10)Orchis anatolica,
11)Orchis collina,
12)Orchis paulistris,
13)Orichis mascula,
14)Orichis coriophora,
15)Orchis simian,
16)Orchis punctulata,
17)Dactylorhiza iberica,
18)Dactylorhiza umbrosa .

با توجه به تنوع چشم اندازهای طبیعی و بیوم های منطقه می توان تنوع جانوری قابل ملاحظه ای را نیز متوقع بود ؛ ترکیب بیوم کوهستانی ، دشت ها ، سواحل و رودخانه زاب و وجود فرماسیون گیاهی خاص هریک از این پدیده ها و در نهایت اراضی کشاورزی که خود پدید آورنده زیستگاههای کشاورزی یا Agro-Biotope می باشند ، امکان تکوین زیستگاهها و اجتماعات زیستی متنوعی را میسر ساخته است . ادامه دارد.....
 

• < قبلی
• بعدی >