یادمان
مسجد دست‌كند شهرستان داراب به توجه بيش‌تر نياز دارد
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- شنبه, 14 فروردين 1389 06:21
- آخرین به روز رسانی در شنبه, 14 فروردين 1389 06:21
- نمایش از شنبه, 14 فروردين 1389 06:21
- بازدید: 2564
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
يك كارشناس حوزه‌ي ميراث فرهنگي از در معرض خطر قرار گرفتن تنها مسجد كاملا دست‌كند جهان اسلام، اظهار نگراني كرد.
مجدالدين رحيمي در گفت‌و‌گو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، درباره‌ي اين مسجد توضيح داد: در شش کيلومتري جنوب شرقي داراب در استان فارس، بنايي در صخره‌ي کوه «پهنه» يا «پهنا» با پلاني «چهارسو» (چليپا) تراشيده شده است. نقشه‌ي بناي مسجد شامل محوطه‌اي صليبي‌شکل است که در اطراف آن، رواقي با جرز، ستون و دهانه‌هاي تاق‌دار قرار گرفته است.
وي بيان كرد: پوشش چهار بازوي محوطه‌ي صليبي‌شکل به‌صورت تاق گهواره‌يي است؛ اما بخش مياني را به‌صورت مربع بريده و فضاي روبازي تهيه كرده‌اند و در زير آن و وسط تالار، حوض چهارگوش کم‌عمقي ساخته شده است.
به گفته‌ي او، تنها مسير ورود به بنا، درگاهي است که در امتداد محور طولي بنا در راستاي جنوب شرقي قرار دارد. در جوانب اين درگاه، ديواره‌ي صخره پاک‌تراش شده و سکوهاي سنگي نسبتا همواري قابل مشاهده هستند که بخش‌هايي از آن را آوار ناشي از فرسايش بخش‌هاي فراز اثر پوشانده است.
رحيمي با اشاره به اين‌كه در فاصله‌ي حدود هشت متري شرق اين درگاه، اتاقي کوچک با حجاري ضعيف‌تري در دل صخره وجود دارد، اظهار داشت: بخش‌هايي از سمت شرقي و غربي سكوهاي سنگي نيز ديواره‌ي صخره‌يي پاک‌تراش دارند.
او توضيح داد: يکي از جالب‌ترين مسائلي که تاريخ معماري اسلامي مطرح مي‌كند، مسأله‌ي اساس و چگونگي شکل‌گيري مسجد ايراني است. در کتاب «شکل‌گيري معماري در تجارب ايران و غرب» درباره‌ي چگونگي شکل‌گيري مسجد و انواع آن آمده است: ساده‌ترين شکل مسجد را جايي مي‌يابيم که سرپناهي کم يا بيش گسترده، دور از هياهويي که از محيط کار برمي‌خيزد، با ارائه‌ي کم‌ترين و لازم‌ترين وسايل، آدميان گرد آمده به دور محراب و منبر را در شرايطي قرار مي‌دهد که با خود خلوت کنند و ضمن خود را يافتن، جمع را نيز، چه در معنا و چه در صورت، بيابند. اين‌گونه فضا، در نخستين روزهايي که ساخته شد، به نخستين ابزارهاي لازم توجه کرد و از ميان هر آنچه مي‌توانست داشته باشد، دو عنصر اصلي را در خود آميخت. اين دو عنصر، آب بود ـ که به کار تطهير مي‌آمد ـ و زمين بود، در تکميل فضاي طبيعي زيست و در تداوم فضاي سرپوشيده‌اي که ظرفيت‌اش قابل پيش‌بيني نبود؛ اما عنصر نمادي الهي يعني محراب و عنصر نمادي اين جهاني يعني منبر، جاي دقيق خود را داشتند و به ترتيب، در تعيين و در يگانه ساختن جهت نظرها و در جذب نگاه‌ها، تصورها و فکرها کارساز بودند.
رحيمي درباره‌ي مسجد داراب، گفت: اين مسجد باشكوه در شهرستان داراب واقع شده و طبق برخي مستندات تاريخي، اين بناي زيبا و منحصربه‌فرد قبل از ورود اسلام به ايران به‌عنوان آتشكده استفاده مي‌شده است.
وي درباره‌ي مشكلاتي كه اكنون در اين مسجد وجود دارد، به بي‌توجهي در امر حفاظت و معرفي اثر و وضعيت نامناسب كتيبه‌ي بالاي در ورودي اشاره كرد.
