ایران‌بوم

کارشناس موزه تاریخ طبیعی دانشگاه زنجان و تنها فرد حاضر در این موزه، با یادآور شدن ماندگاری آموزش ضمن بازدید در ذهن دانش‌آموزان و دانشجویان به ویژه در سنین پایین‌تر،گفت: با مشکل جدی کمبود جا و کمبود پرسنل مواجه هستیم و نمونه‌های زیادی از سنگ‌ها و فسیل‌ها که طی سال‌ها گردآوری شده‌اند، در انباری خاک می‌خورند.

فاطمه سلطانی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه موزه دانشگاه در سال ۱۳۷۱ به همت دکتر قدیمی تأسیس شده است، توضیح داد: ایشان عضو هیئت علمی زمین‌شناسی دانشگاه بودند و موزه را با توجه به علاقه شخصی راه‌اندازی کردند و از آن زمان تاکنون نمونه‌های سنگی و فسیلی بسیاری جمع‌آوری شد.

وی بخش‌های موزه فوق را مردم‌شناسی، زمین‌شناسی و گیاهان دارویی نام برد و گفت: در بخش سنگ‌شناسی قوی هستیم و نمونه‌های بسیاری از سنگ‌های آذرین، دگرگونی و فسیل‌ها در این بخش موجود است.

کارشناس موزه تاریخ طبیعی دانشگاه زنجان افزود: در عین حال که دانشجویان از موزه بازدید دارند، بیشتر بازدیدها به مدارس و آموزشگاه‌ها اختصاص دارد. علت استقبال دانش‌آموزان از بخش‌های زمین‌شناسی بیشتر به خاطر فسیل‌ها و آشنایی با آن‌ها است؛ ضمن آنکه این بخش از جذابیت بسیاری برای دانش‌آموزان برخوردار است.

سلطانی یادآور شد: از آنجایی که رشته تخصصی دکتر قدیمی زمین‌شناسی بود، سنگ‌ها و فسیل‌های بسیاری در موزه گردآوری شده است. البته بیشتر موارد فسیلی، فسیل‌های نرم‌تنان دریایی شامل صدف‌ها و مرجان‌ها هستند و فسیل‌های مهره‌داران را شامل نمی‌شوند.

وی با بیان اینکه موزه تاریخ طبیعی دانشگاه زنجان بیشتر جنبه نمایشگاهی دارد، جنبه‌های پژوهشی این موزه را نیز یادآور شد و افزود: دکتر قدیمی تا ۲ الی ۳ سال پیش با موزه همکاری داشتند اما بعد از آن به علت کهولت سن از کار فاصله گرفتند. از آن زمان تاکنون من به عنوان تنها کارشناس و فرد حاضر در موزه و زیر نظر معاونت پژوهش‌وفناوری دانشگاه در موزه فعالیت دارم.

این دانش‌آموخته رشته زمین‌شناسی بازدید از موزه تاریخ طبیعی دانشگاه زنجان را برای عموم آزاد و رایگان اعلام کرد و گفت: بازدید گروهی دانش‌آموزان نیازمند هماهنگی‌های قبلی است. به طور کلی موزه همه روزه به جز ایام تعطیل و پنج شنبه‌ها، از ساعت ۸ الی ۱۲ و ۱۳ الی ۱۵:۴۵ پذیرای بازدیدکنندگان است.

سلطانی ضمن یادآوری این موضوع که آموزش ضمن بازدید از موزه از برخی واحدهای درسی مؤثرتر و ماندگارتر است، اظهار کرد: این موضوع به‌خصوص در مورد بچه‌های کوچک‌تر صدق می‌کند و بازدهی بسیار خوبی به لحاظ یادگیری عملی و علمی در کودکان دارد؛ در صحبت‌هایی که با معلمان داشته‌ام بارها شنیده‌ام که مباحث آموزش داده شده در موزه در ذهن دانش‌آموزان می‌ماند.

متوقف شدن جمع‌آوری نمونه‌ها به خاطر مشکلات مالی / مشکل جدی کمبود جا

کارشناس موزه تاریخ طبیعی دانشگاه زنجان درباره بخش مردم‌شناسی این موزه توضیح داد: این بخش مربوط به سده اخیر و دهه‌های اخیر است و آثار موجود در آن چندان قدیمی نیست. این در حالی است که به دلیل مشکلات مالی، جمع‌آوری نمونه‌ها مدتی است متوقف شده، ضمن آنکه نمونه‌های مردم‌شناسی در حال حاضر گران هستند و دیگر کسی آن‌ها را اهدا نمی‌کند.

سلطانی موضوع بسیار مهم دیگر در موزه دانشگاه زنجان را مشکل کمبود جا عنوان کرد و گفت: نمونه‌های بسیاری از سنگ‌ها و فسیل‌ها در انباری خاک می‌خورند و از این لحاظ مهجور مانده‌اند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا روند توسعه‌ای موزه محدود شده یا خیر، گفت: نمی‌توان گفت این روند متوقف شده؛ ممکن است نمونه‌ها را جایگزین کنیم. مسأله این است که اگر موانع مالی در میان نباشد، به طرق مختلفی می‌توان موزه را توسعه داد. از جمله آنکه واحد سمعی-بصری یا کتابخانه راه‌اندازی کرد، اما همه این‌ها مستلزم بودجه و پول است.

کارشناس موزه تاریخ طبیعی دانشگاه زنجان، تصریح کرد: خیلی اوقات به همکاران علاقه‌مند سفارش می‌کنم اگر چیزی برای اهدا به موزه دارند، آن را دریغ نکنند تا آن اثر یا شیء را به اسم اهداکننده در موزه نگهداری کنیم.

سلطانی در پایان به نگاه مسئولان دانشگاه زنجان به موزه پرداخت و تشریح کرد: از آنجایی که مؤسس موزه جایگاه بسیار خوبی در دانشگاه دارند و هر چه لازم بوده را از موزه دریغ نکرده‌اند، خوشبختانه در بین مسئولان نگاه مثبتی به موزه وجود دارد. با این حال چشم‌انداز موزه به سیاست‌گذاری مسئولان بستگی دارد، چرا که تصمیم‌گیری‌ها در سطوح بالاتر انجام می‌شود. من به عنوان کارشناس موزه امیدوار هستم بخش‌های جدیدی به موزه اضافه شود و بازدید بیشتری از آن صورت گیرد.