ایران‌بوم

مراغه‌ای‌ها نام حمام را «خواجه نصیر طوسی» گذاشتند، تا یاد این دانشمند را زنده نگه دارند. حالا دیوارهای حمام ریخته و کاشی‌هایش شکسته، حال و روز خوشی ندارد. ویرانی که دیگر یاد این مرد بزرگ را لکه دار کرده است، خواجه نصیر دیگر این حمام ویرانه را نمی‌خواهد.

nike-air-force-1-shadow-lucky-charms-dj5197-100-date-sortie | nike air huarache navy denim shoes sale , Air Jordan Release Dates 2021 , WakeorthoShops

خبرگزاری میراث فرهنگی – گروه میراث فرهنگی - حمام «خواجه نصیر» یادگاری از روزهای گذشته است، داخل بافت قدیم مراغه و در خیابان شهید بهشتی، میدان تره بار، روبروی سرای خواجه ملکم و به فاصله کمی از مسجد ملامعزالدین جای گرفته است. بنایی که زمانی برای خودش برو بیایی داشت و جلال و شکوهی. این حمام در سال 1384 (هشتاد و چهار) و به شماره 12434 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

سعید ستارنژاد، کارشناس باستان شناسی می‌گوید که در شهر مراغه این بنا را با توجه به مقام و منزلت خواجه نصیر به اسم خواجه نصیر طوسی ساخته شده است. حمام خواجه نصیر مراغه مانند اکثر حمام‌های منطقه در زیرزمین ساخته شده و طاق‌های گنبدی و قوس‌های متعدد دارد.

برخی‌ها معتقدند که قدمت این بنا به دوره ایلخانی می‌رسد، ستارنژاد این را اشتباه می‌داند و می‌گوید: با توجه به شکل ساخت و شواهد معماری مربوط به دوره صفوی است. هر چند شاید پی بنا مربوط به دوره‌های قبل باشد.

به گفته او، مصالح این حمام آجر و سنگ به همراه ملات آهک و ساروج است که در اواخر با توسعه و پیشرفت بهداشت، خزینه تبدیل به دوش و نمره و دیوارها با کاشی پوشش داده شده‌اند. ورودی به حمام توسط یک هشتی کوچک امکان پذیر است و سربینه دارای چهار ستون که یکی از آن‌ها توسط دیواری به جرز اصلی حمام متصل شده است. در محل میان در، گرمخانه نسبت به محور اصلی سربینه 24 درجه تغییر جهت داده است.

ویرانی این حمام در حالی است که داخل بافت تاریخی قرار گرفته و در کنار مسجد و کاروانسرا و بازار سنتی مراغه مجموعه تاریخی را به وجود می‌آورد

به گفته او، این بنا از جمله حمام‌های با وسعت زیاد و دوقلو (زنانه – مردانه) و با تزئینات و کاربندی‌های زیبا است و به دلیل قرار گرفتن در بافت قدیم و در جوار بازار مراغه، درزمان آبادانی‌اش روزانه پذیرای مراجعه کنندگان بسیاری بوده است. یکی از ویژگی‌های خاص این حمام موقعیت بنا است درست در مرکز و در کنار دو اصل اجتماعی دیگر یعنی مسجد(معزالدین) و بازار سنتی مراغه قرار گرفته است. بازار، مسجد و حمام سه اصل در معماری اسلامی بوده که همیشه در کنار یکدیگر هستند، باید در حفظ این هویت و معرفی فرهنگ غنی اسلامی تلاش بیشتری صورت گیرد.

با این وجود این روزها به دلیل بی توجهی به حمام تاریخی خواجه نصیر وضعیت مطلوبی ندارد و نیازمند حمایت همه جانبه مسئولان شهری و برنامه ریزی میراث فرهنگی و گردشگری در زمینه بازسازی این مکان تاریخی است.

ستارنژاد می‌گوید که به نظر می رسد سازمان میراث فرهنگی به دلیل نبود اعتبار کافی به تنهایی قادر به حفظ و مرمت این اثر نیست.

به گفته او، درست است که این مکان تاریخی به دلیل نبود اختصاص اعتبارات لازم به نقطه نامطلوب در شهر تبدیل شده ولی نباید از یاد برد که این اثر بخشی از گذشته ما بوده که می‌توان این میراث گرانبها با اندکی توجه و تغییر کاربردی جنبه اقتصادی نیز داشته باشند.

او امیدوار است که همه مسئولان توجه خود را به امر مرمت و بازسازی کنند و در حفظ آثاری که ارزش معنوی برای شهر دارند نیز تلاش کنند. تنها میراث فرهنگی را متصدی حفظ و مرمت ندانند هر چند وظیفه اصلی بر دوش این اداره است.

این کارشناس می‌گوید که با توجه به تغییرات مدیریتی در میراث فرهنگی شهرستان مراغه جای امیدواری نسبت به حفظ و مرمت آثار تاریخی بسیار به وجود آمد که نمونه بارز آن پرونده‌های ثبتی خانه های تاریخی مراغه بود که شاید در آینده شاهد احیای این اثر تاریخی نیز باشیم.

ستارنژاد می‌گوید که از دیگر حمام های تاریخی مراغه می‌توان به حمام چهار سوق و حمام حاجی غفار اشاره کرد.

شهرستان مراغه با داشتن جاذبه‌های متنوع تاریخی یکی از قدیمی ترین شهرهای کشور است، از جمله مهمترین آثار تاریخی شهرستان مراغه می‌توان به حمام‌های تاریخی اشاره نمود. ولی متاسفانه حمامهای قدیمی مراغه یکی پس از دیگری در حال تخریب هستند و خاطرات مختلف مردم شهر از این حمام‌ها نیز یکی پس از دیگری به فراموشی سپرده می‌شود.