یادمان

شایعه تعریض خیابان ولیعصر قوت گرفت - تعریض خیابان ولیعصر قاتل اصلی چنارهاست؟

چنارهای بلندترین خیابان خاورمیانه کم کم دارد، پیچیده می‌شود. آخرین اخباری که در مورد مرگ وسیع این درختان منتشر شد، دل بسیاری از ایرانیان را لرزانده است. بررسی روند قطع درختان در چند سال اخیر هم نشان داد که این نگرانی‌ها چندان بی علت نیست. طی چند ساله گذشته هزاران اصله چنار از خیابان ولیعصر شبانه بریده شدند. کارشناسان میراث فرهنگی می‌گویند، قرار است این خیابانی که از قضا ثبت ملی هم شده، تعریض شود. مسئولان شهرداری اما زیر بار این حرف نمی‌روند.

boohoo , Womens & Mens Clothes , Shop Online Fashion | JofemarShops , nike air max flyknit 2015 price pakistan 2017 , nike dunk ultra on feet women boots White Black Diamond Shorts

خبرگزاری میراث فرهنگی- گروه میراث فرهنگی- خیابان ولیعصر را همه به چنارهای صدساله آن می‌شناسند. چنارهایی که هم هویت ملی است، هم مهمترین شریان تنفسی تهران. با این وجود روز به روز این درخت‌ها دارند، کمتر کمتر می‌شوند. «قطع شبانه چنارها» چند سالی است که تیتر رسانه‌ها می‌شود اما دوباره از سر نو کم شدن‌ها ادامه پیدا می‌کند. اکنون به جایی رسیده است که تصاویر دو ردیف کنار خیابان ولیعصر به وضوح نشان می‌دهد که چه بی‌رویه درختان این خیابان دارند، قطع می‌شوند. در عوض به فاصله معناداری از چنارهای قطع شده، نهال‌های جدید کاشته می‌شود. چرا؟ اکنون دلایلی که شهرداری طی چند سال اخیر ارایه داده و هنوز هم می‌دهد، چندان قابل قبول به نظر نمی‌رسد. آیا در شهرداری کارشناسانی وجود ندارند که طرح‌هایی برای نجات این درخت‌ها بدهند؟ مسئولان شهرداری می‌گویند که درخت‌ها پوسیده بودند. مسئولان شهرداری که تا کنون در بسیاری از اجلاس‌های بین‌المللی شرکت کرده‌اند، طی این مراودات علمی نمی‌توانستند راهی برای مبارزه با پوسیدگی درختان پیدا کنند؟
 
در حال حاضر، آمار دقیق و رسمی از تعداد درختان چنار خیابان ولیعصر وجود ندارد. با استناد به کتاب «شرح زندگانی من» عبداله مستوفی، در زمان پهلوی اول به فاصلۀ هر دو متر، یک چنار و بین هر دو چنار یک بوته گل سرخ کاشته شده است. بنابراین در دو سوی مسیر 18 کیلومتری خیابان 18 هزار چنار کاشته شده است. روایت‌هایی است که این تعداد را تا 24 هزار اصله هم می‌رساند. بنا بر آمار منتشر شده گزارشی در روزنامه آرمان در سال 1390، سه هزار و 903 اصله درخت در سمت غرب و سه هزار و 207 اصله درخت چنار در سمت شرق خیابان ولی عصر در حال حاضر وجود داشته است. بر اساس این گزارش از سال 89 تا سال 90، یک هزار و 143 اصله درخت چنار از بین رفتند. بر همین اساس از 1374 تا سال 1390 نیز چهار هزار و 843 اصله درخت از بین رفته است. این روند در دو ساله گذشته هم ادامه داشته، هرچند که آمار موثقی در دست نیست. آخرین قطع درخت‌ها اما بر می‌گردد به چند هفته پیش که رسانه‌ها از قطع بیش از 20 اصله درخت گفتند و مسئولان شهرداری آن را تکذیب کردند و به شش قطعه درخت کاهش دادند. چرا قطع درختان ولیعصر همچنان به صورت سریالی ادامه دارند؟
 
 
این تصویر نهال‌هایی است که درست مجاور جوی آب کنار خیابان ولیعصر کاشته شدند، چرا؟

«مهدی معمارزاده»، کارشناس سازمان میراث فرهنگی که به شدت نسبت به روند قطع درختان ولیعصر معترض است، در گفت و گویی با chn، این روند ادامه دار را بی دلیل نمی‌داند و می گوید:« شهرداری طی چند سال گذشته نشان داده است که درختان ولیعصر چندان مورد اهمیت این سازمان نیست و برای نجات آن‌ها هیچ گونه حساسیتی به خرج نمی‌دهد. بررسی‌های اخیر هم گویای آن است، شیوه‌ای که نهال‌های جدید کاشته شده‌اند، خبر از اتفاق برنامه ریزی شده ای درباره تعریض خیابان ولیعصر می‌دهد.»
 
مسئولان شهرداری اما به تمام قد ایستاده و از عملکرد خودشان دفاع می‌کنند. معاون خدمات شهری شهرداری تهران می‌گوید که کارشناسان دانشکده محیط‌زیست دانشگاه تهران که به عنوان مشاوران طرح نگهداری از درختان ولیعصر از این درختان بازدید کرده بودند، تشخیص دادند که شش درخت در این محدوده خطرساز هستند و این درختان به دلیل پوسیدگی برای عابران خطرات جانی ایجاد می‌کرد بنابراین در اولین فرصت قطع شدند و به‌زودی درختان دیگری جایگزین آن‌ها می‌شوند. «علی محمد مختاری»، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز تهران هم قطع درختان را قانونی می‌داند. 
 
 
آیا قطع درختان خیابان ولیعصر تنها 6 اصله بوده است. این تصویر نشان می‌دهد تا مسافت مشخصی دیگر درختی در ولیعصر دیده نمی‌شود!

 
معمارزاده اما با تاکید بر اینکه اعتبار خیابان ولیعصر در تمام دوره‌های تاریخی به چنارهای آن وابسته است، به قاطعانه عملکرد شهرداری را زیر سوال می‌برد و می‌گوید:« تاسف آور است، مسئولان شهرداری به جای آنکه روال منطقی برای معضل ترافیک تهران و همچنین خیابان  ولیعصرپیدا کنند، دست گذاشته‌اند روی چنارهای تاریخی و یکی یکی آن‌ها را سر می‌برند.»
 
«نعمت‌الله خراسانی»، استاد گروه محیط ‌زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران و عضو اتاق فکر سازمان پارک‌ها اما درباره قطع اخیر درخت‌ها می‌گوید:« برحسب اولویت مهم‌ترین دلایلی که برای پوک شدن و پوسیدن درختان ولیعصر وجود دارد یکی برج‌سازی است و دیگر نوسازی ساختمان‌های موجود که در طول عملیات نوسازی، گچ و آهک پای درختان ریخته می‌شود یا کامیون‌هایی با وزن بسیار زیاد، مصالح سنگینی را در پای آن‌ها خالی می‌کنند. آلودگی هوا و در این چندساله و پدیده ریزگردها نیز عامل بعدی است؛ چون این آلودگی‌ها روی برگ‌ها رسوب می‌کنند و توان درخت برای جذب گازکربنیک را کاهش می‌دهند.»
 
 
این تصویر نشان می‌دهد که به نظر چندان مهم نیست درختان ولیعصر نباشند، جایشان آسفالت کشیده می شود.

 
کارشناس سازمان میراث فرهنگی اما معتقد است که اگر شهرداری می‌خواست که این درخت‌ها حفظ شود، خودش اقدام به ریختن سیمان پای درخت‌ها نمی‌کرد. یا اینکه می‌توانست تدابیر جدی برای صیانت از این درخت‌ها بیاندیشد. همانطور که درخت‌های جلوی وزرات خارجه ترمیم شدند.
 
به گفته معمارزاده،شهرداری باید در برابر درخت‌های صد ساله که گنجینه‌ای برای تهران هستند پاسخگو باشد. در طی چند سال اخیر شهرداری ثابت کرده چندان برای میراث فرهنگی و طبیعی این شهر ارزشی قایل نیست. تا کنون 70 درصد بافت تاریخی تهران به دلیل ساختن پارکینگ و ساخت و سازها از بین رفته است. درختان چنار ولیعصر هم همین طور. درخت صدساله را قطع می‌کنند و بعد می‌گویند، نهال جدید کاشته‌ایم. 
 
 
به نظر می رسد که شهرداری برای جای خالی درختان برنامه های زیادی دارد

او در پاسخ به این سوال که چرا سازمان میراث فرهنگی در این باره اقدامی انجام نمی‌دهد، می‌گوید:« شهرداری همواره ثابت کرده که ضوابط و قوانین میراث فرهنگی برایش مهم نیست. پیگیری حقوقی سازمان میراث فرهنگی هم به دلیل ضعف قوانین چندان نمی‌تواند به نتیجه برسد. این می‌شود که خیابانی که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است به همراه درختانش هر روز ویران‌تر می‌شود.
 
معمارزاده می‌گوید که شهرداری حتی به طرح تفضیلی هم چندان وقعی نمی‌نهد چرا که بر اساس بند 6- 13 طرح تفضیلی خیابان ولیعصر که طولانی‌ترین محور شهری تهران و ایران است. با توجه به نقش با اهمیتی که در پیوند هسته‌های تاریخی ری تهران و شهمیران دارد، شهرداری تهران ملزم است، با همکاری سازمان میراث فرهنگی نسبت به تهیه دستورالعمل طراحی شهری برای محور ولیعصر اقدام نماید تا پس از تصویب در کمسیون ماده 5 ملاک عمل قرار گیرد.
 
 
آیا راهی وجود ندارد که جلوی پوسیدگی درختان چنار تهران گرفته شود؟

 
او بار دیگر بر اهمیت این خیابان در طول سه دوره تاریخی تهران از قاجار تا دوران معاصر تاکید می‌کند و می‌گوید چنارهای ولیعصر از جمله آخرین نشانه‌های تاریخی ایران خیابان بودند که عابران را به دوره‌های تاریخی ایران پیوند می‌دادند. اما امروز متاسفانه این نشانه‌های هویتی در حال محو شدند.
 
امروز مسئله درختان ولیعصر دغدغه بسیاری از مردم شده‌است. مردمی که از جای خالی درخت‌ها عکس می‌گیرند و مرتب درباره آن‌ها به مسئولان هشدار می‌دهند. با این وجود آنچه از خیابان ولیعصر بلندترین خیابان شهر تهران و همچنین بلندترین خیابان خاورمیانه با درازای 17٫9 کیلومتر است که از میدان راه‌آهن دیده می‌شود، جای خالی درخت‌های بسیاری است و پاسخ قانع کننده ای از سوی مسئولان شنیده نمی‌شود.

فاطمه علی اصغر

• < قبلی
• بعدی >