خون نفت در رگ دولتهای گردن کلفت غرب
برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 73، مهر و آبان 1391، رویه 36-37
آریوبرزین طالع
آغازی از وابستگی شدید دولتهای بزرگ صنعتی به مالیات سوخت
نه‌تنها بودجه‌ی کشورهای تولیدکننده‌ی نفت، وابستگی بسیاری به درآمدهای فروش نفت دارد؛ بلکه بدون درآمدهای به دست آمده از مالیات بر سوخت، دولتهای بزرگ صنعتی نیز توان اداره‌ی کشور را ندارند. البته باید توجه داشت که کشورهای در حال رشد و حتا واپسمانده نیز از این قاعده برکنار نیستند.
دولتهای ایالات متحده‌ی آمریکا، آلمان، ژاپن، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و... بیشترین درآمدشان از مالیات بر سوخت فسیلی (سنگوارهای) است. از این‌رو، کاربری بالای سوخت سنگوارهای، برای ادامه‌ی حیات دولتهای این کشورها و اداره‌ی کشور، از اهمیت نخست برخوردار است. از این‌رو، آنها، گرچه به ظاهر از «سوختهای تجدیدپذیر» سخن میگویند؛ اما با توجه به گرانی آنها که نمی‌تواند مالیاتهای سنگین تحمیل شده بر سوخت سنگوارهای را تحمل کند، هر کجا که بتوانند از گسترش آن جلوگیری می‌کنند.
در سال 1996 م (1375خ) «جنرال موتورز» شرکت بزرگ خودروسازی آمریکا، یک خودروی برقی به نام “EV1” را روانه‌ی بازار کرد. این خودرو که با برق کار می‌کرد، دارای کاربری اندکی بود. یعنی هرگاه قرار بود همهی سوخت لازم برای برق موردنیاز این خودرو از سوخت سنگوارهای تامین شود، در آن صورت به دلیل پایین بودن نیاز این خودروبه نیروی محرکه‌ی سوخت، مالیات سوختی که به خزانه دولت آمریکا (دولت مرکزی و ایالات) سرازیر می‌شد در برابر خودروهای با سوخت بنزین یا گازوییل، بسیار اندک و ناچیز بود. این خودروها دارای سرعت و شتاب خوبی بودند، به گونه‌ای که سرعت آنها در کمتر از 9 ثانیه از صفر به 100 کیلومتر در ساعت می‌رسید. این خودروها به دلیل موتور برقی بسیار کم‌صدا بودند و البته آلودگی زیستم‌حیطی هم نداشتند. باتری این خودروها به راحتی با برق خانگی قابل پر شدن (شارژ) بودند. اما 10 سال بعد، دیگر نشانی از این خودروها نبود. البته از آغاز این خودروها به صورت اجاره در اختیار خواستاران قرار می‌گرفت و هرگز مدت اجاره‌ی 10 ساله‌ی آن تمدید نشد. جنرال موتورز همهی این خودروها را جمع‌آوری کرد و آن را از بین برد و به بهای آهن قراضه فروخت؟!
در سال 1997 م (1376 خ) شرکت خودروسازی نیسان ژاپن، خودروی برقی کوچکی را به بازار عرضه کرد. این خودرو با توجه به ارزان بودن کاربری سوخت، به راحتی قابل پارک بود. و همه مزایای یک خودروی بنزینی را داشت. آنها نیز اجاره‌ای بودند. شرکت نیسان نیز اجاره‌ی خودروها را تجدید نکرد و آنها را جمع نمود و نابود کرد.
در سال 2003 م (1382خ) شرکت تویوتای ژاپن نیز تولید خودروی برقی RVA 4-EV را ایستا کرد. این خودرو که از شگردشناسی (تکنولوژی) بسیار پیشرفته‌ای برخوردار بود از سال 1997 م (1376خ) که به بازار عرضه شد، مورد استقبال کاربران قرار گرفت. این خودرو نیز در سال 2005م/1384خ) از بازار ناپدید شد ــ یعنی در پایان دوره اجاره این خودرو، «تویوتا» همهی آنها را جمع و نابود نمود.
از سوی دیگر در همان سال (2005م/1384 خ) دو شرکت نفتی شورون و تکزالو، کارخانه‌ی تولیدکننده‌ی باتری EV5-95 NIMH مربوط به خودروی برقی RVA 4-EV تویوتا و حق تولید انحصاری آن را خریداری و کارخانه را تعطیل کردند...
نگاهی به درآمد برآمده از محل مالیات سوخت (بنزین و گازوئیل)، مساله را روشن‌تر می‌کند. در آلمان همان‌گونه که در جدول شماره 1 دیده می‌شود درآمد حکومت این کشور از مالیات بر سوخت (مالیات + مالیات ارزش‌افزوده)، بیش از بهای بنزین در جایگاه‌ها است. البته باید به این مالیات، مالیاتهای پرداخت شده از سوی جایگاه‌داران، شرکت‌های ترابری سوخت، واردکنندگان و پالایش‌کنندگان سوخت را نیز افزود.
|
نوع سوخت |
بهاي فروش در جايگاه |
ماليات |
ماليات ارزش افزوده |
جمع ماليات |
درصد (ارقام به يورو) |
|
بنزين سوپر E10 |
1/709 |
0/6595 |
0/2705 |
0/9301 |
54/43 |
|
بنزين سوپر E5 |
1/749 |
0/6595 |
0/2769 |
0/9365 |
53/34 |
|
گازوئيل |
1/539 |
0/4743 |
0/2448 |
0/749 |
46/73 |
جدول شماره 1
E10= با 10 درصد الکل گیاهی E5= با 5 درصد الکل گیاهی
منبع: www.ARAL.DE
درآمد دولت آلمان از محل مالیات بر سوخت سنگوارهای (فسیلی) در سال 2011 میلادی مبلغ 40 میلیارد یورو بوده است. هرگاه مالیات بر واردات پالایش، پخش و مالیات بر درآمد جایگاه‌داران سوخت نیز بدان بیفزاییم، در آن صورت رقمی بیش از 65 میلیارد یورو خواهد بود.
جدول شماره 2- مالیات بر سوخت در برخی کشورهای اروپایی را نشان می‌دهد (یورو در هزار لیتر)
گازوئيل بنزين سوپر 95 کشور
9/436 74/525 اتريش
69/427 57/613 بلژيک
80/462 70/623 فنلاند
50/409 50/528 فرانسه
40/470 50/654 آلمان
37/427 68/685 يونان
0/499 72/607 ايرلند
40/617 40/728 ايتاليا
0/330 09/462 لوکزامبورگ
70/436 38/736 هلند
39/366 42/528 پرتغال
54/367 77/462 اسپانيا
جدول شماره دو
منبع: آمار منطقه‌ی یورو
جدول شماره 3- مالیات بر ارزش افزوده در برخی کشورهای اروپایی در ساثل 2011 (درصد) را نشان می‌دهد.
|
گازوئيل |
بنزين سوپر 95 |
کشور |
|
20 21 25 23 19/6 19 23 23 21 15 19 23 21 25 20 |
20 21 25 23 19/6 19 23 23 21 15 19 23 21 25 20 |
اتريش بلژيک دانمارک فنلاند فرانسه آلمان يونان ايرلند ايتاليا لوکزابورگ هلند پرتغال اسپانيا سوئد انگلستان |
جدول شماره 3
منبع: آمار منطقه‌ی یورو
