خبر
بسیاری از این کتاب‌ها، ناپدید شده‌اند
- خبر
- نمایش از پنج شنبه, 16 تیر 1390 08:30
- بازدید: 3331
برگرفته از فر ایران
ابوالفرج محمد ابن‌اسحق بغدادی معروف به ابن‌ندیم (متوفی 382ق/ 371 خورشیدی) نام کتاب‌های زیادی متجاوز از هفتاد به کتاب که تا زمان او از پهلوی به تازی برگردانده شده و موجود بوده است، مانند اندرزهای اردشیر به شاپور، اندرز خسرو به هرمز، نامه خسرو و به مرزبان و پاسخ او، نامه انوشیروان به بزرگان کشور، اندرزهای انوشیروان به خویشان خود و چند کتاب‌های داستانی مانند هزار افسانه ( الف لیله و لیله) ، کلیله و دمنه، هزار دستان، سندبادنامه، قصه بهرام چوبین، افسانه گشت و گذار، خرس و روباه، رستم و اسفندیار، شهروراز و پرویز، بنیان دخت، بهرام‌دخت، اروند، انوشیرواان، بهرام ونرسی، دارا و بت زرین، را در کتاب الفهرست ( 377 ق)، برشمرده است.
وست 1 خاورشناس و دانشمند عالی‌مقام انگلیسی که بسیاری از آن‌ها را به زبان انگلیسی ترجمه و چاپ کرده است، نام 91 کتاب مربوط به آن زمان را که موجود است گردآوری و منتشر ساخته است. بعضی از این کتاب‌ها، دینی است و برخی داستان‌های رزمی است مانند : بهرام چوبین، رستم و اسفندیار، شهربراز و پرویز، و پاره‌ای داستان‌های بزمی می‌باشد چون ویس و رامین، وامق و عذرا، خسروشیرین، زال و رودابه، بیژن و منیژه، دسته‌ای هم کتاب‌های تاریخی است.
مسعودی تاریخ‌نویس معروف بعد از اسلام ضمن توصیف کتاب بزرگی که به سال303ق /. 915 میلادی در خانه یکی از بزرگان ایران در تیسفون دیده، قسمتی از آن را تاریخ پادشان تشکیل می‌داده است تاریخ کتاب سال 731 میلادی و از روی منابعی که در خزائن شاهنشاهی بود تنظیم گردیده و برای هشام خلیفه از پهلوی به عربی ترجمه شده بود. او می‌نویسد: « کتابی عظیم دیدم که حاوی بسیاری از علوم ایران، تاریخ پادشاهان آن سامان، ساختمان‌ها و تاسیسات سیاسی بود...» 2
گوت اشمید Gutschmidو کریستن سن Christensen حدس زده‌اند که این کتاب شاید (تاج نامک) بوده است.
1ـ ادوارد ویلیام وست Edward William West (1824 ـ 1905)
2ـ از میان ذخایر فراوان علمی ایران که از بین رفته بود، کتاب تاریخ مفصلی به دست آمد که هشام ابن‌عبدالملک (105 Ú . ق تا 125 Ú . ق مدت خلافت) دستور داد آن را به عربی ترجمه کنند. ترجمه این کتاب در 113 Ú . ق پایان پذیرفت و در آن شرح حال کلیه پادشاهان ایران، قواعد سلطنت، علوم و فنون معماری به تفصیل نوشته شده و از جمله تصویر هر پادشاه که شناسانده وضع ورنگ لباسش بود ضمیمه شرح حالش کرده بودند. و مسعودی این کتاب را در سال 303 Ú .ق در شهر استخر نزد یکی از بزرگان پارس دیده است.
