تاریخ تجزیه
نامه جوادخان به کلنیاس سی‌سی‌یانف (در باب آمادگی برای دفاع از ایالت گنجه)
- تاريخ تجزيه
- نمایش از جمعه, 24 تیر 1390 14:05
- بازدید: 5389
برگرفته از آذرپادگان
1218 هجری قمری (1182 خورشیدی / 1803 میلادی)
درین وقت کاغذی که فرستاده بودی رسید و نوشته بودی که در ایام طومار دده فال گنجه تابع گرجستان‌بود. این سخنان را هیچ کس نشنیده است اما پدران ما که عباس قلی خان و سایرین باشد در گرجستان حاکم بوده‌اند هرگاه قبول ننمایند، از مردان پیر اهل گرجستان تحقیق نمایید که عباسقلی خان در گرجستان حاکم و والی بوده است یا نه و بالفعل مسجد و دکان او در گرجستان هست و خلعت و تعلیقه او هم در خانه اهل‌گرجستان است و از ایام پدر اراکلی خان و پدر ما سر حد گنجه و گرجستان معلوم بوده که از کجا تا به کجاست وما این سخن‌ها را به زبان نمی‌آوریم و هرگاه بگوییم هم که پدران ما در گرجستان والی بوده است کسی قبول‌نمی‌کند و به این سخن گرجستان را کسی به ما نمی‌دهد... و دیگرآنکه نوشته بودی که پیش ازین به گرجستان تابع بودی معلوم شما باشد که الحال رقم پادشاه شما در دست ماهست ببیند که در آن رقم ما را بیگلربیگی گنجه بود یا تابع گرجستان ازین معنی معلوم است که سخن شماخلاف قول شماست.
و دیگر آنکه نوشته بودی که گرجستان به پادشاه تعلق دارد و از تجار او هم مال گرفته‌اید درست است اما روز اول که شما وارد گرجستان شدید بر شما نوشتیم و آدم فرستاده معلوم کردیم که «نصیب» که رعیت ماست واز ما روگردان شده اموال تجار ما را گرفته است و خیال کردیم که شما نوکر پادشاه هستید البته با دیوان حق‌کرده مال آدم ما را گرفته می‌دهید و نصیب و سایر شمس الدینلوها را که از ما روگردان شده‌اند گرفته به ما خواهید داد دیدیم که هیچ کدام را به عمل نیاوردید و ما هم آن چه گرفته‌ایم از دیگر نپرسید و ببینید که ازرعیت گنجه شمکوری باشد گرفته‌ایم یا از اهل گرجستان گرفته‌ایم والا هرگاه بنای دعوا دارد ما هم آماده‌جنگ هستیم و اگر از توپ و توپخانه خود لاف می‌زنی از شفقت خدا توپ ما از شما کمتر نیست هرگاه توپ شمایک گز است توپ ما سه گز و چهار گز است و نصرت هم با خداست و از کجا معلوم می‌شود که شما از قزلباش‌رشیدتر هستید شما دعوای خود را دیده‌اید و دعوای قزلباش را ندیده‌اید و نوشته بودی که آماده جنگ باشد ازآن وقت که شما به شمس‌الدینلو آمدید و رعیت ما را تابع خود کردید از آن روز تا به حال در تدارک هستیم وحاضر و آماده بوده‌ایم هرگاه دعوا می‌کنی دعوا خواهیم کرد و آنکه نوشته بودی که هرگاه این سخن‌ها را قبول‌نمی‌کنی بدبختی ترا گرفته است ما همچنین می‌دانیم که شما هم به این خیال افتاده آمده‌اید شما را بدبختی‌کشیده از پطرزبورگ قضا به اینجا آورده است. انشاءالله تعالی بدبختی شما معلوم خواهد شد.والسلام
(مأخذ: اسنادی از روابط ایران با منطقه‌ی قفقاز)
* خاندان زیادلوی قاجار از دوران صفویان، حکومت ایالت گنجه و کوراباغ (قره‌باغ) را داشتند. جوادخان آخرین حکمران‌ایران در گنجه بود که در نبرد برابر روسیان کشته شد.
* سی‌سی‌یانف در سال‌های نخست جنگ‌های روس علیه ایـران، فرمانده ارتش روسیه بود. سی‌سی‌یانف روز 10 بهمن ماه 1184 خ (30 ژانویه 1806 م) ، به بهانه‌ی صلح و گفت‌وگوی حضوری بـا حسین‌قلی‌خان فرماندار باکو، قصد قتل وی را داشت که در اثر آتش مخافظان حسین‌قلی‌خان کشته شد. به دستور وی، سرمردی که در خون‌ریزی شهره‌ی آفاق بود و ده‌ها هزار ایرانی را به قتل رسانیده بود، به حضور فتحعلی‌شاه در تهـران فرستاده شد.
