دوشنبه, 03ام دی

شما اینجا هستید: رویه نخست هنر هنر فرش ایران، نخست یک هنر است سپس یک صنعت

هنر

فرش ایران، نخست یک هنر است سپس یک صنعت

برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 69، رویه 41

 

علی فرهمندی

 

1. قالی ماهی درهم خراسان (ژوله، 91)

اکنون چندی است که بازار فرش دستباف ایران، مورد تهدید سخت و زشت  قرار گرفته است. بدین معنا که فرشهای چینی با نقش‌های ایرانی، به عنوان فرش اصیل ایرانی به فروش می‌رسند.

البته سخن اینجاست که این فرشها چگونه و از کدام گمرک و با کدام مدارک رسمی، وارد کشور شده‌اند. پاره‌ای از این فرش‌ها، به عنوان «تعمیر» وارد کشور می‌شوند و سپس به بازار عرضه می‌گردند و پاره‌ای نیز وسیله‌ی گروه‌های صاحب نفوذ از گمرک‌های کشور وارد کشور می‌شوند.

متاسفانه به دلیل عدم اقدام برای ثبت مالکیت معنوی نقشهای اصیل فرش‌های ایرانی، پاکستانی، چینی و ...، به خود اجازه می‌دهند که از نقش‌های اصیل ایران بهره گرفته و فرش‌های تولیدی خود را به نام «ایرانی» در سطح جهان به فروش برسانند.

در حال حاضر بیش از 5 میلیون مترمربع فرش در ایران تولید می‌شود که از این میزان 70 درصد آن به کشورهای دیگر صادر و مابقی در کشور در بازارهای داخلی ارایه می‌شود.
هم‌اکنون بیش از یک میلیون و 200 هزار بافنده فرش در ایران در این هنر و میراث [یادمانهای] فرهنگی فعال هستند که به صورت نیمه‌وقت و تمام‌وقت مشغول فعالیتند.

هم‌اکنون، بیش از پنج تا شش هزار طرح و نقش قالی، قالیچه و فرش در منطقه‌های گوناگون کشور شناسایی شده‌اند که می‌بایست دسته‌بندی شده و به نام منطقه‌های گوناگون کشور، به ثبت ملی برسند.
با وجود، بافت طرحهای ایرانی در کشورهای دیگر، هنوز ایران رتبه نخست را در صادرات فرش دستباف در جهان دارد و از مجموع یک میلیارد و 300 میلیون دلار صادرات فرش جهان، افزون بر 400 میلیون دلار در اختیار ایران است.

در همین خصوص قائم‌مقام مرکز ملی فرش دستباف ایران می‌گوید: صادرات فرش دستباف ایران در هفت ماه گذشته 279 میلیون دلار بود.
مهدی کاتب اضافه میکند: تعهد امسال کشور برای صادرات فرش به کشورهای خارجی حدود 600 میلیون دلار است.
اما همه‌ی این مسایل نمی‌تواند باعث آن شود که ما از حمایت از فرش دستبافت کشورمان دست برداریم و اجازه دهیم که حتا فرش دستبافت میهنمان از سوی فرش‌های تقلیدی چینی مورد تهاجم قرار گیرند.
در این زمینه، وزیر صنعت، معدن و تجارت هم می‌گوید: فرش‌های چینی نمی‌تواند جایگزینی برای فرش ایرانی باشد.
«مهدی عضنفری» در پاسخ به این سوال که فرش‌های چینی با نام فرش ایرانی وارد بازار می‌شود، می‌افزاید: فرش‌های چینی هرگز نمی‌توانند جایگاه فرش ایرانی را در جهان بگیرند. به گفته وی، برای معرفی فراگیر فرش ایرانی در بازارهای جهانی و بین‌المللی، تبلیغات فرش ایرانی، افزایش می‌یابد.
(اطلاعات 13/9/1390)

این خوش‌خیالی‌ها و عدم پرداختن به ثبت ملی و جهانی طرح‌های اصیل فرش ایرانی، دادن اجازه‌ی ورود به فرش‌های دستبافت چینی به کشور و...، می‌تواند بر این هنر ماندگار ملت ایران که دارای دیرینه‌ی چندین هزار ساله است، زیان اساسی وارد کند.

فرش ایران ـ تنها یک صنعت و حرفه و محل درآمد برای بسیاری از مردم این سرزمین و درآمد ارزی در اثر صادرات آن به خارج از کشور نیست؛ فرش ایران، هنر بزرگ و کهن ملت ایران است که اسناد آن به چندین هزار سال پیش برمی‌گردد.

کهن‌ترین فرش باستانی بافته شده از ایران، فرشی در دره‌های سیبری یافت شده است که هم‌اکنون در موزه‌ی آرمیتاژ روسیه نگهداری می‌شود. همچنین یک مجموعه ادوات زیستی دوره هخامنشی در زمینه فرش‌بافی، کشف شده است.

کهن‌ترین فرش دستبافت ایران در زیر یخ‌های سیبری پیدا شده است که به نام فرش "پازیریک" معروف است و در موزه‌ی آرمیتاژ روسیه نگهداری می‌شود. همچنین همراه با یک مجموعه‌ی مربوط به دوران هخامنشیان، وسایل فرش بافی نیز پیدا شده است.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

در همین زمینه