گردشگری

به مناسبت آغاز دومین دور سفرهای سالانه ایرانیان - خاطرات ماندگارمسافرت با آگاهی از فرهنگ سفر

برگرفته از روزنامه اطلاعات

فصل امتحانات دانش آموزان و دانشجویان که به پایان می‌رسد، دور دوم سفرهای سالانه ایرانیان پس از تعطیلات نوروز، آغاز می‌شود. فصل تابستان، فرصت مناسبی است برای مسافرت به نقاط گوناگون ایران، به همین دلیل بسیاری از خانواده‌های ایرانی، تجربه حداقل یک مسافرت کوتاه را در این روزها دارند. اگرچه از فشردگی حجم مسافرت‌های نوروزی خبری نیست، اما از هر جاده‌ای که عبور کنیم، خودروهایی را مشاهده می‌کنیم که سرنشینان‌شان بار سفر بسته‌اند و دل به جاده داده اند.

علاوه بر خودروهای شخصی، قطار، هواپیما و اتوبوس‌های بین شهری نیز در روزهای تابستان، مسافران بسیاری را در اقصی نقاط ایران، جابه‌جا می‌کنند.

سفر نیز مانند سایر ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان، دارای فرهنگ خاص خود است و امروزه، آموزش «فرهنگ سفر» با هدف افزایش ایمنی، از اهمیت بسیاری برخوردار است. از زمان تصمیم گیری برای رفتن به سفر تا بازگشت دوباره به خانه، نکات مهمی باید مورد توجه قرار گیرد تا همه اعضای خانواده و دیگران بتوانند با خیالی آسوده از لحظه‌های سفر لذت ببرند و با کوله باری از خاطرات خوش، سفر خود را به پایان برسانند و با بهره گیری از تجربه‌های ارزنده هر سفر، خود را برای سفرهای بعدی آماده‌تر کنند.

همه باید احتیاط کنیم!

حوادث رانندگی و پیامدهای ناگوار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ناشی از آن، سالانه صدمه‌های جبران ناپذیری به خانواده‌ها و جامعه وارد می‌کند. یکی از عوامل اصلی بروز حوادث رانندگی و تلفات ناشی از آن، سرعت غیر مجاز است. متاسفانه آمار تصادف در ایران، براساس تعداد کشته‌شدگان و مجروحان 21 برابر کشورهای توسعه یافته است. راننده‌ای که با سرعت 110 کیلومتر در ساعت در یک مسیر 100 کیلومتری رانندگی می‌کند، فقط 9 دقیقه زودتر از راننده‌ای که با سرعت 95 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند، به مقصد می‌رسد.

آیا 9 دقیقه صرفه جویی در زمان، ارزش آن را دارد که جان خود و دیگران را به خطر بیندازیم؟

شدت تصادف و کشته‌های آن با توان چهارم میزان سرعت غیرمجاز، نسبت مستقیم دارد. به این معنی که با افزایش 20 درصدی سرعت، شدت تصادف دو برابر افزایش می‌یابد. وسایل نقلیه در سرعت‌های بالا، تحت تاثیر حرکات جانبی چرخ‌های عقب می‌گیرند و غیر قابل کنترل می‌شوند.

کاهش احتمال تصادف و خسارت‌های ناشی از آن و کاهش مصرف سوخت از نتایج مطلوب رانندگی با «سرعت مطمئنه» است. آمار نشان می‌دهد، بیش از 63 درصد تلفات ناشی از تصادف‌های رانندگی بر اثر ضربه به سر و گردن سرنشینان خودروها اتفاق می‌افتد که استفاده از کمربند ایمنی و تنظیم درست پشت سری صندلی، به میزان بسیار زیادی از تعداد کشته شدگان و مجروحان حوادث رانندگی می‌کاهد.

ابوالفضل اسدی ـ کارشناس ایمنی و آتش نشانی با اشاره به این که بسیاری از حوادث و رویدادهای ناگوار، ناشی از ضعف آموزش است، درباره نکات ایمنی که برای امنیت خودرو باید مورد توجه قرار گیرد، می‌گوید: پیش از هر سفر، بخش‌های مختلف خودرو شامل لاستیک، چراغ‌های راهنما، ترمز، تیغه برف پاک کن و باقی قسمت‌ها را از نظر فنی بررسی کنید و پس از اطمینان از سلامت خودرو و بررسی دقیق شرایط آب و هوایی در طول جاده و مقصد، حرکت کنید.

وی درباره نکاتی که رانندگان در حین سفر باید به آنها توجه کنند، می‌گوید: از خطوط وسط و کناره جاده در ادامه مسیر حرکت خود استفاده کنید.

در صورت بخار کردن شیشه جلو، از دستگاه تهویه خودرو استفاده کنید و شیشه سمت راننده را کمی پایین آورید تا بخار حاصل از بین برود.‏

از پربودن باک بنزین در طول سفر همیشه مطمئن شوید، میزان باد لاستیک‌های خودرو را پیش از سفر و در طول سفر تنظیم کنید، چرا که اندازه مناسب باد موجب می‌شود تا لاستیک خودرو، بهترین و مناسب‌ترین چسبندگی را با سطح جاده داشته باشد و دوام آن نیز بیشتر شود، زیرا هر چرخ به ازای 10 درصد باد ناکافی، 10 درصد از عمر مفیدش را از دست می‌دهد. هم چنین عمق شیار لاستیک‌ها به ویژه در برف و باران‌های شدید، ضامن حفظ جان راننده و سرنشینان خودرو است. عمق این شیار باید حداقل 3 میلی متر باشد و در غیر این صورت باید تعویض شود.

این کارشناس ایمنی درباره نکاتی که رانندگان باید به آن توجه کنند، می‌گوید: حفظ فاصله مناسب از وسیله نقلیه جلویی با توجه به سرعت‌های تعیین شده، ضروری است. هنگام رانندگی در هوای مه آلود، به چراغ عقب خودروی جلویی، اعتماد کامل نداشته باشید. از رانندگی در لبه راه‌ها و شانه‌های جاده خودداری کنید. در یک سطح لغزنده، هنگامی که سرعت دارید، از تغییر ناگهانی به دنده سنگین خودداری کنید.اسدی در ادامه تاکید می‌کند: بارهای داخل صندوق عقب و روی باربند را کاملاً محکم کنید و از حمل بارهای سنگین و حجیم خارج از ظرفیت و حدود ابعاد خودرو بپرهیزید. جعبه کمک‌های اولیه، کپسول آتش نشانی و تجهیزات ایمنی ترافیک مانند چراغ قوه و «مثلث احتیاط» را همیشه به همراه داشته باشید. از قرار دادن و روشن کردن وسایل حرارتی یا روشنایی مانند گاز پیک نیک در اتومبیل به دلیل احتمال گازگرفتگی و

آتش سوزی بپرهیزید. از حمل بارهای خطرناک مانند کپسول گاز، بنزین، نفت و مواد شیمیایی قابل احتراق نیز خودداری کنید.

وی با بیان این که بستن کمربند ایمنی، احتمال مرگ ناشی از ضربه به سر را کاهش می‌دهد، می‌گوید: در حین رانندگی برای حفظ تمرکز، از کشیدن سیگار، صحبت کردن با تلفن همراه، خوردن و آشامیدن، مشاجره و شوخی خودداری کنید و در صورت احساس خستگی و خواب آلودگی یا مصرف داروهایی که بر هوشیاری و سرعت عمل حین رانندگی اثر دارد، از رانندگی بپرهیزید.

‏طعم شیرین سفر با تغذیه سالم

یکی از بخش‌های مهم سفر که بدون شک به لذت آن نیز می‌افزاید، تغذیه است، اما عامل تغذیه دارای دو بعد کاملا متفاوت است؛ یعنی به همان اندازه که می‌تواند لذت سفر را افزون ‌کند، در صورت بروز هر گونه مشکل یا بیماری ناشی از تغذیه نادرست، می‌تواند، طعم سفر را تلخ کند. تغذیه در سفر از اهمیت بسیاری برخوردار است و خوشبختانه نکاتی که باید به آن توجه شود، بسیار ساده و کاربردی است. اگر می‌خواهید از طعم شیرین سفر لذت ببرید، به توصیه‌های نوشین شازند ـ کارشناس تغذیه توجه کنید.‏

‏ به گفته این کارشناس تغذیه، بهتر است در طول سفر از غذاهای نیمه خشک با رطوبت کم استفاده کنید، در این میان، غذاهای کاملا داغ و تازه، میوه‌های تازه پوست کنده، انواع کنسروها، بستنی‌‏های پاستوریزه، غذاهای خشک و نان تازه، جزو غذاهای سالم تلقی می‌‏شود. اما سالاد‌ها به ویژه سالادهایی که در آنها کاهو به کار رفته است و غذاهای دریایی، در غداخوری‌‏های بین راهی مناسب نیست.

وی درباره میوه‌های مناسب برای سفر می‌گوید: میوه‌هایی مانند موز، سیب، پرتقال و هر میوه‌ای که برای مصرف باید پوست آنها کنده شود و راحت کنده می‌شود، برای سفر مناسب است. هم چنین از خوردن میان وعده‌های بین راهی، مثل لواشک‌های محلی، فلافل، سمبوسه و پیراشکی که از نظارت بهداشتی برخوردار نیست، خودداری کنید. هم چنین از خریداری مواد غذایی در کنار جاده باید پرهیز کنید، چرا که این مواد غذایی معمولا مدت زمان زیادی را در خارج از یخچال مانده‌اند و بیشتر به صورت فله‌ای نگهداری می‌شوند. هم چنین مواد حاوی پروتئین مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی و تخم‌‏مرغ را که از فساد پذیری بالایی برخوردارند، فقط از مراکز مجاز زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور، تهیه کنید.

شازند تاکید می‌کند: در سفر به مناطق محلی و روستاها، از خوردن شیر تازه دوشیده شده از دام یا بستنی و پنیر محلی و در کل محصولات لبنی تازه خودداری کنید، چرا که این تفکر که غذاهای روستایی، طبیعی و در نتیجه سالم هستند، ممکن است شما را به بیماری‌هایی نظیر تب مالت مبتلا کند.

یکی از لذت بخش‌ترین قسمت‌های سفر تهیه غذاست،

به ویژه اگر به صورت کبابی آماده شود، اما متاسفانه به دلیل تعجیل در ساعت حرکت، ممکن است غذا

به صورت کامل پخته نشود.‏

این کارشناس تغذیه می‌گوید: در مورد کباب‌ها این تفکر وجود دارد که چون گوشت روی شعله مستقیم قرار می‌گیرد، قسمت درونی آن پخته می‌شود، در حالی که این تفکر اشتباه است، چرا که بارها دیده شده که سطح کباب به حالت سوخته درآمده، اما درون آن هم چنان خام مانده است. بنابراین از پخت کامل غذا به ویژه انواع گوشت مطمئن شوید و از خوردن تخم مرغ نیم پز که در اصطلاح به آن «عسلی» گفته می‌شود، به‌طور جدی بپرهیزید.

تهیه آب بهداشتی از نکات مهمی است که در طول سفر باید درباره آن دقت کافی شود.

شازند در این باره می‌گوید: آب را فقط از منابع مطمئن تهیه یا از آب‌های معدنی استفاده کنید و اگر در کنار جوی آبی توقف کردید به هیچ وجه از آن برای آشامیدن استفاده نکنید. در مواردی هم که به سلامت آب مشکوک هستید یا برای کودکان غذا تهیه می‌کنید، جوشاندن آب به‌مدت 5 دقیقه یا استفاده از قرص‌‏های‌هالوژن طبق دستورالعمل، می‌تواند به سلامت آب کمک کند.

این کارشناس تغذیه درباره تهیه یخ نیز توصیه می‌کند: یخ را از مراکز مطمئن تهیه کنید و از مصرف یخ‌‏هایی که در شرایط غیربهداشتی و روی زمین نگهداری یا خرد می‌‏شوند، خودداری کنید.

وی به کسانی که مایلند در رستوران‌های بین‌راهی غذا بخورند، توصیه می‌کند: در جاده‌ها رستوران‌های بین‌راهی غیراستاندارد زیادی وجود دارد، اما اگر مجبور به خوردن غذا در این رستوران‌ها شدید، به رستوران‌های معتبر و مورداطمینان مراجعه کنید. برای ارزیابی سطح بهداشت در این رستوران‌ها باید به وضع دستشویی‌ها، لباس کارگران، نظافت میزها، وجود مگس‌ها و سایر حشرات و وسایل صرف غذا مانند چنگال، قاشق، لیوان و پارچ آب توجه کنید.وی می‌افزاید: از خوردن غذاهایی که می‌توان آن را چندین بار گرم کرد و ماندگی آن‌ها به سختی قابل تشخیص است، مانند انواع خورش‌ و از مصرف کباب کوبیده و همبرگر به‌دلیل اطلاع نداشتن از کیفیت گوشت به کار برده شده در آن، میزان ماندگی چندروزه گوشت چرخ شده و به کاربردن مواداولیه مختلف از جمله خرده نان و ادویه‌جات، جدا خوداری کنید.

هم چنین از مصرف سالاد الویه به‌دلیل خام بودن مواداولیه موجود در سس مایونز مانند تخم مرغ نیز بپرهیزید.دستور طلایی پیشگیری از مسمومیت غذایی، پخت غذا و خوردن آن در همان روز است.

طی سفر برای حمل مواد غذایی فاسد شدنی، از یخدان مناسب

استفاده کنید، هرگز غذاهای پخته شده را بیش از دو ساعت در دمای محیط رها نکنید. برای دوباره گرم کردن غذاها باقی مانده آنها را تا 74 درجه سانتی گراد گرما دهید، هم چنین غذاهایی را که بیش از سه روز حتی در یخچال باقی‌مانده‌اند، مصرف نکنید.

جعبه کمک‌های اولیه

فراموش نکنید در آماده کردن اسباب سفر حتما جعبه کمک‌های اولیه را با خود همراه داشته باشید. متاسفانه بسیاری از هم میهنان در زمان چینش وسایل سفر تصور می‌کنند که جعبه کمک‌های اولیه وسیله جاگیری است و در طول سفر لازم نمی‌شود.

ما هم امیدواریم که در طول سفر هیچ گاه مجبور به استفاده از محتوای جعبه کمک‌های اولیه نشوید، اما تصور کنید اگر کوچک‌ترین اتفاقی از بریده شدن دست تا سوختگی‌های جزیی برای شما یا اعضای خانواده اتفاق بیفتد، پیش از رسیدن به اولین مرکز درمانی که ممکن است فاصله بسیاری با شما داشته باشد، جعبه کمک‌های اولیه چه قدر می‌تواند در بهبود شرایط کمک کند.‏

بنابراین جعبه کمک‌های اولیه را به همراه دفترچه بیمه خود و همه اعضای خانواده به همراه داشته باشید و مطمئن شوید که همه وسایلی که به آن اشاره خواهد شد، در جعبه کمک‌های اولیه وجود دارد.‏

تجهیزات پیشنهادی در جعبه کمک‌های اولیه:

- مُسکن و تب بر

- قرص ضد حساسیت(جهت مداوای آلرژی )

- شریان بند

‏- باند زخم بندی

‏- گاز استریل

‏- چسب زخم و چسب بانداژ

‏- پنس و تیغ جراحی استریل

‏- ماده ضد عفونی کننده مثل بتادین

‏- ناخن گیر یا سیم چین جهت بریدن نوک قلاب، در صورتی که بعد از ورود به بدن سر آن از محل دیگر خارج شده باشد.

- قرص تصفیه آب و یا مشابه آن

‏- کبریت و یا فندک در بسته بندی ضد آب

‏- قرص الکل جامد برای ایجاد آتش مقدماتی

‏- پتوی اضطراری که از جنسی شبیه به کاغذ آلومینیوم است و وزنی کم‌تر از 10 گرم دارد، برای جلوگیری از دست دادن حرارت بدن مصدوم و یا تابش نور خورشید به مصدوم گرما زده.

- قرص ضد اسهال در صورت بروز علائم آفتاب‌زدگی، در غیر این صورت مراجعه سریع به درمانگاه الزامی است و نباید این دارو را به مسموم تجویز کرد و فقط باید آب از دست رفته بدن را جبران کرد.

کمک به مصدومان حوادث

اگر در طول سفر با مصدومان حوادث رانندگی نیز مواجه شدید، برای حفظ جان آنان تلاش کنید، اما ابتدا به نکات زیر توجه کنید، چون هر گونه حرکت شتاب زده ممکن است آسیب بیشتری به فرد مصدوم وارد کند: بنابراین، نخست خونسردی خود را حفظ کنید و سپس:

- مصدومان را سریع از محل خطر دور کنید.

- در صورت نشت بنزین، افراد را از خودرو دور کنید و در اطراف خودرو سیگار یا آتش روشن نکنید.

- همیشه یک دستگاه خاموش کننده پودر و گاز در خودرو همراه داشته باشید.

- در صورت امکان، سر‌باطری‌های خودرو را از باطری جدا کنید.

- در صورت آتش سوزی در داخل موتور، به هیچ وجه در موتور خودرو را باز نکنید.

- در صورت آغشته شدن عضوی از بدن به بنزین یا آب باطری خودرو، سریع نسبت به شستن عضو اقدام کنید.

- در صورت آغشته شدن لباس‌ها به بنزین، روغن یا آب باطری خودرو، حتما آنها را از تن خارج کنید.

- در صورت استفاده از خاموش کننده، پس از پاشیدن ماده خاموش‌کننده به زیر موتور، با احتیاط لازم در موتور خودرو را باز و حریق را خاموش کنید.

- در صـــورت نــداشــتن

خاموش کننده، برای خاموش‌کردن آتش از خاک یا ماسه موجود در محل، استفاده کنید.‏

فریده عباسی

• < قبلی
• بعدی >