زیست بوم
تاریخچه بهره‌برداری خصوصی از جنگل‌ها از زبان اعتماد / واگذاری ۷۵ درصد جنگل‌های ایران به بخش خصوصی / عامل اصلی نابودی جنگل‌ها
- زيست بوم
- نمایش از جمعه, 24 آبان 1398 19:42
برگرفته از ایسنا
استاد جنگل‌داری و جنگل‌شناسی دانشگاه تهران، وضعیت کنونی جنگل‌های کشور را وخیم دانست و گفت: در ایران باستان ۳۰ میلیون هکتار جنگل وجود داشته اما اکنون مساحت جنگل‌های کشور به ۱۰ میلیون هکتار رسیده است.
دکتر وحید اعتماد استاد جنگل‌داری و جنگل‌شناسی دانشگاه تهران با بیان این مطلب، گفت: علت اینکه امروز جنگل‌ها به این شرایط وخیم مبتلا هستند و تهی شده‌اند این است که در ۴۰ سال گذشته ۷۵ درصد جنگل‌ها به بخش خصوصی واگذار شده است.
ایران باستان ۳۰ میلیون هکتار جنگل داشت
اعتماد افزود: این موضوع یعنی واگذاری جنگل‌ها و منابع ملی به بخش خصوصی، تیشه به ریشه جنگل‌ها زده است زیرا منفعت خصوصی باعث بهره‌برداری بیش از حد از جنگل می‌شود.
وی با اشاره به تاریخچه‌ای از مساحت جنگل‌های ایران از گذشته تا به امروز گفت: در ایران باستان ۳۰ میلیون هکتار جنگل وجود داشته است، دکتر ساعی بنیانگذار علوم منابع طبیعی در ایران در سال ۱۳۲۱ مساحت جنگل‌ها را ۱۹.۵ میلیون و در سال ۱۳۲۹، ۱۸.۷ میلیون هکتار تخمین زد که البته این اندازه‌گیری بدون وسایل سنجش و اندازه‌گیری دقیق امروزی بوده است و ممکن است این میزان خیلی بیشتر یا کمتر بوده باشد.
قاجاریه جنگل‌ها را به شرکت‌های خارجی داد
اعتماد ادامه داد: قطعاً پیش از این زمان میزان جنگل‌ها خیلی بیشتر بوده زیرا در دوران قاجاریه شرکت‌های متعدد خارجی مشغول بهره‌برداری از جنگل‌ها بوده‌اند.
وی افزود: سازمان جنگل‌ها در حال حاضر با توجه به تاج پوشش پنج درصد، میزان جنگل‌ها را ۱۴ میلیون و ۳۱۹ هزار هکتار و مساحت جنگل‌ها را با تاج پوشش ۱۰ درصد و بر اساس استاندارد فائو، ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار اعلام کرده است.
این استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، واگذاری جنگل‌ها به بخش خصوصی را از عوامل نابودی جنگل‌ها در دوران کنونی برشمرد و گفت: سیاست‌های نظام‌های اقتصادی حاکم بر جامعه شیوه‌های بهره‌برداری از جنگل را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اگر این‌سیاست‌ها مبتنی بر واگذاری به بخش خصوصی باشد جنگل‌ها شدیداً آسیب می‌بیند.
وی با بیان این که توسعه شهرها و افزایش جمعیت از عوامل از بین رفتن جنگل‌ها است، خاطرنشان کرد: ولی از بین رفتن جنگل‌ها از زمانی شدت گرفت که بهره‌برداری خصوصی آغاز شد که اولین بار در سال ۱۳۳۵ رخ داد. در این زمان مجلس از فردی محقق و جنگل‌شناس به نام «ژان تی» می‌خواهد نظر خود را در مورد استفاده خصوصی از جنگل‌ها بیان کند که وی این کار را از نظر علمی مجاز دانسته و با تصویب مجلس واگذاری جنگل‌ها به بخش خصوصی آغاز می‌شود.
اعتماد تأکید کرد: این نوع بهره‌برداری‌ها آسیب زیادی به جنگل‌ها وارد کرده است، جنگل‌ها نباید به هیچ وجه به بخش خصوصی واگذار شود.
۱۰ سال برای استراحت جنگل‌ها کافی نیست
وی همچنین در مورد طرح استراحت ۱۰ ساله جنگل‌ها، گفت: استراحت جنگل‌ها از نظر اکولوژیکی در شرایط فعلی کاملاً به جاست و باید ادامه پیدا کند. اما باید ابزاری برای مدیریت دوره استراحت پیش‌بینی شده و طرح مدیریت وجود داشته باشد.
وی در توضیح ضرورت اجرای این طرح تصریح کرد: در بسیاری از جاهایی که بهره‌برداری صورت گرفته درختی جای درختان قطع شده رشد نکرده و زادآوری صورت نگرفته است، بنابر این استراحت دادن به جنگل‌ها ضروری بود زیرا اساتید و کارشناسان جنگل‌شناسی با بررسی‌ها دریافتند اگر به همین منوال پیش برود جنگل‌ها نابود می‌شود.
وی افزود: اگر بخواهیم کارشناسی‌تر به موضوع نگاه کنیم شاید لازم باشد دوره طولانی‌تری به جنگل‌ها استراحت داد و ۱۰ سال کافی نیست. طرح استراحت جنگل زودتر از اینها باید انجام می‌شد و حتی اکنون هم دیر اقدام شده است.
