ایران‌بوم

اسفندیار امینی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، اظهار کرد: کسانی که می‌گویند آب زاینده رود به تالاب گاوخونی می‌رسد، با حوضه زاینده رود آشنا نیستند. این حوضه یک اقلیم طبیعی دارد که هزاران سال مانند یک پیکره زنده کار می‌کرده که در حال حاضر آن پیکره بهم خورده است.

وی افزود: در ابتدا که سدی وجود نداشت، تمام آبی که از سرشاخه‌ها می‌آمد، وارد رودخانه می‌شد. بخشی از این آب برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شد و بخشی نیز به صورت سیلاب به تالاب می‌رسید.

هم‌چنین بخشی از این آب وارد سفره‌های زیرزمینی می‌شد که مجددا از طریق زهکش‌ها و مادی‌ها به رودخانه باز می‌گشت. در واقع آبی که وارد حوضه آبریز زاینده‌رود می‌شد عملا سه یا چهار مرتبه مورد استفاده قرار می‌گرفت.

دبیر نظام صنفی کشاورزی استان اصفهان اضافه کرد: در مراتب پایانی و پس از چندین بار استفاده، آب وارد تالاب می‌شد. به همین خاطر بود که معمولا سختی آبی که از سرچشمه می‌آمد با سختی آب وارد شده به تالاب یکسان نبود.

امینی ادامه داد: الگوی زراعی که از سراب تا پایاب موجود بوده نیز موید این موضوع است که سختی آب در طول مسیر یکسان نبوده است، چرا که در سراب گیاهانی کشت می‌شد که آب بسیار شیرین نیاز داشت و به مرور که به سمت پایین دست می‌رفت، گیاهان قابل آبیاری با آب شور نیز کشت می‌شد.

وی با بیان اینکه کشاورزی در حوضه زاینده رود به دو دسته کشاورزی حوضه و کشاورزی توسعه یافته تقسیم می‌شود، خاطرنشان کرد: کشاورزی طبیعی در این حوضه وجود داشته و این کشاورزی علاوه بر اینکه مصرف کننده آب بوده، تولید‌کننده آب نیز بوده است. ‌

مدیرعامل کانون خبرگان کشاورزی استان اصفهان با بیان اینکه سیر طبیعی حوضه زاینده را بهم زده‌اند، تصریح کرد: آب از داخل حوضه خارج کرده‌اند، آبی که به وسیله پمپاژ از داخل حوضه خارج می‌شود دیگر به داخل حوضه برنمی‌گردد و تبخیر می‌شود و از دست خواهد رفت. هم‌چنین آبی که وارد صنعت می‌شود یا آبی که وارد مصارف شهری می‌شود، دیگر به حوضه زاینده رود باز نمی‌گردد.

امینی ادامه داد: بنابراین حوضه زاینده رود، هم مصرف کننده آب و هم تامین کننده آب برگشتی بود و تالاب را زنده نگه می‌داشت.

وی اظهار کرد: بخش دیگری از آب تالاب گاوخونی غیر از آب زاینده رود و از بارش‌های فصلی سمت جرقویه و ایزدخواست وارد تالاب می‌شد. هم‌چنین از سمت گردنه ملا احمد، تودشک، پایین دست کوه‌های کرکس نیز آبراهه‌هایی وجود داشت که سیلاب‌هایی را وارد تالاب می‌کرد، اما این منابع نیز به دلیل حفر چاه‌های بسیار و ایجاد بند در مسیر باعث شد که دیگر آبی به تالاب گاوخونی نرسد.

دبیر نظام صنفی کشاورزی استان اصفهان با بیان اینکه رودخانه از بند مروان به سمت پایین دست کاملا خشک است و تا تالاب حدود 100 کیلومتر فاصله است، گفت: برخی با این حوزه آشنایی ندارند و صحبت‌های اشتباهی را مطرح می‌کنند.

امینی پیرامون بحث‌هایی که در مورد تغییر اقلیم مطرح می‌شود، اظهار کرد: تغییر اقلیم موضوع تازه‌ای نیست و در طول تاریخ همین اقلیم با نوسانات اندک وجود داشته است. متوسط بارندگی در ارتفاعات کوهرنگ 1200 میلی‌متر است، اما سال گذشته 1610 میلی‌متر بارندگی در ارتفاعات کوهرنگ بوده است و این در حالی که در 50 سال گذشته پنج یا شش مرتبه این میزان بارندگی در آن منطقه وجود داشته است.

وی افزود: بارندگی بالاتر از حد نرمال بسیار عالی است و بارندگی سال زراعی 93-94 یکی از سال‌های شاخص از نظر بارندگی در 40 سال گذشته بوده است، اما با وجود این میزان بارندگی در سال گذشته باز هم شاهد خشکی رودخانه هستیم و این موضوع نشان می‌دهد که خشکی ربطی به تغییر اقلیم ندارد.

مدیرعامل کانون خبرگان کشاورزی استان اصفهان اضافه کرد: این رودخانه توان اینکه هم حوزه تاریخی خودش را اداره کند و هم مصارفی را که در طول این 40 ساله برای آن تعریف کرده‌اند را ندارد.

امینی با بیان اینکه طبق برنامه قبل از بازگشایی آب زاینده رود، مقداری به عنوان سهم محیط زیست کنار گذاشته شد، ادامه داد: 85 میلیون متر مکعب آب برای محیط زیست کنار در نظر گرفته شد. این میزان از سد زاینده رود رها می‌شود، اما به پایین دست و تالاب نمی‌رسد.

وی پیرامون آب ویژه محیط زیست اظهار کرد: این آب، به نام صنعت، شرب و کشاورزی رهاسازی نمی‌شود و مخصوص محیط زیست است و در هر ماه میزان به خصوصی برای آن رهاسازی خواهد شد تا کف رودخانه خشک نباشد اما مشخص نیست این آب تا خرداد ماه تا کجا خواهد رسید.

مدیرعامل کانون خبرگان کشاورزی استان اصفهان اضافه کرد: این آب 28 روز برای مصارف کشاورزی باز می‌شود و سپس دوباره بسته می‌شود، اما پس از بسته شدن آب، رها سازی مختصر آب برای محیط

زیست هم‌چنان ادامه پیدا خواهد کرد.