ایران‌بوم

خبرگزاری مهر: بزرگترین دریاچه استان قزوین طی سال جاری با کاهش سطح آب مواجه بود، کاهشی که به گفته کارشناسان همچنان ادامه خواهد داشت و در صورت عدم اتخاذ تدابیر مناسب می تواند در کنار آلودگی کارخانه سیمان آبیک، نیروگاه شهید رجایی و مرکز زباله شهرک لیا، تبدیل به یکی دیگر از نگرانی های زیست محیطی استان شود.

nike air force 1 low uv | Release , khaki black purple jordans , LafarledeShops , Air Force 1 Lucky Charms White

به گزارش خبرنگار مهر، دریاچه اوان در شمال شرقی قزوین در منطقه الموت واقع است. این دریاچه که بزرگترین دریاچه استان محسوب می شود، بیش از 70 هزار متر مربع مساحت دارد و در ارتفاع 1800 متری از سطح دریا واقع است، اوان که از معدود محیط های طبیعی از این دست در استان قزوین محسوب می شود، بخش اعظم آب خود را از چشمه‌های زیرزمینی موجود در بستر دریاچه و بخشی را نیز از بارندگی های فصلی تامین می کند، عمیق‌ترین بخش این دریاچه به حدود 6 متر می‌رسد که در جنوب شرقی آن واقع شده است.

اوان در نظام اکولوژیکی استان قزوین جایگاه ویژه ای دارد بگونه ای که نقش این دریاچه در زندگی گونه های جانوری و گیاهی و تعدیل آب و هوا به ویژه برای انجام فعالیتهای کشاورزی در منطقه الموت بی نظیر است، اما در این بین خاطره تفرج و آسودگی چندین نسل از اهالی استان علی الخصوص شهروندان قزوینی در حوالی اوان رنگ و بوی دیگری به این دریاچه بخشیده است.

با این حال چندی است که دریاچه محبوب الموت از جهاتی چند از جمله عوامل طبیعی و به ویژه عوامل انسانی در وضعیت مساعدی به سر نمی برد و چه بسا با ادامه این روند، تفرج ها و آسودگی های ساحل اوان در همان خاطره ها بایگانی شود، این کم توجهی در شرایطی رخ می دهد که بزودی طرح بلندپروازانه احداث پارک بزرگ ساحلی در شمال شهر قزوین در آستانه اجرایی شدن قرار خواهد گرفت.

در این بین وظیفه سنگین حفظ ثروت خدادادی و غیرقابل تجدید ساکنان الموت تنها در یک سازمان پیگیری می شود و باقی دستگاه ها و نهادها ترجیح می دهند وقت و هزینه خود را در حیطه دیگری مصروف دارند.

عوامل انسانی و زباله هایی که سد راه چشمه ها می شوند

زرآبادی یکی از ساکنان روستای زرآباد (از آبادی های حوالی دریاچه اوان) به خبرنگار مهر می گوید: تاکنون سابقه نداشته است که ساحل و عمق دریاچه اوان تا این حد آلوده و کثیف از زباله های ریز و درشت باشد. بگونه ای که آن ساحل زیبا جای خود را به تل زباله هایی داده است که غالباً از سوی گردشگرانی که از نقاط مختلف می آیند در این ناحیه تلنبار شده است.

وی بیان می دارد: اعضای شوراهای روستایی در تمام روستاهای محدوده دریاچه اوان و الموت معترض این وضعیت هستند؛ چرا که زباله های گردشگران به نوعی باعث انسداد آب چشمه های ورودی و راه جوی های فصلی می شود که تامین کننده منبع آب اوان هستند و در نتیجه موجب کاهش بی سابقه سطح آب دریاچه شده اند.

زرآبادی ادامه می دهد: کشاورزی الموت به طور مستقیم تحت تاثیر وضعیت دریاچه اوان است و با اختلال در شرایط محیطی این دریاچه وضعیت کشاورزی این ناحیه نیز مختل شده است.

ادامه روند کاهش آب دریاچه

صدر الدین علیپور در رابطه با کیفیت کاهش آب دریاچه بیان می دارد: بر اساس برآوردهایی در سال گذشته، آب دریاچه 80 سانتیمتر نسبت به سال قبل از آن افت داشته است که این روند کاهشی همچنان ادامه دارد.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست قزوین در خصوص مهمترین عوامل تهدید این دریاچه گفت: احداث جاده، فعالیت های کشاورزی و از بین رفتن پوشش گیاهی بالادست در اثر چرای دام همگی باعث افت آب دریاچه و ورود گل و لای به درون آن می شود.

وی خاطرنشان کرد: تخلیه زباله نیز با توجه به تفریحی و توریستی بودن منطقه به عنوان یکی از عوامل تهدید کننده این دریاچه مطرح است.

اقدامات حفاظتی محیط زیست

مدیر کل حفاظت از محیط زیست قزوین در رابطه با برنامه های حفاظتی و احیای تالاب اوان می گوید: با توجه به توافقات به عمل آمده با مردم محلی و تامین کاهش آب، لوله گذاری به طول تقریبی 250 متر در حال انجام است.

علیپور ادامه می دهد: با توجه به اینکه این دریاچه از چشمه های کف تامین آب می شود در حال حاضر بسیاری از این چشمه ها در اثر رسوب گذاری کف پوشیده شده اند؛ لذا موضوع لایروبی و بیرون آوردن قطعات باقی مانده در کف دریاچه نظیر قایق در دستور کار قرار گرفته و توسط یک گروه متخصص شامل 15 غواص به انجام خواهد رسید.

وی خاطر نشان می کند: خرید کانکس و دوربین مدار بسته به منظور کنترل صید و استقرار همکاران محیط بان و آموزش جوامع محلی و استفاده از توان گروه های مردم نهاد در حفظ و حراست از دریاچه از جمله اقداماتی است که در طرح حفاظت و احیای تالاب اوان انجام خواهد شد.

به گفته علیپور همچنین برنامه های دراز مدت دیگری نیز با همکاری ارگان های ذیربط نسبت به انجام طرح های آبخیزداری مد نظر است که صورت خواهد گرفت.

وضعیت دریاچه اوان با دریاچه ارومیه قابل قیاس نیست

گرچه طی سال گذشته دریاچه اوان 80 سانتی متر از سطح آب خود را از دست داده و از طرفی نیز با تخریب ها و آلودگی های شدید انسانی مواجه بود با این حال به عقیده بسیاری، قیاس وضعیت این دریاچه با دریاچه ارومیه بسیار نابجا و اشتباه است.

دریاچه اوان با توجه به جمعیت پیرامونی بسیار اندک، شیرینی آب دریاچه و البته نزدیکی به تهران و محبوبیت آن در میان پایتخت نشینان به هیچ وجه با وضعیت اسفبار دریاچه ارومیه قابل قیاس نیست. با این حال باید مراقب بود تا شرایط به وضعیت بحرانی نرسیده سد راه تهدید های زیست محیطی شد.

در همین رابطه عبدالحسین مظفری، معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان قزوین به خبرنگار مهر می گوید: دریاچه ها در هر محیطی تحت تاثیر عوامل دخیل در آن محیط قرار دارند در همین راستا وقوع خشکسالی و کم آبی در قزوین به هر حال بر وضعیت دریاچه اوان تاثیر خواهد گذاشت.

وی می افزاید: با این حال از نظر سازمان حفاظت از محیط زیست استان قزوین، وضعیت اوان بحرانی نیست و نباید آن را از جهت وضعیت بحرانی یا شرایط طبیعی با دریاچه ارومیه قیاس کرد، بلکه این دریاچه نیازمند توجه بیشتر است و انشاء الله با تمهیدات اندیشه شده ای چون انتقال آب از چشمه های بالادست به اوان، شاهد احیا دریاچه و رفع خطر از این محیط زیبای طبیعی باشیم.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست ادامه می دهد: از طرفی نیز با شروع فصل باران در این ناحیه، بخشی از کاهش آب دریاچه به واسطه بارشها جبران خواهد شد. در این بین اما طرح افزایش سطح آب دریاچه از طریق گشودن سرچشمه های مسدود شده در کف دریاچه در حال بررسی و مطالعه است.

لزوم توجه و مراقبت از اوان پیش از بروز بحران

گرچه ثروت ها و منابع طبیعی استان قزوین در طول اعصار متمادی به وجود آمده اند با این حال این نعمت های تجدید ناپذیر الهی را می توان با دخالت یا برعکس با بی توجهی انسانها، در عرض چند سال و شاید چند روز و حتی چند لحظه به کلی نیست و نابود کرد.

نمونه آتش سوزی های عمدی در باغات سنتی قزوین، جنگل های طارم، الموت و نابودی هکتارها فضای سبز طبیعی و درخت را همه به یاد داریم.

به نظر می رسد نباید منتظر نشست تا وضعیت دریاچه اوان به نقطه بحرانی برسد و بعد از آن نهادها و سازمان ها مختلف را برای نجات دادن برکه ای که روزی دریاچه اوان بود، بسیج کرد، به ویژه آنکه نباید فراموش کنیم همان گونه که اوان سرسبز در ایام فرح آمیز تعطیلات به همه، به ویژه به مرکز استان نیز تعلق داشت، در زمان بروز مشکل و تهدید زیست محیطی نیز برای حل آنها نیازمند بسیج و کمک همگانی است.

گزارش: هاشم اللهیاری