یادمان
مرگ خاموش سنگ‌نگاره قاجاری در راهی ساسانی
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- پنج شنبه, 03 مرداد 1392 23:01
- آخرین به روز رسانی در پنج شنبه, 03 مرداد 1392 23:01
- نمایش از پنج شنبه, 03 مرداد 1392 23:01
- علیرضا صادقی امیری
- بازدید: 4673
به نام یزدان پاک
گزارش و عکس: علیرضا صادقی امیری (دارا)
دبیر انجمن جوانان سپید پارس
«شکل شاه» سنگ نگاره‌ای قاجاری از ناصرالدین شاه در یک راه ساسانی می‌باشد که به‌شماره 6272 بتاریخ 7/7/1381 در سیاهه آثار ملی ایران ثبت و در ضلع غربی تونل وانا شهرستان آمل قرار گرفته است، این سنگ نگاره که یکی از با ارزش‌ترین و زیباترین سنگ نگاره‌های دوره قاجاری می‌باشد، با اندوه بسیار باید گفت حال و روز چندان مناسبی ندارد، گرچه در گذشته بارها از وضعیت نابسامان نگاهداری و شناسه دهی آن گلایه شده و برای دوستداران میراث فرهنگی- طبیعی به یک معضل و دل‌نگرانی تبدیل شده است؛ اما همچنان هیچ اقدامی برای حفاظت از این اثر گرانسنگ تاریخی انجام نشده است، متاسفانه چندی پیش بخشی از چهره‌های شاهزادگان قاجاری نقش شده در این سنگ نگاره از سوی افرادی نادان تخریب شده است، بگونه‌ای که احتمال می رود این تخریب ها باید بگونه عمدی بوده باشد، چرا که تخریب چهره‌های سنگی نیاز به زمان و نیروی بسیار می باشد و اقدامی سهوی و غیرمنتظره نمی‌تواند بدان اینچنین آسیب بزند، با آنکه این اثر تاریخی ارزشمند سال هاست که در سیاهه آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، هنوز هیچ نگهبان و مسئولی برای حفاظت آن وجود ندارد، راه دسترسی بدان بسیار سخت و طاقت فرسا و در نقاطی بسیار خطرناک است، که این خود برهانی برای عدم دسترسی همگان و شناخت و محجور ماندن این اثر می باشد، در حالی که این سنگ نگاره در یک راه تاریخی احتمالا ساسانی جای گرفته است؛ که هنوز بخش های سالم و بسیاری از تاق ها، راه و چند پل چشمه و بند ساسانی در همجواری این سنگ نگاره وجود دارد؛ نبود نگهبان و یا حتا یک تابلوی هشدار دهنده در کنار این اثر سبب آن شده است گروه هایی که برای کوهنوردی، سنگ نوردی و گاها برای بازدید از این سنگ نگاره بدانجا میروند، بی پروا به رعایت موازین و اصول رفتاری با یک اثر تاریخی، از روی سنگ ها بالا رفته و برای گرفتن عکس یادگاری و یا از روی کنجکاوی صدمات جبران ناپذیری بدان وارد نمایند و متاسفانه برخی نیز بدلیل آنکه این یک اثر قاجاری است آن را از روی تعصبات بی منطق و ناآگاهانه فاقد ارزش ملی و تاریخی دانسته و آن را مورد تجاوز قرار می دهند، در مواردی نیز افراد نادان و ناآگاه به تاریخ و فرهنگ این سرزمین بدلیل نام اثر «شکل شاه» و با افراط گرایی بیخردانه آن را تخریب میکنند، چندین بار مشاهده شده است که این اثر مورد سنگ اندازی از سوی اینگونه افراد شده است، اگر روند نگهداری این اثر ارزشمند بدینگونه ادامه یابد بزودی گواه ویرانی و تخریب بیش از پیش آن خواهیم بود ، نگذاریم این اثر مانند لوستر تاریخی کاخ نیاوران از میان برود و آنگاه به اندیشه نگاهداری و نگاهبانی آن بیافتیم، گرچه با وجود همین تخریب ها نیز هیچ واکنش و کنشی برای صیانت از آن انجام نشده است، گاهی این پرسش به ذهن ها میرسد که آیا نگاهبانی و نگهداری از آثار تاریخی-طبیعی برای مسئولان دارای ارج و ارزش و یک دغدغه می باشد؟ یا آنکه آن ها تنها در اندیشه کارهای ویترینی و ظاهری و نمایشی از خود می باشند، اگر نیمی از انرژی ثبت نمودن یک اثر تاریخی در سیاهه آثار ملی و سپس به امان خدا رها نمودن و بی تفاوتی نسبت به ویرانی و تخریب آن را برای نگاهداری از آثار ثبت شده بگذاریم کمتر گواه این دست گزارش ها خواهیم بود، روشن نیست که چه زمانی این بی تفاوتی مسئولین و بویژه توده مردم که صاحبان اصلی این آثار هستنند، نسبت به تخریب ها و تجاوزات فرهنگی-طبیعی به پایان خواهد رسید،این شرم و داغ بر پیشانی ما خواهد بود مگر آنکه کوششی ملی را برای پاسداشت یادگارهای فرهنگی - طبیعی سرزمین مان آغاز نماییم.
