یادمان
چهارمین بنای بزرگ هخامنشی در انتظار نیم نگاه مسوولان
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- یکشنبه, 20 شهریور 1390 17:12
- آخرین به روز رسانی در یکشنبه, 20 شهریور 1390 17:12
- نمایش از یکشنبه, 20 شهریور 1390 17:12
- بازدید: 3042
برگرفته از فر ایران
سرپرست ایرانی هیات باستان شناسی کاوش‌های منطقه‌ی نورآباد ممسنی فارس گفت: با توجه به این‌که پژوهش‌های باستان‌شناسی در این منطقه دستاوردهای تمدنی خواهند داشت، توسعه‌ی پژوهشی منوط به توجه بیشتر سازمان میراث فرهنگی است که اگر این امر صورت نگیرد، مجبوریم کار را محدود کنیم. علیرضا عسگری در گفت‌وگو با خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت:
در ارتباط با محور تاریخی فرهنگی تخت جمشید (پارسه) ـ شوش اگر به حوزه‌ی جنوب غرب کشور توجه کنیم، می‌بینیم که از سه‌هزار سال پیش از میلاد تا کمابیش 500 سال پس از آن، یعنی دست کم حدود سه‌هزار سال، این محدوده مورد توجه بوده است. در این محور، پایگاه‌های مهم باستان‌شناسی مانند شهر شوش از دوره‌ی ایلامی، شهر افشان در فرآیند فرهنگ ایلامی و همچنین آثار متعددی از ایلامی‌ها مانند هفت‌تپه، چغازنبیل (دوراونتاش)، محوطه‌ی بهبهان، ارجان و رامهرمز شکل گرفته‌اند.
در دوره‌ی هخامنشی و در چارچوب ساختار سازمان جهانی هخامنشیان، در این محور راه شاهی ساخته شد و در الواح تخت جمشید (پارسه)، از 26 شهر در این محدود نام برده می‌شود. در دوره‌ی ساسانی نیز در این محور، شهر جندی‌شاپور، شوش، نیشابور و نقش‌برجسته‌هایی درست شده‌اند که حکایت از پیگیر بودن روند ارتباطی این محور سه‌هزار ساله دارند ...
خوشبختانه حجم گسترده‌ی اطلاعات باستان‌شناسی و اسناد تاریخی، فرضیه‌های گذشته را تایید می‌کنند و نشان می‌دهند که محور تخت جمشید (پارسه) ـ شوش به‌عنوان کهن‌ترین و مهم‌ترین محور تاریخی کشور مطرح است.
با توجه به این‌که استان خوزستان و فارس خاستگاه امپراطوری ایلام، و شاهنشاهی هخامنشی و ساسانی است، بسیاری از تحولات فرهنگی و سیاسی کشور در این محور اتفاق افتاده‌اند. بنابراین فراهم کردن ابزارهای شناخت این محور تاریخی در سرمایه‌گذاری، توسعه و رونق آن مفید و به شناخت بیشتر تاریخ منجر خواهد شد.
پژوهش‌هایی که سال گذشته در منطقه‌ی نورآباد ممسنی انجام شدند، یکی از طرح‌های بزرگ مربوط به دوره‌ی هخامنشی بودند که در این‌باره دکتر ارفعی ـ زبان‌شناس ـ اشاره کرده است که شهر لیدوما با آثار هخامنشی به‌دست آمده از منطقه‌ی نورآباد تطبیق دارد. به همین دلیل، سرمایه‌گذاری در منطقه‌ی ممسنی فارس و توجه به آثار منطقه ایجاب می‌کرد که مردم منطقه‌ی ممسنی از معاون رییس جمهور درخواست توجه ویژه را به این منطقه داشته باشند.
به گفته‌ی او به همین دلیل حدود دوماه پیش، توماری به دفتر رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری فرستاده شد و فرستندگان تومار هنوز منتظر دریافت پاسخ‌اند. در این تومار درخواست شده است که در منطقه‌ی نورآباد ممسنی افزون بر موزه، پایگاهی نیز ایجاد شود، تا پژوهش در این محور بیشتر مورد توجه قرار گیرد و توسعه یابد.
به گزارش ایسنا، فصل نخست کاوش در منطقه‌ی نورآباد ممسنی از بهمن‌ماه سال گذشته به سرپرستی علیرضا عسگری از ایران و پروفسور دانیل پاتس از دانشگاه سیدنی آغاز شد و اسفندماه به‌پایان رسید.
در این فصل کاوش، محوطه‌های باستانی سروان کاوش شدند و یکی از بناهای مهم دولتی شناسایی شد. از این بنا، پایه‌ستون‌های متعددی به سبک هنر هخامنشی به‌دست آمده‌اند. پایه‌ستون‌های کشف‌شده به نقش گل‌های هشت‌پر (نیلوفرآبی) و شیارهای به شکل برگ خرما مزین‌اند.
ابعاد پایه‌ستون‌ها برابر کاخ صدستون تخت جمشید (پارسه) و قطر هر پایه‌ستون بیش از یک متر است. ضخامت دیوارهای بزرگ این بنا و قطر پایه‌ستون‌های آن نشان می‌دهند که این ساختمان 15 متر ارتفاع داشته است.
براساس گفته‌ی عسگری، این ساختمان از نظر ابعاد ساختمانی چهارمین بنای بزرگ هخامنشی پس از بناهای شوش، پاسارگاد و تخت جمشید (پارسه) است.
جهانگردان در جستجوی ارتش گمشده هخامنشیان
جهانگردانی که به گردش در بیابانهای مصر میپردازند، ممکن است به حل یکی از معماهایی کمک کنند که سالها ذهن باستانشناسان را به خود مشغول کرده است: که بر سر ارتش 50 هزار نفری کمبوجیه چه آمده؟
به گزارش شبکه خبری دیسکاوری، شرکت جهانگردی آکواسان دیزرت، با راهاندازی پروژه کمبوجیه، با دریافت مبلغی، جهانگردان را سوار بر جیبهای پرقدرت میکند و آنها را به جستجوی بقایای ارتش کمبوجیه، که به نوشته هرودوت مورخ یونانی، در سال 524 پیش از میلاد در صحراهای مصر زیر توفان شن مدفون شد، به جایجای صحراهای وسیع مصر میفرستد. هشام نسیم، مدیر این پروژه میگوید:
این پروژه به تصویب وزارت جهانگردی و اداره آثار باستانی مصر رسیده است و مطابق توافقات به عمل آمده، کلیه یافتههای این پروژه به مقامات مربوطه گزارش خواهدشد.
این سفرهای اکتشافی که میان 10 تا 22 روز به طول میانجامند، در مسیرهای خاصی در صحرای غربیمصر، یکی از زیباترین و غیرقابل سکونتترین صحراهای جهان، انجام می‌شود.
تمرکز این سفرهای اکتشافی، به نقطهای در نزدیکی واحهی سیوا در نزدیکی مرز لیبی معطوف خواهد شد، محلی که چهار سال پیش گروهی از زمینشناسان مصری به بقایای فلزی و استخوانهایی برخوردند که شاید به ارتش گمشده کمبوجیه تعلق داشته است.
این کشف که در ابتدا باعث حیرت کارشناسان شد، بعدها با شک و تردید مواجه شد. سلیما اکرام، مصرشناس دانشگاه قاهره درباره این کشف میگوید:
از آنجایی که هیچ تصویر و یا اطلاعات دقیقی درباره این کشف منتشر نشده است، نمیتوانیم با اطمینان بگوییم که این بقایا به ارتش ایران تعلق دارند یا خیر. تا وقتی که تحقیقات دقیق باستان‌شناسی در محل انجام نشود و اشیا و شواهد دیگری به دست نیاید، نمیتوان چنین ادعایی را مطرح کرد.
به نوشتهی هرودوت، پس از رفتن ایرانیان به مصر در سال 535 پیش از میلاد، کمبوجیه، فرزند کوروش کبیر 50 هزار نفر، متشکل از 50 هزار سرباز به سوی لیبی فرستاد که البته باید گفت شمار سپاهیان نمیتواند درست باشد.
سپاه ایران پس از هفت روز راهپیمایی در صحرا، به واحه الخارجه میرسد، تا از آن جا و از طریق واحههای داخلا و فرافرا، به سیوا برسد. اما پس از خروج از واحه الخارجه، دیگر هیچکس سپاه پنجاههزار نفری ایران را ندید.هرودوت مینویسد:
هنگامی که سپاه ایران قصد اتراق برای غذای نیمروزی خود را داشت، بادهایی نیرومند و مرگبار از سوی جنوب به هوا برخاست. این بادها که ستونهایی از شنهای صحرا را با خود به هوا بلند کردند، سپاه ایران را به زیر شن مدفون کرد.
به گفته هشام نسیم، طرح کمبوجیه به مدت 5 سال ادامه خواهد داشت. نسیم میگوید:
اگر جهانگردان چیزی پیدا کنند، بزرگترین پیدایش سده خواهد بود.
پیدایش 56 گور فراهخامنشی در پشت سد سلمان فارسی
نخستین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر ساسانی مدفون در محدودهی دریاچهی سد سلمانفارسی، با بازگشایی 56 گور فراهخامنشی تا دوره‌ی ساسانی و مراکز صنعتی ساسانیان در بخش شرقی شهر، به کار خود پایان داد.
سرپرست هیات کاوش‌های باستان‌شناسی پشت سد سلمانفارسی در این باره به خبرنگار ما گفت:
در زمان کاوش‌های باستان‌شناسی تعدادی گور که البته قبلا غارت شده شناسایی و باز شد. البته تعدادی از آنها هم به زمانی مربوط می‌شود که ساخت سد سلمانفارسی آغاز شده بود که گویا بومیان منطقه به آن دستبرد زدهاند. «علیرضا جعفری»، اشیای باقی مانده از این گورها را دلیلی بر ارتباط زیاد این منطقه از استان فارس با خلیجفارس عنوان کرد وی گفت: تعداد بیشماری گردنبندهای تزیینی با صدفهای ساحل خلیجفارس در برخی از این گورها به دست آمده است و بر روی یکی از صدفها نقش چهره انسانی وجود دارد که متعلق به دوره‌ی فراهخامنشی است.
البته نمونهای از این صدف در سالهای دههی 60 یا 70 میلادی در محوطه‌ی باستانی «شمی» در خوزستان به دست آمده است.
همه این گورها کمعمق بوده و به صورت صخرهای حفر شده‌اند. شیوهی تدفین در این 56 گور به این صورت بوده که اول حفرهای در صخرهای ایجاد میکردند و پیش از دفن جسد در حفره، کمی گچ در سطح حفره میریختند و جسد را روی آن قرار میدادند و حفره را از سنگ پر میکردند و بعد با گذاشتن سنگهای کوچک و بزرگ محل گور را مشخص میکردند.
بیشتر غارتهای انجام شده در این گورستان مربوط به 10 تا 12 سال اخیر بوده است. سرپرست هیات کاوش‌های باستان‌شناسی پشت سد سلمانفارسی گفت:
با ادامهی کاوشها در این منطقه ما با کارگاههای صنعتی ذوب فلز و پخت سفال مواجه شدیم. همچنین، 3 کوره پخت سفال و ذوب فلز کشف کردیم که ساختمانهای منظم و راهروهای شیبداری دارند و برای عبور آب از آنها استفاده میشده است. با پایان یافتن اولین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی در پشت سد سلمانفارسی، قرار است در شهریور ماه سال جاری کاوش در شهر مدفون ساسانی ادامه یابد.
