دوشنبه, 03ام دی

شما اینجا هستید: رویه نخست یادگارهای فرهنگی و طبیعی میراث معنوی «قاتق‌بنه»، غذای مقوی کرمانی‌ها

«قاتق‌بنه»، غذای مقوی کرمانی‌ها

استان کرمان همانند سایر استان‌های ایران، از انواع غذاهای سنتی برخوردار است که برخی در مناسبت‌های ویژه و تعداد بسیاری نیز به شکل عادی در طی سال و بسته به فصل تهیه می‌شوند.

nike-dunk-low-coast-uncl | nike air max heritage hybrid cars parts list , Sneaker News / Release Info

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه‌ی کویر، غذاهای متنوع و متعددی هم‌چون حلیم بادنجان و انواع آش چون آش آماج، آش شلغم، آش شولی، آش جو (به طریقه کرمانی)، آش مخلوط، آش کدو، قاتق، زیرجوش، کشک گردو، سردوش، اشکنه، کشک کدو، کورماست، آب بنه یا سیراب بنه، کله جوش، بزقورمه، کشک و بادنجان، کاچی، کماچ و چنگ مال از غذاهای محلی و معروف استان کرمان است.

این روزها با توجه به فصل برداشت پسته کوهی و یا همان بنه کوهی بازار پخت غذای محلی موسوم به قاتق بنه، آب بنه و یا سیراب بنه داغ است.

برداشت بنه از اوایل مهر در شهرستان بافت، جیرفت و ریگان بم و سیرجان آغاز شده است و تا اواخر آبان ادامه دارد، بنه یا پسته وحشی که به مروارید سبز معروف است یکی از درختان جنگلی است که در مناطق کوهستانی به صورت خودرو رشد می‌کند.

بانوان کرمانی از میوه این درخت در درست کردن ترشی هم استفاده می‌کنند.

درخت بنه منبع تولید شیره سقز است، سقز که در گویش کرمانی به آن «کُندورک» گفته می‌شود صمغی به رنگ سبز خیلی روشن، غلیظ و بسیار چسبنده است که استفاده دارویی فراوان داشته و به‌عنوان یک ملین قوی در درمان یبوست و درمان ناراحتی‌های گوارشی استفاده می‌شود.

25 درصد شیره‌ی سقز حاوی روغن پرارزش و صنعتی «تربانتین» است که کاربردهای فراوانی در صنعت دارد. علاوه‌بر این از شیره سقز در تهیه آدامس، عطر، خوشبوکننده‌ها، حشره‌کش‌ها و در صنعت داروسازی در تهیه نرم‌کننده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌ها استفاده می‏‌شود. علاوه‌بر این در صنعت پلاستیک‌سازی، تهیه واکس کفش و چرم و صنعت چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برگ درختان بنه نیز علاوه‌بر استفاده جهت خوراک احشام، برای فرآوری پوست و تبدیل آن به مشک نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دانه بنه را روی خوشه‌هایی بر شاخه‌های تازه این درخت می‌توان مشاهده کرد که دانه‌ها تقریباً کروی شکل(تقریباً عدس مانند) هستند که دارای پوسته‌ای چوبی و سخت هستند که مغز آن را در میان می‌گیرد و از این دانه‌ها در زمانی که هنوز نرم هستند و پوسته آنها سخت نشده، جهت مصارف تهیه ترشی استفاده می‌کنند و هرگاه که رسیده باشند جهت تهیه قاتق بنه مورد استفاده قرار می‌گیرند و یا مغز آن را به صورت جداگانه مصرف می‌کنند.

معمولاً بنه‌ها بعد از رسیدن پسته‌ها و در اواخر تابستان می‌رسند و مردم بر همان سیاق قبل جهت جمع‌آوری بنه اقدام می‌کنند و پس از جمع‌آوری بنه‌ها و تمیز کردن آنها و جداکردن دانه‌های رسیده، دانه‌های بنه را در آب می‌شویند تا شیره و طعم تندی که پوسته بنه دارد برطرف شود و سپس این دانه‌های بنه را در آفتاب می‌ریزند تا کاملاً خشک شوند و برای مصرف آماده شوند.

بانوان کرمانی برای تهیه قاتق بنه (سیر او بنه و یا قاتق بنه) خوانده می‌شود. دانه‌های بنه را با پوست کاملاً خرد می‌کنند و به صورتی که مغز دانه ها کاملاً با پوسته دانه خرد شوند. پس از خرد کردن مقدار مورد نیاز، دانه‌های بنه خرد شده بنه راداخل ظرفی می‌ریزند( معمولاً از تغار استفاده می‌شود که به لحاظ زبر بودن قسمت داخلی تغار، چنگ زدن بهتر خمیره بدست آمده امکانپذیر است)

چنگ زدن و سائیدن خمیره حاصل از دانه‌های بنه را تا پیدا شدن چربی(آزاد شدن چربی موجود در هسته دانه‌های بنه)ادامه می‌دهند. بعد از این به آن آب اضافه می‌کنند تا قسمت‌های چوبی مربوط به دانه‌های بنه از سایر قسمت‌ها جدا شوند(قسمت‌های چوبی در ته ظرف باقی می‌مانند).

مایع به دست آمده را قاتق بنه می‌گویند که آنرا کمی گرم کرده( شیر گرم) و همراه با مقدار دلخواه رب انار مخلوط کرده و با پیاز و نان کرنو و یا کماچ و یا نان تابه‌ای(نان‌ها محلی) مصرف می‌کنند.


و اما خواص درمانی بنه

بنه، مقوی کبد و طحال بوده و مسکن درد کمر، درد پشت و درد قولنج می‌باشد، ضمن آنکه بنه، ویتامین‌های آ و اقسام ب و د دارد.

بخار پوست درخت بنه برای گریزاندن حشرات مؤثر است و در صنعت داروسازی با صمغ آن پمادی درست می‌کنند که از گزش پشه جلوگیری می‌کند.

برای کمردرد و دردهای مفصلی از روغن این گیاه استفاده می‌شود و کرمانی‌ها بنه را به نوعی تقویت‌کننده اعصاب می‌دانند.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید