ایران‌بوم

پیرو سخنان جنابعالی در گفت‌وگو با رسانه‌ها در خصوص راه‌اندازی کارگروه علمی و اجرایی برای مشخص کردن یک روز به عنوان روز کورش بزرگ و ثبت در تقویم ملی و اعلام این نظر از جانب شما که هیچ‌گونه سند تاریخی در خصوص هفتم آبان ماه و روز کوروش بزرگ وجود ندارد و نام‌گذاری این روز از جانب معاندان و به خصوص سلطنت‌طلبان انجام شده است، ذکر چند نکته را ضروری می‌دانیم:

۱. همان‌گونه که جنابعالی نیز تأکید کرده‌اید، موضوع کورش بزرگ که اندیشمندان دنیا او را با نام "Cyrus the Great" (کورش بزرگ) می‌شناسند، از گروهک‌های معاند جداست و در صورت مدیریت درست توسط مردم و مسئولان، نه تنها امکان استفاده ابزاری از این روز به دست فرصت‌طلبان نخواهد افتاد، بلکه گرامی‌داشت این روز می‌تواند نقشی مؤثر در ایجاد وحدت ملی و همبستگی همه ایرانیان و دستیابی به توسعه گردشگری در استان فارس داشته باشد؛

۲. با توجه به مستندات تاریخی برای هفتم آبان ماه به عنوان روز کورش بزرگ ــ که در ادامه به آن اشاره خواهد شد ــ و همچنین سابقه‌ی دست‌کم دوازده ساله‌ی گرامیداشت این روز توسط گروه‌های مختلف مردم و ‌مراجع علمی و فرهنگی، که بسیار فراتر از سوء‌استفاده‌های اخیر برخی گروه‌های سیاسی ضدنظام است، به نظر می‌رسد که انتخاب روزی جایگزین به جای هفتم آبان‌ماه بدون توجه به سوابق و مستندات و خواست مردم، صرفاً به‌خاطر مقابله با اقدامات ضد امنیتی گروهی معدود، در عمل می‌تواند باعث دو قطبی‌شدن جامعه و افزایش تنش‌ها در این روز شود؛

۳. درخصوص مستندات علمی ـ گاهشماری برای روز هفتم آبان ماه به عنوان روز کورش بزرگ به آگاهی می‌رساند: در کتیبه‌ی بابلی معروف به «گاه‌نگار نبو ـ نائید» با قدمت بیش از ۲۵۰۰ سال، که اکنون در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود، شرح گوشه‌هایی از به قدرت‌ رسیدن کورش‌ بزرگ و پیروزی سریع وی بر بابل، زمان ورود کورش به بابل و رویدادهای چند ماه از سالِ به تخت نشستن او ثبت شده است. به‌گواهی این کتیبه در روز سوم از ماه اَرخسمنو (طبق سال‌نامه‌ی بابلی برابر با ۲۹ اکتبر / هفتم آبان) سال ۵۳۹ پیش از میلاد، کوروش بزرگ پس از آزادسازی بابل به آن شهر رفت و مردمان با آغوش باز او را پذیرفتند؛ «در ماه اَرَخسمنو (= ماه هشتم)، روز سوم (= هفتم آبان‌ماه) کوروش به بابل اندر آمد. شاخه‌های سبز در برابر او (= زیر پای او) گسترده شد. حالت "آشتی" در شهر برقرار شد. کورش شادباش‌ها به همه شهرها در (سرزمین) بابل فرستاد...» (متن ترجمه‌ی «گاه‌نگار نبو ـ نائید»، در: کتاب «فرمان کورش بزرگ»، برگردان دکتر [استاد] عبدالمجید ارفعی، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران ـ 1389).

دکتر احمد بیرشک، ریاضی‌دان، تقویم‌نگار، و پژوهشگر تاریخ علم نیز در کتاب «گاهشماری ایرانی»، درباره تطبیق ماه‌های گاهشماری بابلی با هخامنشی، به انطباق علمی و باستان‌شناسی «آرخاسمنو»، هشتمین ‌ماه از گاهشماری بابلی، با «وَرکَزَنَه»، هشتمین ‌ماه از گاهشماری هخامنشی، برابر با آبان‌ماه تأکید می‌کند. هم‌چنین برای محاسبه زمان دقیق و تطبیق روز سوم از ماه اَرَخسمنو (= ماه هشتم) از گاه‌شماری بابلی با روز ٢٩ اکتبر سال ٥٣٩ پیش از میلاد در گاه‌شماری میلادی، دکتر ریچارد آنتونی پارکر باستان‌شناس، در کتاب «گاه‌نگاری بابلی» جدول تطبیقی و مبدل رویدادهای گاه‌نگاری بابلی با گاهشماری میلادی را ارائه نموده است که نسخه‌ی دیجیتالی آن در اینترنت برای همگان قابل دسترس است. بر پایه‌ی این مستندات غیرقابل انکار و قطعی، زمان دقیق روز صدور منشور کورش بزرگ، روز سوم از ماه اَرخسمنو (طبق سال‌نامه‌ی بابلی) برابر با ۲۹ اکتبر/ هفتم آبان‌ماه از سال ۵۳۹ پیش از میلاد است و این روز مستندترین و دقیق‌ترین مناسبت تاریخی برای نامگذاری به عنوان «روز کورش بزرگ» است.

لذا انتظار می‌رود که اعضای محترم آن کارگروه، ضمن در نظر گرفتن مصالح ملی، با پایبندی به اصول علمی در تثبیت و ثبت روز هفتم آبان‌ماه به عنوان روز کورش بزرگ در تقویم رسمی کشورکوشا باشند.

رونوشت جهت آگاهی و اقدامات مقتضی:

- وزیر محترم کشور

- استاندار محترم فارس

امضاکنندگان این نامه عبارت هستند از:

علیرضا جعفری زند ـ دکترای باستان‌شناسی و عضو هیأت‌علمی دانشگاه
مهدی فراشیانی ـ عضو هیات علمی دانشگاه ملی تحقیقاتی سنت‌پترزبورگ روسیه و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ
علی علی‌بابایی ‌درمنی ـ دکترای تاریخ، دانشگاه تهران
میرمهرداد میرسنجری ـ دکترای تخصصی، استادیار دانشگاه و پژوهشگر فرهنگی و ژئوپلتیک
عطاءالله عبدی ـ دکترای جغرافیای سیاسی وعضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران
رضا ستاری ـ دانشیار زبان و ادبیات دانشگاه مازندران
دکتر احمدعلی اسدی ـ دکترای باستان شناسی و مدرس دانشگاه‌های هنر شیراز و مرودشت
پروین پورمجیدیان ـ باستان‌شناس و دکترای فرهنگ و زبان‌های باستانی و عضو هیأت‌علمی دانشگاه ورامین
رقیه سلطانی ـ دکترای باستان‌شناسی
نرگس علائی‌بخش ـ پژوهشگر و دانشجوی دکتری باستان‌شناسی
زاگرس زند ـ دانش‌آموخته‌ی ایران‌شناسی و تاریخ ایران باستان و مدرس تاریخ دانشگاه
شادی فروغی ـ هیأت‌علمی دانشگاه شیخ بهایی اصفهان
منظم حقیقت ـ باستان‌شناس و پژوهشگر فرهنگی
رحمت‌الله سلیمانی‌فارسانی ـ باستان‌شناس و دبیر پیشین اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویان باستان‌شناسی دانشگاه‌های کشور
رضا نیکپور ـ دانش‌آموخته‌ی تاریخ و مدیرعامل انجمن ایلام‌شناسی ایران
نوشین پورراد ـ مدرس پیشین تاریخ در مدرسه عالی جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی
علی برهانی رارانی ـ پژوهشگر باستان‌شناسی
سورنا فیروزی ـ باستان‌شناس و پژوهشگر تاریخ ایران
سوسن چراغی ـ پژوهشگر حقوق میراث فرهنگی و محیط‌زیست