زیست بوم
میراث معنوی، میراث زیست‌محیطی
- زيست بوم
- نمایش از شنبه, 03 آبان 1393 10:39
- بازدید: 2379
برگرفته از روزنامه شرق، شماره ۲۱۳۷، ۱۳۹۳ سه شنبه ۲۲ مهر
زهرا صدراعظم نوری
مدرس دانشگاه
زنده‌رود نام اولیه زاینده‌رود است؛ رودخانه‌ای که به سبب پرآبی و زیبایی موجب سرزندگی، شادابی و حیات نه‌فقط مردمان استان اصفهان و چهارمحال‌وبختیاری که سرزمین ایران بوده است. ایرانیان از گذشته‌های دور تاکنون به آب و رودخانه توجه خاصی داشته‌اند و به هر کجا مهاجرت می‌کنند تلاش می‌کنند در کنار آب و رودخانه ماوا و منزل گزینند.
شیخ بهایی رحمت‌الله‌علیه در طومار خود، رژیم حقوقی آب زاینده‌رود را تبیین کرده و آن را به‌عنوان سندی برای حفظ تمدن اصفهان منظور کرده است. این‌روزها در اصفهان علاوه‌بر جشنواره کودک، اجلاس و جشنواره بین‌المللی میراث‌فرهنگی ناملموس یا به عبارتی میراث معنوی برگزار شده است؛ میراثی که محسوس و ملموس نیست. سوالی که مطرح است اینکه اساسا در کشور ما سرمایه‌های معنوی از چه جایگاهی برخوردارند؟ سرمایه‌های محیط‌زیست چطور؟ روزگاری است زاینده‌رود دیگر زنده و موجب حیات شهر و مردمانش نیست. پل‌های ارزشمند و تاریخی سی‌و‌سه‌پل و خواجو که بر اساس طراحی و بنای اولیه، دوامشان بستگی به جریان آب دارد کارکرد خود را از دست داده و در حال نابودی هستند. عدم‌برنامه‌ریزی منابع و مصارف آبی و عدم‌حساسیت و توجه لازم نسبت به حفاظت محیط‌زیست موجب شده آثار تاریخی و ارزشمند کشور که یادآور فرهنگ و تاریخ و تمدن و هویت مردم است و موجب جذب توریسم و رونق گردشگری و ایران‌شناسی است، به‌طور جدی به خطر افتد و محیط‌زیست در معرض آسیب جدی قرار گیرد. از آنجا که ایران در زمره کشورهای نیمه‌خشک و خشک است و خطر کم‌آبی، هرروز مردم آن را تهدید می‌کند اتخاذ سیاست‌های روشن، قاطع و اصولی توسط سیاستگذاران و برنامه‌ریزان و متولیان حوزه منابع آبی، کشاورزی و محیط‌زیست اقتضا دارد نسبت به حفظ منابع ارزشمندی چون رودخانه‌ها، تالاب‌ها و امثال آن عنایت و اهتمام جدی شود و سرمایه‌های گرانقدری که حق همه نسل‌های ایرانیان است به‌خوبی حفظ و حراست شود از این‌رو پیشنهاد می‌شود: 1- نسبت به منابع و مصارف آبی برنامه‌ریزی و مصرف‌کنندگان منضبط شوند.2- در حوضه زاینده‌رود توزیع عادلانه آب صورت گیرد. 3- برداشت‌های اضافه از منابع سطحی و زیرزمینی شناسایی و محدود شود. 4- الگوی کشت تغییر یافته و کشت گلخانه‌ای جایگزین آن شود. 5- پساب در بخش صنعت به جای آب‌خام جایگزین شود؛ تا دوباره حیات ازدست‌رفته رودخانه‌هایی چون زاینده‌رود بازگردد و موجبات زندگی و شادی و سلامت مردم اصفهان، بلکه کشور شود.
